Het is wederom duidelijk wie het land regeert: polderpolitici. Het gewik en geweeg over mondkapjes, het uiteindelijke, omslachtige besluit om iedereen een beetje tegemoet te komen: het is compromissen sluiten van lik-me-vestje. Hollandser kan het niet.
Adviesorgaan OMT blijkt ernstig verdeeld over de mondkapjesplicht. Daarom kregen we slechts een dringend advies. Als jouw groep deskundigen het oneens is, wat doe je dan als leider? Dan kies je voor één duidelijk beleid. Maar in Nederland moeten we weer consensus najagen. Het brave jongetje van de klas spelen, hij die niemand wil kwetsen en zich veilig waant onder de vleugel van wie op dat moment ook maar meester is: een Europese grootmacht (denk MH17 en Rusland), veertig deskundigen of de aap op de rots die wél ballen heeft.
Ik vrees dat leden van het Outbreak Management Team en de verantwoordelijke ministers te diep in de corona-materie zitten. Ze blijven overleggen en vergaderen in de hoop eensgezindheid te krijgen, waardoor je landgenoten schromelijk gaat overschatten. Dat is wat dagelijks discussiëren met medeprofessoren, -medici en -deskundigen waarschijnlijk met je doet. Dat je er onbewust vanuit gaat dat de gemiddelde Nederlander ook een basisverstand heeft. Geloof me Rutte, zo intelligent zijn we niet.
Waarom laat je winkeliers, die toch al in zak en as zitten, lekker zelf bepalen of klanten een mondkapje moeten dragen? Denk je dat zij weten wat de ‘juiste’ keuze is? Iedereen doet maar wat. “Waarom kun je wel naar het theater maar mag ik niet naar voetbal van mijn zoon komen kijken?”, vroeg mijn buurvrouw gisteren toen ik opgelucht vertelde dat ik nog naar een voorstelling kon. Ik moest het antwoord schuldig blijven, aangezien ik niet in het OMT zit.
Je kunt er als overheid niet van uitgaan dat de burger z’n verantwoordelijkheid voelt of neemt. Dat is een lesje biologie: de prefrontale cortex van een 45-jarige moeder is anders dan die van een puber. Waarom mag die niet met acht vrienden in het park chillen op anderhalve meter afstand, maar wel met vijftien ‘gasten’ naast elkaar in de klas zitten? Een verboden raveparty, daar wil de gemiddelde tiener graag heen. Het hoort bij de leeftijd, doen wat God (en ook Rutte) verboden heeft. Is het slim of verantwoordelijk? Nee. Is het begrijpelijk? Ja.
Op dinsdag 18 uur, het tijdstip waarop de nieuwe maatregelen ingingen, waren mijn vrienden vooral bezig met het eerder sluiten van de horeca. Op woensdagochtend zag ik in de supermarkt drie man en een paardenkop met een masker. De filiaalmanager, een lokale beroemdheid in het dorp, werd door een bevriende klant staande gehouden: “Zeg, moet jij niet een mondkapje voor?” “Nee Ria, ik ben het gezicht en aanspreekpunt van de winkel. Zo word ik niet herkend”, was zijn antwoord.
Of allemaal een mondkapje op óf niet. Bewijs dat het werkt is er niet, maar hoe corona ontstaat en hoe je een derde golf afwendt ook niet. Zoals een veldepidemioloog van het onafhankelijke adviesorgaan RED zei: “Doe niet alleen dat waarvan je weet dat het werkt, maar ook wat zou kunnen werken. Zoals een mondkapjesplicht.”
Baat het niet, dan schaadt het niet. Dat idee. Hoe moeilijk is het? Je vraagt mensen niet uit voorzorg hun bejaarde moeder voor de trein te gooien of een onbekend medicijn in te nemen. Gewoon een mondkapje op als je naar buiten gaat.
Beste Rutte, lieve Mark als ik zo vrij mag zijn, de burger is ondanks dat hij zichzelf tot amateur-viroloog of complot-aanhanger heeft omgedoopt, zijn hachje aan het redden. We zijn harde werkers met een (ongefundeerde) mening over alles. Die vrijblijvende tegenstrijdigheden en het dringende advies van de overheid: je maakt het voor ons, simpele zielen, zoveel gemakkelijker als je wél duidelijke beslissingen neemt.
Wat maakt het uit dat niet het gehele OMT achter een besluit staat? Kom op, jij bent hier de minister-president. Maak een duidelijke, landelijke keuze en ga ervoor. Je kunt het altijd terugdraaien als iedereen boos op je is. Want het blijft natuurlijk wel Nederland.
Virtuele kusjes.
Journalist en auteur Maaike Olde Olthof (45) is gescheiden en heeft twee dochters. Ze maakt zich zorgen over haar moeder die dementie heeft. ‘Never a dull moment’ in dit atypische huishouden, waar Maaike wekelijks een column over schrijft.
