Ineens ben je – onbedoeld – zwanger. Dat overkwam honderden vrouwen die meededen aan onze enquête. LINDA.nl onderzocht welke impact dit had op hun leven.
Meestal was de timing belabberd.
Eén op vijf vrouwen
Ze zijn niet bepaald de enigen: in Nederland wordt liefst één op de vijf vrouwen ooit onbedoeld zwanger. Jaarlijks gaat het om 35.000 à 57.000 vrouwen tussen 25 tot 49 jaar, meldt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Waarom ongepland?
326 vrouwen (43 procent) hadden geen kinderwens (meer). En voor 37 vrouwen (5 procent) was zwangerschap om medische redenen niet gepland.
Voor 52 procent van de 762 deelnemers kwam de zwangerschap simpelweg te vroeg. Of zelfs véél te vroeg: 85 vrouwen waren achttien of jonger – en drie zelfs pas veertien toen ze hun zwangerschap ontdekten.
Een vrouw (nu 56) raakte in 1977 op haar veertiende zwanger na seksueel misbruik. Schaamte en angst voelde ze toen ze het ontdekte:
“Mijn moeder gaf mij de schuld, de huisarts stelde geen vragen. Uit zijn reactie bleek dat hij dacht dat ik de seksuele relatie zelf wilde.” Haar zwangerschap werd afgebroken: “Ik had geen zeggenschap daarover, in verband met het schandaal heeft mijn stiefvader het besluit genomen.” De impact van de abortus voelde ze haar hele leven: “Mede door de heel complexe situatie heeft het zwaar gewogen. Onder andere weinig eigenwaarde, schuldgevoel, woede, verdriet, een geheim met je meedragen.” Op haar vijftigste ging ze in therapie. “Veel van geleerd.”
Anticonceptie?
250 van de 762 enquêtedeelnemers (33 procent) gebruikten geen anticonceptie toen ze zwanger raakten.
De rest deed dat wel, dit is de top 3:
1.212 vrouwen slikten de pil (28 procent). De meesten waren ‘m vergeten, bij sommigen werkte hij niet naar behoren door bijvoorbeeld een antibioticakuur. En soms gebeurde het dwars door de pil heen (betrouwbaarheid pil = 99 procent).
2. Bij 88 deelnemers ging iets mis met het condoom (12 procent), in 50 gevallen scheurde het.
3. Bij 81 vrouwen mislukte periodieke onthouding (11 procent). Meestal door een inschattingsfout (“Dacht dat mijn eisprong later was”). Soms werkte een app niet naar behoren.
Deze vrouw (32) bleek twee maanden na haar eerste bevalling opnieuw zwanger:
“De eerste keer nadat ik was bevallen van onze eerste waren we een condoom vergeten. Toen heb ik een morning-afterpil genomen. Wat ik niet wist is dat hierdoor je cyclus verandert en de cyclus-app niet meer betrouwbaar is. Ik dacht dat ik vijf weken zwanger was. Bij de eerste echo bleek ik ruim twáálf weken zwanger. We zijn dolblij met ons ‘happy little accident’.”
De overige deelnemers gebruikten andere vormen van anticonceptie, zoals koperspiraal (34 x), voor het zingen de kerk uit (33 x), hormoonspiraal (15 x), sterilisatie partner (5x), hormoonring (5x) of iets anders (41 x).
Linkse partijen willen dat anticonceptie vanaf 2022 gratis is
Onwetendheid
Naïviteit kan grote gevolgen hebben, weet deze vrouw (38). Op haar vijftiende was het raak:
“Mijn toenmalige vriend en ik hadden vrijwel dagelijks sex, het kon eigenlijk ook niet uitblijven. Ik weet niet of er toen minder bekend was. Op school hadden we het bij biologie natuurlijk wel over fertiliteit gehad, en over dingen als periodieke onthouding en voor het zingen de kerk uit. Maar ik had geen idee dat ik zwanger kon worden. Idioot toch. Ik was vijftien en zat op het VWO. Niet bepaald een moment om over kinderen na te denken… Ik durfde überhaupt in die tijd geen condooms te kopen of mijn ouders al te confronteren met vragen over de pil.”
Ze koos voor abortus. “Het deed me emotioneel vreselijk veel pijn en ik was als de dood voor de ingreep, maar ik zag me ook geen (goede) moeder worden met nog twee jaar middelbare school voor me. Ik heb er nu nog last van. Het idee dat ik een leven heb afgebroken. Het idee dat mijn kinderen een heel veel oudere broer of zus hadden kunnen hebben. Maar dat ik dan ook geen studententijd had gehad en mijn leven er ingrijpend anders had uitgezien.”
Hoe liep het meestal af?
In de meeste gevallen lieten de deelnemers de ongeplande zwangerschap afbreken (47 procent), maar 42 procent koos ervoor de baby te laten komen. Kijken we naar de totale groep deelnemers, dan is dit de afloop:
– 356 deelnemers hebben een abortus gehad (47 procent).
– 323 ‘ongelukjes’ zijn geboren (42 procent).
– 29 vrouwen zijn op dit moment nog zwanger (4 procent).
– 51 vrouwen hebben een miskraam gehad.
– 6 kindjes zijn dood geboren.
Als we de groepen uitsplitsen per leeftijd, zien we uiteraard verschillen in het verloop van de zwangerschap. De drie vrouwen die als 45-plusser zwanger bleken, kozen bijvoorbeeld alledrie voor abortus:
“Met 46 wist ik dat ik niet de energie of tijd (over) meer had om een jong kind op te voeden.” – Vrouw (55)
3 x ongepland zwanger
78 procent van de 762 deelnemers maakte een ongeplande zwangerschap één keer mee. 14 procent twee keer (109 vrouwen). Een enkeling overkwam het drie keer of vaker (28 deelnemers). Zoals deze vrouw (36):
“Ik was 16 en te jong om een kind te krijgen. Heb toen een abortus laten doen. De tweede keer was in mijn studententijd. Dit was ook geen goed gepland moment, en de derde keer werkte de morning afterpil niet.”
De laatste zwangerschap brak ze niet af; haar dochter is nu zeven jaar.
Deze vrouw was de eerste keer niet aan de pil, had de tweede keer geen condoom gebruikt en de derde keer haar eisprong verkeerd ingeschat. Ze legt uit waarom ze voor abortus koos:
“Ik heb al kinderen en kreeg daarna een relatie met de broer van hun vader. En wilde het niet ingewikkeld hebben. Mijn man is dus eigenlijk hun oom. Zou een broertje of zusje dan ook hun neefje of nichtje zijn? Werd me te vaag.“
Davine was onopgemerkt zwanger: 'Ik had al acht centimeter ontsluiting'
Ongewenst zwanger, tóch rouw na miskraam: ‘Verdriet en opluchting bestaan naast elkaar‘
