1. Wat vooraf ging

“In mei 2004 woonde ik – toen achttien jaar – met mijn ouders en broertjes Danny (toen 15) en Jesper (11). Danny is geboren met een verstandelijke beperking en autisme, waardoor hij niet kan praten. Toen mijn ouders wisten dat hij niet wijzer zou worden dan een kind van anderhalf, besloten ze niet voor een derde kind te gaan. Het was een verrassing dat Jesper werd geboren.

Jesper was een vrolijke, lieve en sociale jongen. We deelden samen het plezier in voetbal en de liefde voor Ajax. Hij was een moederskindje en vond het fijn om bij mijn moeder in bed te slapen, tot mijn vader naar bed ging. Daarna sliep Jesper altijd verder op zijn slaapkamer op zolder.”

Het laatste gezinsuitje met z’n vijven.

Zolder

“Op 4 mei 2004 waren we allemaal thuis en Jesper besloot die avond dat hij – nu hij bijna naar de middelbare school ging – groot genoeg was om in zijn eigen bed in slaap te vallen. Bizar dat hij net díe avond meteen naar zolder ging.”

2. Wat gebeurde

“Ik lag die avond rond 23.45 uur in bed en iets over twaalf schrok ik wakker door een knal. Mijn kamer stond vól met rook, waardoor ik vrijwel niks zag. Toch kwam ik meteen in actie. Ik deed een shirt voor mijn mond en zocht de opening in mijn klamboe. Dat duurde voor mijn gevoel een eeuwigheid – sindsdien wil ik nooit meer een klamboe om mijn bed.

Toen ik er eenmaal uit was, wilde ik mijn bed naar het raam schuiven. Maar terwijl ik daarmee bezig was, merkte ik dat het te veel zuurstof kostte. Dan is het klaar, dacht ik; dit was het.”

Huis in brand

“Direct daarna vond ik de moed terug; zo gemakkelijk kwamen ze niet van me af. Ik zocht naar de deur en daarna de slaapkamer van mijn ouders. Mijn moeder had het raam naar het platte dak opengezet en hielp me snel naar buiten.

Ik weet nog dat ik Jesper hoorde roepen, toen ik op het dak stond, en dat ik riep dat hij naar het raam moest gaan. Daarna zit er een gat in mijn geheugen. Geen idee wat ik heb gedaan, tot ik onze buurjongen hoorde roepen.”

Lees ook
Mandy’s broer (23) werd willekeurig doodgestoken: ‘Mijn hart wordt nooit meer heel’

Ambulance

“Met behulp van de buurjongen kwam ik op de grond en daarna besefte ik dat de rest van mijn familie nog binnen was. Ze hebben aan mijn armen moeten hangen om te voorkomen dat ik de vuurzee weer inging. Daarna werd ik in een ambulance ‘gedwongen’ en naar het ziekenhuis vervoerd.

Daar bleek dat mijn longen eruitzagen alsof ik net tien pakjes sigaretten in één keer had opgerookt. Ik voelde me prima. Ik hoestte niet en praatte juist veel. Ik blééf maar rondvragen: ‘Weten jullie iets?'”

Broertje overleden

“Rond 1.15 uur zag ik mijn vader voor de eerste keer in mijn leven huilen. Naast hem de knalrode ogen van mijn moeder. Jesper was door de brandweermannen voor zijn slaapkamerraam gevonden. Ze hebben nog geprobeerd hem te reanimeren, maar dat mocht niet baten. ‘Nee, nee, nee’, zei ik, en vervolgens schreeuwde ik het uit.

Achteraf bleek kortsluiting in de meterkast op de bovenverdieping de oorzaak van de brand. Danny wist wonderbaarlijk genoeg in veiligheid te komen. Mijn vader zat nog in de woonkamer en is ongedeerd gebleven. Als Jesper, zoals gewoonlijk, pas naar zolder was gegaan wanneer mijn vader naar bed ging, had hij waarschijnlijk nog geleefd. Nu stond de trap naar de zolder in brand en heeft hij zijn raam niet op tijd kunnen bereiken.”

Verwerken

“Ik heb geleerd dat ik in moeilijke situaties niet in blinde paniek schiet, maar actie onderneem. Ik regelde van alles voor Jespers begrafenis en daarna heb ik mijn leven zo snel mogelijk weer opgepakt. Mijn moeder vond dat lastig. Het leek volgens haar alsof het me geen reet kon schelen en dat botste weleens. Het kon me natuurlijk wel schelen, maar ik verwerkte het door veel te blijven doen.

Terwijl we bij mijn oma woonden, zochten we naar een nieuw huis, maar voor mijn moeder voelde alles ’te ver van Jesper vandaan’. Daarom besloten we op de oude plek een nieuw huis te bouwen. In 2006 ben ik op mezelf gaan wonen.”

Lees ook
Lia verloor moeder, vader, zus, broer en dochter: ‘Iedereen rouwt anders’

3. Wat de toekomst brengt

“In 2012 en 2013 kreeg ik zelf kinderen. Sindsdien begrijp ik pas echt wat mijn moeder moet missen. Ik herken soms dingen van Jesper in ze. Dat is heel bijzonder, maar binnenkort zullen ze ouder worden dan hij. Dan is er niks meer te vergelijken.

In 2017 overleed mijn neef, die me altijd kon opvrolijken, door zelfdoding. Dat bracht veel emoties naar boven. In februari ben ik daarom begonnen met therapie. Ik merk nu dat ik mezelf heb aangeleerd mijn gevoelens opzij te zetten, zodat ik door kan leven. Nu probeer ik dat patroon te doorbreken.”

‘Leef nu’

“Op Jespers verjaar- en overlijdensdag ga ik altijd naar mijn ouders. Mijn moeder gaat elke dag langs bij Jespers graf. Danny (32) woont in een woongroep voor mensen met een verstandelijke beperking. Dat gaat heel goed en geeft mijn ouders wat meer ruimte.

Het klinkt cliché, maar door Jespers dood ben ik meer per dag gaan leven. Ik heb bijvoorbeeld geklommen in Duitsland en abgeseild van de Euromast. Dat had ik anders nooit gedaan. Ik zeg niet: jaag al je spaargeld er doorheen om nu leuke dingen te doen, maar probeer het gevoel van ‘had ik maar’ te voorkomen. Voor je het weet, is het te laat.”

Lees ook
Sharons moeder overleed door de bliksem: ‘Toen ik het hoorde, werd ik gek’

Oproep

Heb jij binnen jouw familie iets aangrijpends meegemaakt dat je graag (eventueel anoniem) zou willen delen? Mail dan jouw verhaal in het kort naar verena.verhoeven@linda.nl o.v.v. ‘Familieverdriet’.