Pauline Bijster

Pauline was een 23-jarige student toen ze voor het eerst zwanger was. “Vaak is de eerste keer bevallen het heftigst. Je lichaam is er nog niet aan gewend en je weet niet wat je te wachten staat. Het duurde meer dan 24 uur. Mijn zoon is op de natuurlijke manier geboren, maar hij is wel met een pomp eruit getrokken. Ik had veel bloed verloren en kon niet meer lopen. Ik was helemaal op. Erna had ik last van tepelkloven, borstonstekingen en een blaasontsteking. Ik was daarnaast tien kilo afgevallen en viel snel flauw, mede door mijn lage bloeddruk.”

De vijf zwangerschappen en bevallingen gaan er bij Pauline allemaal anders aan toe. “Ik heb nooit écht extreme dingen meegemaakt en heb gezonde baby’s op de wereld gezet. Ik mag wat dat betreft in mijn handjes knijpen. Maar juist omdat ik het op verschillende leeftijden heb meegemaakt en elke keer andere klachten had – na de derde had ik een angststoornis en na de vijfde had ik herniaklachten – is het me opgevallen hoe weinig erover wordt gesproken.”

Klachten worden snel ‘verklaard’ door slaapgebrek en hormonen, merkt ze. “Elke keer dacht ik dat het erbij hoorde, of zeiden mensen dat tegen me. Bij de laatste keer vroeg ik me af: waarom hoort dit erbij? Wat is er nou precies aan de hand? Zo ontstond het idee voor het boek.”

Eva Jinek kreeg zwangerschapsvergiftiging ná de bevalling: 'Dacht dat ik een hersenbloeding kreeg of doodging'Lees ook

Herstel na bevalling

Pauline heeft zich na elke bevalling een of twee jaar af en toe rot gevoeld, deelt ze. “Dat wilde ik onderzoeken. Hoe kan dat? Als je het één of twee keer meemaakt, is het makkelijker toe te schrijven aan je situatie, zoals een verhuizing die tegelijkertijd speelde, een rotbaan of een partner die er niet goed mee omging. Je geeft de schuld aan factoren van buitenaf, want je voelt je ellendig. Dat heb ik de eerste vier keer ook gedaan. Natuurlijk hebben alle omstandigheden invloed op het herstel, maar ik vraag me toch af: wat zorgt er nou voor dat het voor de meeste vrouwen echt een worsteling is?”

Die vraag houdt Pauline bezig in haar boek. “Weinig boeken bespreken wat een moeder nodig heeft om echt goed van de zwangerschap en bevalling te herstellen.” Hoe dat volgens haar komt? “De gezondheid van de baby wordt allereerst het belangrijkst gevonden. Dat is ook terecht, baby’s zijn heel kwetsbaar en het proces is spannend. De aandacht gaat daardoor uit naar de baby en daar ben ik ook voor. Maar náást de baby heb je ook een vrouw, een mens, met een eigen gezondheid.”

“Ook wordt er in de verloskunde vanuit gegaan dat bevallen een natuurlijk proces is en het lichaam zichzelf herstelt. Het is goed dat dat het uitgangspunt is, maar het gevaar is dat de vrouw in de steek gelaten wordt. Tussen het herstellen door is de vrouw aan het zorgen voor een baby, voor zichzelf, is ze aan het werk, spelen er dingen in haar lichaam, terwijl de rest van de maatschappij er niet over nadenkt.”

Geef vrouwen tijd, zorg en ruimte

Tijd en zorg – dát hebben vrouwen nodig om te herstellen van een zwangerschap en bevalling, omschrijft Pauline aan het begin van haar boek Een nieuw leven. “De hersenen hebben gemiddeld twee jaar nodig om te herstellen, de buik anderhalf. Dit zijn pas twee voorbeelden. Alles in een lichaam wordt beïnvloed door een zwangerschap. Ruimte, rust en tijd is wat vrouwen nodig hebben voor het herstellen van het fysieke deel. Mentaal is het moeilijk om te zeggen hoelang het duurt, het ligt eraan waar je last van hebt. ”

Wat Pauline betreft krijgt een vrouw nazorg na de bevalling. “Tijdens een zwangerschap wordt een vrouw onderzocht. Het zou logisch zijn om dat ook bij een vrouw ná een bevalling te doen. Waarschijnlijk zijn de (ijzer)tekorten dan groter. Daar word je moe van en dat is zonde, want dat is makkelijk op te lossen als je dit bijvoorbeeld drie maanden na de bevalling zou checken. Postnatale zorg bestaat, maar wordt niet vergoed. Zorg voor bijvoorbeeld rugpijn of mentale hulp ook niet.”

Een op vijf vrouwen krijgt depressieve klachten na zwangerschap: 'Gesprek mag vaker worden gevoerd'Lees ook

“Het feit dat je deze zorg zelf moet opzoeken en betalen, maakt de drempel denk ik hoger voor vrouwen”, zegt Pauline. “Als we met z’n allen net doen alsof het niks is, denken vrouwen sneller dat ze zich aanstellen en het ‘erbij hoort’. Klachten horen er niet per definitie bij. Het zou logisch zijn dat iemand met je meekijkt. Het begin van de verandering is ook dat vrouwen zelf gaan zien: ik heb hulp, steun of zorg nodig.”

Meer aandacht

Pauline hoopt dat het onderwerp meer wordt besproken. “Met als doel dat vrouwen minder lang hoeven te herstellen, want als je hulp krijgt, hoef je minder lang te ploeteren. Als we het écht goed willen aanpakken, is de politiek medeverantwoordelijk. Dan moeten verlofregelingen worden uitgebreid, meer geld worden vrijgemaakt voor wetenschappelijk onderzoek en aanpassingen in het zorgsysteem en verzekeringen worden doorgevoerd.”

Het kan daarnaast helpen om te praten met andere vrouwen die zijn bevallen. “Door te zeggen waar je last van hebt of uit te spreken dat je het pittig vindt, voel je je al gehoord. Alleen al de ‘ik ook’ van een andere vrouw, kan helend zijn.” Dat merkt Pauline uit de reacties die ze ontvangt op haar boek. “Zoveel vrouwen zijn dankbaar dat ik het gemaakt heb. Zo schreef iemand: ‘Ik voel me gezien, doordat ik erkenning krijg wat ik al lang voel en niet onder woorden kan brengen.’ Het is fantastisch dat mijn boek dat effect kan hebben. Maar het laat wél heel duidelijk het probleem zien.”

De omgeving kan dan ook een grote rol spelen in de erkenning van het herstel na de bevalling. “Na zo’n vier maanden gaan de meeste vrouwen weer aan het werk. Veel vrouwen hebben dan nog pijn en slapeloze nachten en dan is het extra zwaar als mensen dingen van je verwachten. Houd daar als omgeving rekening mee. Vraag na een half jaar of een jaar: hoe gaat het nu met jóu? Ben je er goed doorheen gekomen? Besteed niet alleen aandacht aan het kind, maar ook aan de vrouw.”

Een nieuw leven: alles wat je moet weten over je lichaam en geest na de bevalling is nu te koop.

Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.

Sherine scheurde bij de bevalling haar clitoris: 'Zes jaar later nog altijd problemen'Lees ook