Verslavend

Oxycodon is een middel tegen pijn, dat heel vroeger vooral werd voorgeschreven aan mensen met terminale kanker. Tegenwoordig kun je het ook krijgen als je je been hebt gebroken of na een amandeloperatie. Ex-oxycodongebruiker Evana Kuik, die we spraken over haar verslavingsproblemen met het medicijn, vindt dat artsen het tegenwoordig veel te snel voorschrijven omdat het zo moeilijk is om vanaf te komen. En niet alleen zij: in Amerika wordt er al gesproken over een opiaten-epidemie en zouden er volgens de NOS in 2016 al 42.000 mensen zijn overleden door een overdosis aan opioïden, zoals oxycodon. Volgens Steegers ligt het allemaal echter wat genuanceerder.

Verschillende soorten pijn

“Goede pijnbestrijding is heel belangrijk”, vertelt de anesthesioloog. “Veel mensen zien de toename als een probleem, maar het kan ook zijn dat we meer aandacht hebben gekregen voor pijnbestrijding. En dat op zich is een goede ontwikkeling. Het klinkt misschien gek dat mensen het tegenwoordig al kunnen krijgen voor een gebroken been, maar het ene gebroken been is het ander niet. De manier waarop je ‘m breekt, maakt een groot verschil voor de pijn. En sommige mensen hebben het medicijn dan écht nodig.”

Lees ook
‘Gebruik verslavende pillen loopt uit de hand’, waarschuwen artsen

‘Het hoort erbij’

Volgens Steegers horen de afkick- of ontwenningsverschijnselen er ook een beetje bij, als je met oxycodon stopt. “Dat kun je ook met veel andere medicijnen ervaren. Vroeger werd morfine aan patiënten gegeven, ook verslavend, en nu is dit medicijn daarvoor in de plaats gekomen. Waarom dat zo is, weet ik niet. Waarschijnlijk omdat dokters er goede ervaringen mee hebben en het goed werkt. Ja, het is na langdurig gebruik lastig om ervan af te komen, maar we zien bij de verslavingszorg nog weinig mensen met een pijnstillerverslaving geregistreerd staan. Die blijven waarschijnlijk hangen bij de huisarts of de specialist. En daarmee blijft de grootte van het probleem nog onbekend. We hebben net de een subsidie binnen voor een project waarin we onder meer uitzoeken hoe groot het probleem hier werkelijk is.”

Stappenplan

“Natuurlijk zijn er alternatieven, maar je krijgt het ook niet zomaar voorgeschreven”, legt Steegers uit. “Eerst wordt er geprobeerd om de pijn te bestrijden met middelen als paracetamol, ibuprofen of diclofenac, maar als die echt niet werken, dan gaan we pas over op oxycodon.”

Amerikaanse toestanden

In Nederland hebben we ook nog niet te maken met Amerikaanse oxycodontoestanden volgens Steegers. “Wanneer Amerikanen een herhaalrecept bij de medisch specialist krijgen, wordt eerst hun urine gecheckt om te zien of ze het echt gebruiken of het stiekem dealen. Dat gebeurt niet in Nederland, hier is dat nog niet nodig.”

Hoe gaat het in Nederland?

Steegers vertelt dat het Nederlandse probleem ‘m vooral zit in de onduidelijke taakverdeling in de zorg: wie houdt de patiënt in de gaten bij het afbouwen van het medicijn? “Op dit moment denken huisartsen vaak dat het ziekenhuis de oxycodongebruiker wel in de gaten houdt bij het afbouwen van het medicijn en denken ziekenhuizen juist dat de huisarts dat wel doet. Met het project, dat ik eerder noemde, willen we ervoor zorgen dat iedereen binnen de zorg bewust is van zijn of haar signaleringsfunctie. Mensen die stoppen met het medicijn, moeten veel beter in de gaten worden gehouden en worden gesteund. Laatst werd ik door een apotheekhouder gebeld, die het idee had dat het niet helemaal goed ging met een van mijn patiënten. Die slikte ook oxycodon. Dat ik word gebeld, laat al zien dat we de goede kant op gaan.”

Lees ook
Evana (28) overwon haar ziekte, maar raakte verslaafd aan het antipijnmedicijn oxycodon