Nederlandse vrouwen blinken uit in veel dingen en – helaas – ook in deeltijdwerken. Waarom dat tot problemen kan leiden voor iedereen en wat jíj aan het deeltijdprobleem kunt doen, legt journalist en schrijver Liesbeth Staats uit.
“In plaats van over deeltijdprinsessen moeten we het hebben over de fulltimeprinsen.”
Deeltijdwerken zelf is niet per se het probleem. Het punt is dat in Nederland automatisch wordt aangenomen dat vrouwen minder gaan werken, legt Staats uit in haar nieuwe boek Waarom vrouwen minder werken dan mannen (en dat ook jouw probleem is). Het is dus een cultuurprobleem.
“Ruim een op de drie Nederlandse vrouwen is economisch niet zelfstandig”, zegt Staats. Dat betekent dat ze minder dan 900 euro per maand verdienen en dus een groot probleem kunnen krijgen als bijvoorbeeld hun relatie sneuvelt.”
Maar het deeltijdprobleem raakt volgens Staats, die eerder een documentairereeks maakte over dit onderwerp, niet alleen vrouwen. Want doordat veel vrouwen carrièremogelijkheden mislopen vanwege maatschappelijke verwachtingen over hun gezinssituatie, blijft veel arbeidspotentieel onbenut. En daar heeft de hele maatschappij last van.
“Onze samenleving staat voor grote vraagstukken, zoals met het klimaat en vluchtelingen. Mannen hebben dat geprobeerd op te lossen en dat is niet gelukt. Ik weet zeker dat een meer gemengde kijk erop beter zou zijn.”
Volgens Staats werden mannen generaties lang op posities aangenomen enkel omdát ze een man zijn. Dus niet per se omdat ze de beste keuze zijn. “Dat zorgt er nu nog steeds voor dat mensen op plekken komen waar ze misschien niet het best tot hun recht komen. Jij hebt mazzel dat ze bij LINDA. niet denken: ‘Wij zijn een vrouwenblad, wij kiezen liever voor een vrouw op de redactie’, maar dat ze kijken naar of jij van waarde kunt zijn. Meestal gaat dat anders, vaak in het nadeel van vrouwen.”
Om dit probleem aan te pakken, moeten we volgens Staats de cultuur op de werkvloer aanpakken én thuis. “In mijn boek laat ik deskundigen aan het woord over hoe dat moet.” En dat heeft geleid tot de volgende vier tips.
1. Mannen aanspreken: ‘Leg eens uit’
Als mannen op de werkvloer seksistische grappen maken, wordt daar vaak niks van gezegd. En als je er als vrouw wél iets van zegt, krijg je het verwijt geen gevoel voor humor te hebben. “Een leuke tip die ik kreeg is om die man dan te vragen zijn grap uit te leggen.”
2. Flip the coin
Bekijk het eens van de andere kant en leg het probleem niet meer bij vrouwen neer. “Dus in plaats van te spreken over ‘deeltijdprinsessen’ moeten we het hebben over het probleem van de ‘fulltimeprinsen’ en wat we daar aan kunnen doen. Ik denk ook dat er al veel mannen zijn die zich afvragen waarom zij per se fulltime moeten werken.”
3. Keukentafelgesprek
Hoeveel wil jij werken? “In huishoudens wordt daar haast nooit over gepraat. Daardoor krijg je allerlei afspraken zonder dat het ooit echt benoemd is. Sommige mensen vinden het misschien ongezellig of zakelijk om daarover te praten. Nu gebeurt dat alleen als je een hypotheek wilt afsluiten, maar zeg nou zelf: het doet toch niets af aan het plezier waarmee je uiteindelijk samenwoont?”
4. Fijne omgeving creëren
“Vraag je af: zou degene die hier komt werken zich vrij voelen en kunnen we een omgeving creëren waarin iedereen het beste van zichzelf kan laten zien? Bedenk eens hoe het op een sollicitant overkomt als een sollicitatiecommissie alleen uit mannen bestaat. Deze tip gaat niet alleen over sollicitatiegesprekken, ook over de samenstelling van teams en groepen.”
Anne Frank Stichting lanceert app tegen discriminatie: 'Wat je je hele leven hoort, ga je geloven'
Met haar boek wil Staats mensen waarschuwen voor het deeltijdprobleem. “Ik heb het boek geschreven dat ik zélf had willen lezen toen ik jong was en toen ik ging werken. Toen ontdekte ik dat hoe hard je ook werkt en studeert, je door onze tradities toch geacht wordt meer thuis te zijn dan mannen. Ongeacht of je talent hebt voor werk of voor thuis zijn.”
Voor Staats zelf kwam het uiteindelijk goed terecht. “Ik ben blijven werken toen de kinderen kwamen omdat ik dat leuk vind. Mijn man en ik zijn beiden voltijd vier dagen gaan werken. Het is heel fijn dat we het zo konden opvangen, want ik had niet geweten wat ik anders had gemoeten.”
