Leon Verdonschot legt voor LINDA. iemand het vuur na aan de schenen. Deze week is cabaretière en actrice Eva Crutzen (36) aan de beurt. Ze won vorig jaar een Gouden Kalf voor haar hoofdrol in de serie Bodem, die sinds deze week is te zien op NPO3 en NPO Start.
Voor ‘Bodem’ schreef je het scenario, je hebt het geregisseerd en speelt de hoofdrol. De muziek is voor een groot deel van jou, en je deed de casting. Een maker die zo alomtegenwoordig is: hoe intimiderend is dat voor de andere betrokkenen?
“Hmm… Ik weet het niet.” Lachend: “Ik heb nooit terug gehoord dat het intimiderend was, maar ik weet natuurlijk niet of mensen die zich geïntimideerd voelen daarover een intimiderend persoon zouden aanspreken. Maar hoe je het ook wendt of keert; als je een idee hebt, moet je dat na de schrijf-fase ook wel kunnen loslaten. Acteurs hebben ook hun eigen inbreng. Dus ik heb niet als een soort dictator iedereen voorgedaan hoe ze moesten spelen, haha!”
De vader van het hoofdpersonage in ‘Bodem’, de 37-jarige Cat, is een coach die zelfhulpboeken schrijft. Begrijp jij de aantrekkelijkheid van coaches?
“Er is volgens mij op zich helemaal niks mis met een coach, als die oprecht is, en predikt wat hij zelf is of beoefent. Het is gemakkelijk om ze belachelijk te maken, want er zijn ook veel gekkies. Dat heb ik met de serie níét proberen te doen. Mijn kritiek zit ‘m meer in de situatie dat iemand succesvol wordt met iets waar hij zélf niks van bakt. Als je strugglet, of hulpbehoevend bent, of in rouw bent, of een burn-out hebt, of überhaupt in een crisis zit, zijn er godzijdank heel veel hulpverleners en goede coaches en boeken om je daarin handvatten te geven. Maar er wordt natuurlijk ook misbruik van gemaakt.”
In een lovende recensie van een theatershow van je viel de term ‘schaamteloos’. Ben je dat inderdaad?
“Ik denk het wel. Op het podium en in mijn scripts ben ik schaamtelozer dan in mijn dagelijks leven. Helaas. Ik zou wel wat schaamtelozer willen zijn. Maar daar zit een net, braaf Limburgs meisje ook in de weg.”
In een andere recensie werd opgemerkt dat je ‘ondanks haar postuur’ niet bang was voor de ‘grote thema’s van het leven’. Je bent nét geen 1.60 meter. Heeft dat ooit een rol gespeeld in je leven?
“Haha! Ik moet hier volledigheidshalve bij zeggen dat ik in die betreffende voorstelling zelf ook veel sprak over mijn lengte. En dat ik een little people app wilde ontwikkelen voor andere mensen van 1.59, zodat als een van ons in nood was, we op een knop konden drukken en dat we dan overal vandaan kwamen voor hulp.”
Je was een van de smaakmakers van het satirische programma ‘Promenade’, waarin elke tv-wet en elke tv-hit werd geparodieerd. Verbaasde het succes ervan je?
“Mij niet, want ik vond het zelf ook fantastisch en bijzonder grappig. Maar dat wil doorgaans niet zoveel zeggen. Heel veel dingen die ik zelf heel goed vind, zien het daglicht niet eens.”
At jij als kind werkelijk, zoals de bio op je site vermeldt, non-stop witte broodjes met roomboter en hagelslag?
“Ja, zeker. De een na de ander. Een heel dikke laag roomboter, en dan dichtdrukken. Inmiddels ben ik meer van de puddingbroodjes, van die ouderwetse, met van die gele dikke vette smurrie ertussen, dat vind ik echt genieten. Ook dat daarna alles plakt.”
Net voor alle theaters voor twee jaar stil kwamen te liggen door corona, had je een show klaar waarmee je al die twee jaar lang zou rondtoeren. Heeft het lang geduurd voor je kon accepteren dat je die volledige show voor niks hebt gemaakt?
“Dit ging in golven, en heeft best lang geduurd. Vanaf het moment dat ik ben afgestudeerd, ben ik non-stop programma’s gaan maken. In die zin was het naast een vloek ook een zegen dat er eindelijk een zee aan tijd was. Die tijd heeft me de mogelijkheid gegeven om onder meer Bodem te maken. Voor veel andere mensen was die tijd veel erger, die zaten ineens helemaal zonder werk.”
Waar heb je al het materiaal van die voorstelling gelaten?
“Omdat ik het pijnlijk vond, heb ik de hele map van mijn bureaublad gesleept, naar het archief. Toevallig kwam ik die map vorige week al struinend tegen toen ik iets aan het zoeken was. Ik heb toen wel iets geopend, en dacht: oh mijn god, wat een wérk! Ik was veel dingen inmiddels totaal vergeten. Dat heb ik trouwens wel vaker, dat ik iets schrijf, het een half jaar later lees en dan vraag wie het heeft geschreven.”
Toen je zwanger werd, zei je in een interview te verwachten dat er een ‘shitstorm op me zal afkomen’ als je moeder zou worden, omdat je zelf op jonge leeftijd je moeder bent verloren. Is dat ook gebeurd?
“Dat is me eigenlijk best meegevallen. Ik vond dat spannend. Geen moeder hebben en dan zelf moeder worden, waarmee dat moederschap weer heel belangrijk wordt. Wat ik niet had verwacht en wat heel mooi is, is dat de cirkel weer doorgaat: dat zelf moeder worden ook weer een shift betekent in dat gevoel, en dat gemis. ‘Moeder’ triggerde bij mij altijd verlies en gemis, en nu ben ik opeens zelf moeder, en verandert alleen al de lading van het wóórd. Moederdag was eerst een dag van verdriet, en nu is het heel leuk en krijg ik van een kind van twee een tekening met haar voeten.”
Ben je de moeder die je zelf voor je zag?
“Mijn vriend en ik hadden van tevoren gedacht dat ik de strenge zou worden, en hij het zacht gekookte ei. In de realiteit blijkt dat echt andersom te zijn. Ik ben totaal niet streng doch rechtvaardig geworden; als ik niet oppas loopt onze dochter driedubbel over me heen. Ik moet echt alle zeilen bijzetten om íéts van strengheid voor elkaar te krijgen. Mijn vriend lukt dat wel, maar hij zal wel moeten, want hij moet mij compenseren.”
Pepijn Lanen: ‘Ouderschap is ook accepteren dat je niet altijd overal maar alles voor ze kan blijven doen’
