Als gynaecoloog oncoloog weet Afra Zaal veel over het vrouwenlichaam. Maar niet binnen alle specialismen is er genoeg kennis over vrouwengezondheid.
Via e-learnings en webinars brengt Zaal, samen met haar collega’s van Bergman Clinics, informatie over aan andere artsen en vrouwen. “Zodat artsen en vrouwen zélf deze kennis krijgen.”
De gynaecoloog oncoloog ziet nog vaak vrouwen in haar spreekkamer die lang rondlopen met klachten waarvan ze denken dat het ouderdom is of ‘erbij hoort’ – zoals menstruatiepijn.
“Veel vrouwen lopen bijvoorbeeld lang door met jeuk aan de vulvalippen, denkend dat het een schimmelinfectie is. Dit kan duiden op lichen sclerosus, maar als je dat nog nooit hebt gezien, hoe kan een vrouw het dan herkennen? Dat geldt ook voor huisartsen, die moeten kennis hebben over álles waarmee patiënten in de spreekkamer komen. We zien gelukkig dat huisartsen steeds eerder vrouwspecifieke aandoeningen oppikken, behandelen of vrouwen doorverwijzen naar ons.”
Binnen de gynaecologie gaat het logischerwijs al veel over het vrouwenlichaam. Zaal hoort van collega’s die binnen andere specialismen werken dat er daar ook steeds meer aandacht voor komt. “Binnen de cardiologie zie je bijvoorbeeld dat er veel nieuwe ontwikkelingen zijn, zoals meer kennis over het vrouwenhart en hoe hart- en vaatziekten zich bij vrouwen anders presenteren. Dat is heel goed.”
Huisarts Margan benadrukt belang van persoonlijke zorg: 'Er bestaat geen gemiddelde patiënt'
Zaal en haar collega’s merken dat steeds meer vrouwen met foutieve informatie de spreekkamer binnenkomen door wat ze zien op social media. “Mijn collega’s en ik hadden gewild dat we meer op de hoogte waren van het effect van social media. Wisten we eerder dat daar veel desinformatie op wordt verspreid, dan hadden we een heleboel fabels kunnen ontkrachten en patiënten beter kunnen voorlichten.”
Ze schetst een voorbeeld. “De HPV-prik voorkomt zes types kanker, terwijl op social media staat dat mensen er kanker van kunnen krijgen. Ook wordt er veel reclame gemaakt voor middelen tegen afscheiding of geurtjes, maar dit is juist heel normaal en houdt je lichaam goed in balans.” Iets wat Zaal ook veel tegenkomt, is dat (jonge) vrouwen met de anticonceptiepil stoppen. “Op internet staat dat dit slecht voor je zou zijn. Maar bijvoorbeeld bij vrouwen die endometriose hebben, kan stoppen met de pil tot onnodig veel klachten leiden.”
Artsen bundelen krachten op TikTok: 'We geven betrouwbare medische informatie'
Ze benoemt ook een positieve kant van de impact van social media. “We hebben via het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis een campagne over taboekankers gelanceerd, die via social media bij veel mensen is terechtgekomen. We hebben zelfs gehoord dat mensen er via de campagne achter zijn gekomen dat ze kanker hadden.”
Zaal denkt, net als huisarts Danka Stuijver eerder vertelde aan LINDA., dat het belangrijk is dat de kennis over het vrouwenlichaam wordt doorgevoerd in de medische richtlijnen. “Natuurlijk ook in de leerboeken, maar de leerboeken in Nederland ontwikkelen traag. Die vernieuwen eens in de zoveel jaar. Mede daarom is het belangrijk dat de kennis in de richtlijnen komt die artsen volgen. Maar daarvoor moeten we zorgen dat er voldoende bewijs is, waardoor de richtlijnen kunnen worden aangepast. Daar is onderzoek voor nodig.”
Scholing houdt dan ook niet op na het behalen van een diploma. Dit loopt altijd door, zegt Zaal. “Als wij overleg hebben met andere artsen, zorgen we ervoor dat we onze kennis over vrouwen aan hen overbrengen. Nascholing en bijscholing is heel belangrijk.”
80 procent van de patiënten met onverklaarde, onbegrepen klachten is vrouw. Aan vrouwen die klachten hebben, adviseert Zaal: “Zorg dat je goed kan formuleren waar je last van hebt, door te kijken op sites als thuisarts.nl, degynaecoloog.nl en vrouwenindeovergang.nl. Dat zijn allemaal websites waarop patiënten zelf kunnen zien of klachten in de richting van een bepaalde afwijking wijzen.”
“Met die informatie kun je naar de huisarts gaan. De huisarts kan met die informatie onderzoek doen, een behandeling starten, overleggen met een gynaecoloog, of doorverwijzen. Voel je je niet gehoord en loop je vast in het proces, bespreek dit dan open met de huisarts.”
Zaal is blij dat er meer aandacht wordt besteed aan vrouwengezondheid. “We zijn echt op de goede weg. Media besteden er meer aandacht aan en wij doen ons best in en buiten de spreekkamer. Wanneer een patiënt naar ons is doorverwezen, proberen we de conclusie en ons beleid zo uitgebreid mogelijk te beschrijven, zodat we de huisartsen onze kennis meegeven. Zo kan de huisarts die informatie gebruiken voor de volgende patiënt met hetzelfde probleem.”
Nee, wij zijn geen zeikwijven: de nieuwe LINDA. staat in het teken van vrouwengezondheid
Dit alles met het doel om passende zorg te verlenen. “Voor iédere patiënt, en elke patiënt is uniek. Mannen en vrouwen zijn uniek. Iedere patiënt – man, vrouw of non-binair – heeft andere behoeften. Iemand van 20 jaar heeft andere vragen dan iemand van 80 jaar. We moeten streven naar passende zorg voor het individu in haar, zijn of diens leven door te erkennen dat individuen allemaal anders zijn.”
LINDA. ‘NEE, WIJ ZIJN GEEN ZEIKWIJVEN’ staat helemaal in het teken van vrouwengezondheid en ligt nu in de winkels, maar is ook online te bestellen. Lees je liever op je telefoon? Probeer dan LINDA.premium: al vanaf 3,47 euro per maand lees je de hele LINDA. digitaal én krijg je toegang tot exclusieve content en winacties.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Komt er een Nationale Strategie Vrouwengezondheid? 'Bizar dat je kans op goede zorg minder is, púúr omdat je vrouw bent'
