In de IDFA-openingsfilm ‘Al wat je ziet’ van 2022 onderzoekt Niki Padidar hoe het is om als nieuwkomer in Nederland te belanden. Drie vrouwen, die soms na ruim twintig jaar nog voor toerist worden versleten, vertellen over hun ervaringen. Zo ook de Somalische Khadija, die al 27 jaar in Nederland woont.
Nog steeds krijgt ze een spervuur aan indiscrete, vaak ronduit onbeschofte vragen over zich heen.
Na een kwart eeuw in Nederland is de eerste vraag die Khadija standaard van onbekenden krijgt: ‘Waar kom je vandaan?’, vertelt ze in de IDFA-film Al wat je ziet. “De tweede is: ‘Hoe lang woon je al in Nederland?’ Dan zeg ik: 27 jaar. Vervolgens zeggen ze: ‘Je bent die Hollandse koudheid niet gewend, hè’. Dan denk ik: als je na 27 jaar die koudheid nog niet gewend bent, dan ben je gewoon debiel.”
Soms antwoordt de van oorsprong Somalische: ‘Uit Rotterdam’, als mensen weer vragen waar ze vandaan komt. Haar antwoord wordt dan als ‘bijdehand’ bestempeld. “Maar ik kom ook eigenlijk uit Rotterdam”, vertelt ze lachend.
Heel vaak vertellen mensen haar dat ze het eigenlijk best gênant vinden om dit soort vragen te stellen. “Op momenten dat je gevoel zegt: gênant om te vragen, is het een signaal om dat niet te doen.” De vragen worden soms een stuk intiemer. “‘Ben je besneden’, bijvoorbeeld”, legt Khadija uit.
“Wat ga je doen met die informatie”, vraagt ze zich af. “Waarom is dat van belang? Is het iets om bij de koffie bij een volgende verjaardag te bespreken? ‘Ik heb een collega, die is besneden.'” Ook de vraag of ze sex mag hebben en of ze is uitgehuwelijkt wordt gesteld. “Of: ‘Jullie trouwen toch ook met je neef?’, ‘Heb je ooit sneeuw gezien?’. Iedere winter, als er een beetje sneeuw valt.”
Khadija somt een lange lijst met bizarre, vaak racistische vragen op. “Was je je haar? Kam je je haar? Word je bruiner in de zon? Verbranden jullie? Worden júllie bruiner. Spreek je Afrikaans? Ben je weleens naar school geweest?”
Als ze vertelt dat ze drie kinderen heeft, volgt niet zelden de vraag of ze alle drie van dezelfde vader zijn. “Soms zijn er mensen die zeggen: bij jou is niet te zien of je schoon bent. Dan zeg ik: bij jou ook niet.”
Je bekijkt de documentaire hier.
Wat als je zoon het label 'crimineel' krijgt? 'Moeders' laat impact van Top400-lijst zien
