Met drie Olympische medailles op haar naam is zeilster Marit Bouwmeester (35) niet weg te denken uit de topsportwereld. Deze zomer komt ze voor de vierde keer uit op de Olympische Spelen. Haar dochter Jessie Mae (2) moedigt haar aan.
Aan LINDA. vertelt Bouwmeester over de topsport, het moederschap en de combinatie tussen beide. “Het brengt uitdagingen met zich mee, maar ik ben vooral heel dankbaar.”
Bouwmeester is geboren en getogen in Friesland. “Ik kom uit een heel hecht gezin. Mijn ouders waren niet per se zeilers, maar wel hele erge sportfanaten. Mijn broer, zus en ik zaten op balsporten, teamsporten, zwemmen, schaatsen en zeilen. En we hadden accordeonles.”
Daar ligt haar talent niet, grapt Bouwmeester. “Ik mocht alleen de bas doen, zo slecht was ik. Mijn broer en zus zijn echt van die alleskunners. Ik moest altijd een beetje tegen hen opboksen. Misschien heb ik daar wel leren vechten.”
Waar haar talent wél ligt, wordt al op jonge leeftijd duidelijk. “Zeilen vond ik heel leuk, maar ik deed het niet met de ambitie om naar de Olympische Spelen te gaan.” Haar trainer moedigt haar aan mee te doen aan nationale wedstrijden. “Toen zat ik bij de beste tien onder de dertien jaar. Zo ben ik in het jeugdteam van Nederland terechtgekomen. Ik ging van een jeugdploeg naar een Nederlandse kernploeg, met de beste coaches en trainers.”
Dat resulteert in drie deelnames aan de Olympische Spelen – mét succes. “Ik heb drie keer een medaille gewonnen: brons, zilver en goud. Na de laatste Olympische Spelen stond ik voor een dilemma. Ik had een sterke kinderwens en was 33 jaar, maar vond topsport ook echt geweldig. Ik wist even niet of ik moest kiezen. Na de Spelen ben ik snel zwanger geraakt en heb ik de keuze gemaakt om de topsport te combineren met het moederschap.”
Hoera: eerste (gouden!) medaille voor Nederland op Spelen door roeiers dubbelvier
“Ik had geen idee wat zwanger zijn inhield”, geeft ze toe. “Mijn doel was om erna weer op topniveau terug te komen. Mijn zwangerschap ben ik zo gaan inrichten om zo fit mogelijk de zwangerschap door te komen, met het oog dat ik nog één keer ga meedoen aan de Spelen. Hopelijk kan ik het met een knaller afsluiten. Hoewel, je weet het natuurlijk nooit. Maar zoals het nu gaat, wordt dit denk ik wel de laatste.”
De komende drie maanden staan in het teken van trainen. “Het is nu echt de eindsprint. Voor een zeiler is het heel belangrijk om de locatie goed te kennen. Onze Olympische Spelen zijn in Marseille. Daar moeten we heel veel uren maken om de baai te leren kennen. De wind die waait altijd op een bepaalde manier. Dan kun je patronen gaan herkennen en wennen aan de golven. Ik ben nu veel in Marseille en ik probeer wat extra uren te maken als ik in Nederland ben. Ik woon in Den Haag, dus kan makkelijk in Scheveningen extra trainen.”
Of ze anders is gaan trainen sinds haar zwangerschap? “Ja, korter, maar intensiever. Het is wel heel anders. Ik ben natuurlijk ook wat ouder, dus ik kan veel meer op ervaring. Als ik zo zou trainen als voor Tokio of Rio, zou ik meteen overtraind zijn. Ik ben gewoon minder belastbaar door Jessie.”
Nu ze moeder is van Jessie Mae – op het moment noemt Bouwmeester haar Jessie Nee, vertelt ze lachend – is haar mindset flink veranderd. “Er is iets anders dat nóg belangrijker is in je leven. Normaal gesproken wil je in de topsport niet te veel relativeren. Je zegt niet: ‘Het maakt niet uit als ik niet win’. Het moet belangrijk voor je zijn. Daar kon ik extreem in zijn, dus het is voor mij best een zege. Ik was wel obsessief. Mijn motto was: ‘Ik geloof niet in talent, ik geloof in keihard werken.’ Ik wilde álles leren. Zo heb ik een studie meteorologie gevolgd om meer over het weer te begrijpen en heb ik getraind met Speciale Eenheden om mentaal sterk te worden. Ik deed geen enkele concessie. Nu nog steeds niet, maar wél binnen die kaders van het moederschap.”
