In de nieuwe EO-serie ‘Uit De Bak’ volgt Dwight van van de Vijver vijf ex-gedetineerden over de overgang van de gevangenis naar het vrije leven.
Terugkeren in de ‘gewone’ wereld blijkt voor een ex-gedetineerde vaak veel zwaarder dan door velen gedacht.
Van van de Vijver is geen onbekende in de wereld van criminaliteit. Maar dan nét aan de andere kant; hij was degene die mensen oppakte en vastzette. Maar nu is de presentator benieuwd naar de wereld van ex-gedetineerden. Hoe is het bijvoorbeeld om, na lange tijd vast te zitten, weer gewoon bloemen voor je moeder te kunnen kopen?
Robert (33) heeft 4,5 jaar geleden vastgezeten voor een geweldsdelict. Ten tijde van zijn arrestatie stond hij een stuk roekelozer in het leven dan nu. Hij verkocht drugs “en dan ga je met wapens lopen”. Op de dag van zijn arrestatie wordt hij preventief gefouilleerd en opgepakt.
Na een straf van 4,5 jaar staat hij weer op vrije voeten. Hij heeft zijn twee kinderen voor het laatst gezien nog vóór de pandemie. Van van de Vijver pikt hem met de auto op bij de gevangenis. De bestemming van de rit? Het huis van Roberts moeder.
“Het besef komt nu pas eigenlijk man, dat ik buiten sta. Ik voel me gewoon vrij”, vertelt de ex-gedetineerde breeduit glimlachend aan Van van de Vijver. “Miste m’n vrijheid, kinderen, familie om je heen en de liefde sowieso.”
“Ik wil dit gebouw nooit meer zien”, zegt Robert terwijl hij naar de gevangenis kijkt. “Niet meer van de binnenkant”, voegt Van van de Vijver toe. “Óók niet van de buitenkant”, lacht Robert hardop.
'Vrouwelijk gevangenispersoneel moet bh uitdoen voor nieuwe detectiepoortjes'
Doordat het verschil tussen leven in de gevangenis en de ‘gewone’ maatschappij zo groot is, kunnen ex-gedetineerden te kampen krijgen met ‘detentie-schade’. Naar de supermarkt gaan of bloemen kopen bij de bloemenwinkel kan dan al veel spanning opleveren.
“Ik zeg je eerlijk ik werd net helemaal panisch in die bloemenzaak”, geeft Robert toe als hij de bos bloemen voor zijn moeder eindelijk vast heeft. “Ik dacht: oké ik moet betalen, ik hoop dat het goed gaat, het moet lukken.”
Voor Anuar (35) is terugkeren tot ‘het gewone leven’ na een buitenlandse detentie misschien nog wel lastiger. Hij werd in de Dominicaanse Republiek opgepakt voor drugshandel en heeft daar 5,5 jaar vastgezeten.
“Ik heb mensen zien vechten voor eten, mensen zien doodgaan”, vertelt Anuar over zijn tijd in de Dominicaanse gevangenis. “Iedereen loopt daar met een mes; het is een oorlogsgebied.” Wanneer hij een verlaten Utrechtse gevangenis bezoekt, is hij onder de indruk: “Zo is een Nederlandse cel? Een hotel”, concludeert hij.
Nu hij weer in Nederland is, is hij dakloos. Van zijn ex mag hij zijn kind pas weer zien als hij een stabiel leven heeft. Elke dag vecht hij om weer ‘normaal’ te zijn en tot de maatschappij te mogen behoren. “Ik probeer m’n best te doen maar er zijn altijd mensen die zeggen: je bent een delinquent.”
“Niemand gaat je hier helpen, iedereen heeft z’n eigen problemen”, vertelt hij beduusd. “Ik wil gewoon vooruit gaan; werken vind ik leuk, ik vind drugs dealen helemaal niet leuk. Ja, ik ben een delinquent, maar ik wil veranderen. Ik wil gewoon normaal zijn.” Het allerliefste wil Annuar weer een familie: “Dat is voor mij leven, en dat ga ik nu proberen op te bouwen.”
Sonia is gevangene én coach in haar vrouwengevangenis: 'Als ik die meiden kan helpen, doe ik het'
De aflevering van ‘Uit De Bak’ terugkijken? Dat kan hier.
