Slootje springen

Steven Pont was als ontwikkelingspsycholoog en gezinstherapeut betrokken bij het onderzoek en legt uit waarom we dus gewoon rustig moeten toekijken als een kind over een sloot wil springen. “Bedenk je: hoe erg is het als het fout gaat?”

Je zegt dat kinderen vaker ‘risicovol moeten spelen’, wat bedoel je daar precies mee?
Steven: “Risicovol spelen is eigenlijk dat kinderen nieuwe dingen leren door ze zélf te doen. Neem bijvoorbeeld skiën, dat leert een kind niet uit een boekje. Ook niet als jij expert bent op het gebied van skiën en hem of haar er alles over vertelt. De enige manier om te leren is door het te doen.”

En dat gebeurt nu te weinig?
“Het lijkt erop dat nu we minder kinderen hebben, we steeds banger worden en ze overal voor willen beschermen. Hierdoor onthouden we kinderen hun ontwikkelingsmogelijkheden. Je moet vertrouwd worden voordat je zelfvertrouwen kan opbouwen. In Nederland zijn veel jongvolwassenen in therapie die niet goed om kunnen gaan met hoe weerbarstig en hoekig het leven kan zijn. Vaak heeft dat te maken met een te beschermde opvoeding.”

Hoe zorg je als ouder dat je kind én risicovol kan spelen én niet in gevaarlijke situaties belandt?
“Vraag je steeds af hoe noodzakelijk je instructie of waarschuwing is. Ook als iets fout gaat, betekent dat het voor de psychologische ontwikkeling van het kind juist dat het goed gaat. Als een kind over de sloot wil springen en je denkt dat hij het niet haalt, kun je ook zeggen: het is 23 graden, probeer het maar. Kijk, in de winter moet je dat natuurlijk niet doen, maar als je het alleen afkeurt, leert hij of zij er sowieso niks van.”

Is tips geven, maar niet helpen dan de gulden middenweg?
“Nee, want het draait er juist om dat een kind leert zelfredzaam te zijn. Ik besprak dit laatst ook met een collega, toen ze thuiskwam vroeg haar dochter (9) of zij vanavond mocht koken. Haar eerste ingeving was nee, maar toen dacht ze: waarom niet? Al bereidt ze vier diepvriespizza’s, so what. In plaats van allerlei vragen te stellen gaf ze haar tien euro en bleef op de achtergrond beschikbaar voor vragen.”

Dat was voldoende?
“Of ze die avond lekker aten weet ik niet, maar haar dochter ging wel blij naar bed omdat ze het gevoel had die avond echt iets aan het gezinsleven te hebben bijgedragen.”

En hoe zit het nou met de bevinding in het onderzoek dat vaders voorzichtiger zouden zijn dan moeders?
“Dat heeft te maken met het moment van ingrijpen. Moeders grijpen in als ze een gevaarlijke situatie zien, maar vaders hebben al de neiging dat te doen als ze zien dat hun kind iets sneller of slimmer kan doen. Dat kun je opvatten als voorzichtigheid, maar dat is dus helemaal niet nodig. Laat kinderen lekker zelf uitvogelen hoe ze het snelst een huis van Lego bouwen.”

Lees ook
Kinderen spelen steeds minder vaak buiten: ‘Ze zijn te druk met school en hobby’s