Ze licht toe: “Door mijn dochter leer ik relativeren en de moeilijke dagen maakt ze minder zwaar. Ik leer heel erg aan en uit te staan. Ben ik op het water, dan ben ik helemaal daar en ben ik blij dat ik daar ben. Kom ik thuis, dan sta ik gelijk uit. Ik denk dat ik wat relaxter en wat zachter ben geworden. Maar die groeimindset heeft me wel gebracht waar ik nu ben.”
Roeisters vierzonder pakken goud op Olympische Spelen na bloedstollende eindsprint
Dat het combineren van topsport en moederschap niet gemakkelijk is, weet Bouwmeester als geen ander. “De grootste uitdaging is het herstel, daar heb je minder tijd voor. Ik ben met mijn 35 jaar een oudere topsporter, dan herstel je minder snel. Met een kind is het herstel sowieso lastiger. En het is een grotere organisatie. Als ik besluit om naar het buitenland om te trainen, had ik normaal gesproken die beslissing gevolgd voor mezelf. Nu is het ook voor mijn vriend, de oppas en mijn familie.”
Op de combinatie van topsport en moederschap wordt ‘dubbel’ gereageerd. “Veel mensen vinden het gaaf, maar er zijn ook mensen die zeggen dat ik nu concessies doe. Ze horen me minder zeggen dat ik alleen voor goud ga. En er zijn mensen die zeggen dat ik mijn kind te kort doe. Het is wel moeilijk. Ben je alleen topsporter, vindt iedereen het gaaf wat je doet en heeft iedereen respect voor wat je aan het doen bent. Met het moederschap hebben meer mensen een mening. Alsnog voel ik me topsporter en binnen de kaders die ik heb geef ik alles. Maar wordt er iets gezegd over jezelf als moeder zijnde, dan vind ik dat moeilijk, omdat dat je in je hart raakt.”
Hoe het komt dat mensen een mening hebben over moederschap en topsport? “Goeie vraag, ik weet het niet. Ik heb het idee dat mensen redeneren vanuit hun eigen referentiekader. Ik neem het ze niet kwalijk, iedereen doet het op z’n eigen manier. Misschien komt het wel omdat het niet zo vaak wordt gedaan. Het is nu niet alleen maar ‘als ik maar goud win’. Natuurlijk doe ik alles om goud te winnen, maar als er iets met Jess is, dan zou ik altijd voor mijn dochter kiezen.”
Ondanks de uitdagingen en reacties is Bouwmeester met name heel dankbaar. “Ik heb van mijn hobby mijn beroep kunnen maken en ik vind het het mooiste beroep wat er is. Het continu op zoek gaan naar hoe het beter kan, zowel op persoonlijk als sportief vlak. Mijn prioriteiten liggen deze periode bij mijn familie, mijn eigen gezin en de topsport. Ik heb niet zo heel veel tijd voor andere dingen. Zo hou ik het vol. Maar na de Spelen kijk ik er heel erg naar uit om lekker wijntjes te drinken met vriendinnen, en even geen rekening te houden met wat je eet en hoe laat je op bed ligt.”
Voor andere moeders heeft Bouwmeester een boodschap: “Als je een droom hebt, is dat gewoon mogelijk. Kijk vooral naar wat wél kan, in plaats van wat niet kan. En zelf vind ik het ook heel fijn om te horen van andere vrouwen dat het niet altijd makkelijk is. Dat ervaar ik ook. Het is soms keihard werken. Als vriendinnen dat zeggen, haal ik daar veel steun uit. Ik heb echt respect voor alle mensen met kinderen. Het is pittig, dat ga ik niet ontkennen, maar ik ben er wel heel dankbaar voor.”
Met de Olympische Spelen in zicht vragen we tot slot aan Bouwmeester waar ze op hoopt: “Dat kan maar een kleur zijn, hè. Goud. Dan zou mijn carrière compleet zijn.”
Dit artikel verscheen eerder op LINDA. in mei 2024.
Chantals dochter is eerste Nederlandse kunstrijdster op Olympische Spelen sinds 1976: 'Zo trots'
