Wat een relaxte yogamaand in India moest worden, werd voor Soesma Radja (37) uit Rotterdam een stressvolle ‘vakantie’. Ze bevrijdde Renuka (20) uit haar bestaan als huisslavin en schreef er een boek over: ‘Madam is not good’.
Niet alleen Renuka liep al die tijd gevaar, ook Soesma zelf. Wij spraken de schrijfster vandaag, op de Europese dag tegen Mensenhandel.
“Waarom ik naar India wilde, vind ik moeilijk te zeggen”, begint Soesma, die in 2014 naar het land vertrok. “Het was een gevoel, ik moest daar gewoon heen en de meesten doen daar een yogacursus. Dat leek me een goede reden om er een maand tussenuit te gaan. Alsof ik al wist dat me daar iets te doen stond.” De Rotterdamse verbleef bij een rijke vrouw, die zich Madam noemde, in de stad Mysore. Bij haar in huis woonde Renuka, over wie gezegd werd dat ze Madams geadopteerde dochter was.
Soesma begon met haar yogalessen en voelde zich goed bij haar verblijf in India, maar het verhaal over de ‘geadopteerde dochter’ vond ze erg vreemd. “Madam had me nooit aan haar voorgesteld en ik zag Renuka amper. Ik was geïnteresseerd in haar en we raakten aan de praat, wat wel lastig was. Ze sprak Hindi, terwijl dat een taal is die in dat deel van India helemaal niet wordt gesproken. Met handen en voeten en via mijn familie, die wel Hindi spreekt, kwam ik steeds meer van haar te weten.”
“Op een gegeven moment videobelde mijn moeder, terwijl ik weer in gesprek was met Renuka”, gaat Soesma verder. “Alles aan haar schreeuwde dat er iets niet goed was, maar ik wist niet wat. Ik heb mijn moeder toen laten praten met Renuka, waardoor ik erachter kwam dat het inderdaad niet goed zat. Ze was niet geadopteerd, maar al sinds haar zesde een huisslavin.”
Haar verblijf bij Madam was niet Renuka’s eerste huis, vertelt Soesma. In de jaren daarvoor had ze in een ander gezin te maken gehad met mishandeling en verkrachting; het meisje had al meerdere abortussen laten plegen. Soesma: “Ik kreeg echt kortsluiting in mijn hoofd. Die lieve, aardige Madam bleek een heel ander persoon te zijn. Ik kwam ineens lijnrecht tegenover haar te staan.”
Soesma wist meteen dat ze iets moest doen, maar niet wát. “Mijn yogamaand, die juist voor rust moest zorgen, werd ineens heel stressvol. Het huis van Madam hing ook vol camera’s, dus we moesten oppassen dat onze gesprekken en mijn zoektocht naar hulp niet werden gezien.” Het vinden van een organisatie die Renuka kon bevrijden, bleek ook niet makkelijk. “We liepen allebei enorm veel gevaar als dit ineens zou uitlekken. Ik schrok ervan om te zien dat de ene hulporganisatie eerst geld wilde zien voordat ze hulp boden en dat de andere organisatie het simpelweg niet belangrijk vond.”
Uiteindelijk kwam Soesma uit bij de organisatie Odanadi, die gespecialiseerd is in mensenhandel in India en direct een onderzoek startte naar Renuka om het verhaal te kunnen verifiëren. “Ik had ze wel gevraagd dat áls ze haar zouden redden, ze dit wel moesten doen als ik al met één been in het vliegtuig zou zitten. Want anders zat ik nog een paar dagen daar in huis.”
Dat is helaas niet gebeurd. “Ineens stond er een hele groep mensen, politie, media en de hulporganisatie bij haar op de stoep en werd er een inval gedaan om Renuka te redden. En ik zou er nog een week zijn voor mijn cursus.”
Lees ook
Nogal een miss(tap): ex-Miss België verdacht van mensenhandel
“In India is je aanzien zo ongeveer het belangrijkste wat er is, dus Madam was voornamelijk bezig met dat te redden, in plaats van met wie haar had verraden”, gaat Soesma verder. “Ook kreeg ze allemaal advocaten en politie op haar dak, die ze zoveel mogelijk probeerde af te kopen. Ik heb haar in die tijd veel getroost, gezegd dat het goed zou komen en toen mijn kans gepakt om vanuit een ander huis mijn yogacursus af te ronden. Dat er toen niets is gebeurd, vind ik een wonder. Ze wist waar mijn yogaschool was, mijn looproute… Het had heel anders kunnen aflopen, ik ben heel bang geweest.”
Nu, vier jaar later, gaat het goed met Soesma, maar ook met Renuka. “Zij geeft nu les in een opvanghuis waar jongens en meisjes komen die mishandeld of misbruikt zijn. Ik heb regelmatig contact met Renuka en word er elke keer weer emotioneel van als ik haar zie. Ze geniet zó van haar vrijheid. Toen was ze een vogeltje in een kooi en had ze oude kleren aan, nu is ze een verzorgde vrouw die ook nog eens grappig, slim en bijdehand is.”
“Ik durf eigenlijk niet meer naar India, omdat Madam een paar keer via de mail heeft gedreigd om mij iets aan te doen. Een mensenleven is daar niets waard. Maar eigenlijk moet ik gewoon gaan, want het kan niet zo zijn dat ik Renuka nooit meer in het echt zal zien. Ik ben onwijs trots op haar.”
Benieuwd geworden naar Soesma’s boek? Je kunt het via haar website bestellen. 50 procent van de opbrengst gaat naar Odanadi.
Lees ook
Fotograaf geeft slachtoffers mensenhandel eindelijk een stem
