Mannen leven korter, maar vrouwen leven langer in slechte gezondheid. Dat is al jaren bekend. Er is minder kennis over het vrouwenlichaam, wat een grote invloed heeft op het dagelijks en persoonlijk leven van vrouwen.
In de aanloop naar vandaag, Internationale Vrouwendag, onderzocht belangenorganisatie WOMEN Inc. wat het gebrek aan kennis over het vrouwenlichaam de samenleving kost. Woordvoerder Cécile Wansink vertelt LINDA. over de resultaten.
WOMEN Inc. maakt zich hard voor gendergelijkheid. Het grote verschil in de gezondheidszorg tussen vrouwen en mannen brengen ze al jaren onder de aandacht. “We dachten: wat zou nog meer kunnen helpen om het belang te laten inzien van meer kennis over het vrouwenlichaam? Zo zijn we erop gekomen te kijken naar het financiële plaatje, dat interesseert een boel mensen.”
Onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam zochten het uit. “Zij hebben voor ons berekend wat betere herkenning van een diagnose en de behandeling van vier gezondheidsproblemen de samenleving financieel kan opleveren. De vier problemen waar ze naar hebben gekeken zijn de overgang, endometriose, veelvoorkomende psychische aandoeningen en hart- en vaatziekten.”
Genderongelijkheid in de gezondheidszorg: ‘Ik had de pech dat ik geen man ben’
De onderzoekers bekeken hoe hoog de kosten nu zijn bij de vier gezondheidsproblemen. “Bijvoorbeeld: hoeveel vrouwen hebben klachten van de overgang? Hoe vaak melden ze zich daardoor ziek op werk? Als je lang wacht op een diagnose moet je vaker naar de dokter en vaak krijgen vrouwen eerst een verkeerde diagnose. Daar zijn geen cijfers over, dus de kosten van lang wachten op een diagnose zijn waarschijnlijk nog hoger.”
Uit het onderzoek is een torenhoog bedrag gekomen. “Het bedrag komt neer op 7,6 miljard euro per jaar”, vertelt Wansink. “Echt gigantisch. Dat enórme bedrag komt doordat veel vrouwen nu niet of deels niet kunnen werken omdat ze heftige onbehandelde klachten hebben of helemaal uitvallen, zoals bij hart- en vaatziekten. Als iedere vrouw die klachten heeft wordt behandeld gaan de zorgkosten wat omhoog, maar wanneer een vrouw niet kan werken, kost dat de samenleving nog veel meer geld. Daar komt al het leed dat vrouwen ervan ervaren nog bovenop, dat valt niet te kwantificeren.”
Ze benadrukt: “En nu zijn nog maar vier aandoeningen onderzocht. Moet je nagaan hoe hoog het héle bedrag zou zijn.”
Zó gaat het met de gendergelijkheid in Nederland: 'Een op de zeven bestuurders is vrouw'
Voor de onderzoekers was het moeilijk precieze berekeningen te kunnen maken wat betreft de veelvoorkomende psychische aandoeningen. “We wisten al dat er een groot tekort aan kennis was en de verschillen groot zijn in mentale gezondheid tussen mannen en vrouwen, maar met dit onderzoek is het nog meer naar voren gekomen. Hoe het komt en hoe het zich uit, daar moet meer onderzoek naar komen. Dat was echt iets wat de onderzoekers ons expliciet meegaven: ze konden die cijfers heel minimaal meenemen. Bij andere ziektes weten ze iets meer waar de kennisgaten zitten – en zelfs dat weten ze nauwelijks – terwijl psychische aandoeningen ook zó’n grote impact hebben op het leven.”
Wansink vindt het zorgwekkend. “Sommige mentale aandoeningen komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, en ook andersom zien we dat bij mannen de diagnose depressie laat wordt gesteld. In de samenleving heerst er toch het beeld dat mannen minder over hun gevoelens praten, het zou goed kunnen dat de diagnose depressie daardoor later wordt gesteld. Maar dat hoort niet te kunnen. Er moet meer onderzoek komen naar mentale aandoeningen, daar zit echt een groot gebrek aan kennis.”
Artsen bundelen krachten voor geïntegreerde vrouwenzorg: 'Het is zó hard nodig'
Dinsdag overhandigt WOMEN Inc. de onderzoeksresultaten aan de demissionair Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en aan de demissionair Minister van Financiën. “We doen een oproep aan politiek Den Haag om hier iets aan te doen. We zijn heel benieuwd wat de reacties zijn. De ministers zijn demissionair, dus we hopen dat ze het binnen het ministerie overal laten zien.”
De belangenorganisatie hoopt dat het tekort aan kennis over vrouwengezondheid mee wordt genomen in het regeerakkoord. “We willen dit moment gebruiken om de partijen die nu bezig zijn met formeren en samen een regeerakkoord gaan schrijven te wijzen op de cijfers. We hopen dat in het regeerakkoord een Nationale Strategie Vrouwengezondheid gaat komen en dat er echt een plan komt. Hoe gaan we investeren in onderzoek naar het vrouwenlichaam? Ook moet er voor worden gezorgd dat onderzoek dat wel al is gedaan, in de praktijk terechtkomt. Dat er in het nieuwe en bestaande gezondheidsbeleid rekening wordt gehouden met wat gender en sekse voor rol speelt bij bijvoorbeeld mentale gezondheid.”
In Australië en Engeland hebben ze al een Nationale Strategie Vrouwengezondheid in het regeerakkoord, vertelt Wansink. “Wij willen eigenlijk een beetje hetzelfde. We hopen dat de stem van vrouwen zelf ook wordt gehoord en dat ze worden gecontacteerd. Daarnaast moet er dus echt geld gaan naar onderzoek. Als je kijkt wat het gaat opleveren, is het een no-brainer. Het kost geld, maar het kost niet die 7,6 miljard. Zeker niet.”
Wansink hoopt dat Kamerleden actie gaan ondernemen. “Voor ons is het belangrijk te benadrukken dat we echt willen laten zien dat het tekort aan kennis over het vrouwenlichaam geen individueel probleem is. Het is een systemisch probleem. Meer kennis biedt veel kansen, kan veel geld besparen voor de hele samenleving – wat naar andere mooie dingen kan gaan – en het gaat vooral veel leed voor vrouwen besparen. We hopen dat ze het zien als een kans.”
Stichting Voices for Women lanceert Dag van de Vrouwengezondheid: 'Zorg te veel gebaseerd op mannenlichaam'
