Coronavirus liveblog

21.45: Jongeren Urk trekken stekker uit coronatestbus

Jongeren hebben dinsdag in Urk meermaals de stekker van een bus van de GGD, waarin getest wordt op het coronavirus uit, een elektrische laadpaal getrokken. Ook gooiden de jongeren vuurwerk naar de medewerkers toen zij er wat van zeiden, meldt de Urker wethouder Freek Brouwer.

Telkens als de stekker eruit werd getrokken, viel in de mobiele testunit licht, warmte en internet uit. “Ik schaam me diep”, reageert Brouwer op Twitter. Urk kampt al langere tijd met jongeren die voor overlast zorgen. Het liep een aantal weekenden flink uit de hand. Zo trad eerder de ME op, die bekogeld werd met flessen, stenen en vuurwerk.

https://twitter.com/brouwer_f/status/1338921052563443712

20.59: Vanaf woensdag alleen noodzakelijke reizen naar het buitenland

Vanaf woensdag geldt voor alle landen in de wereld code oranje. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft dat dinsdag besloten vanwege de ernstige coronasituatie corona in Nederland. Dat betekent dat alle landen die nog op geel stonden (let op: veiligheidsrisico’s) naar oranje (alleen noodzakelijke reizen) zijn gezet.

19.52: Oranje reisadvies voor Aruba en Bonaire

Het reisadvies voor Aruba en Bonaire gaat naar oranje. Dat zei premier Mark Rutte dinsdagavond tijdens een debat over het coronavirus.

Het aangescherpte reisadvies komt niet vanwege de situatie rondom corona op deze eilanden, maar vanwege de “grote problemen” in Nederland, zegt Rutte. Voor alle Nederlandse eilanden in de Cariben geldt nu code oranje. Maandagavond adviseerde de premier tijdens zijn toespraak over de nieuwe coronamaatregelen om tot half maart geen reis naar het buitenland te boeken.

Vorige week ging het reisadvies van Curaçao al naar oranje. Begin november zei Rutte dat er een dringend negatief reisadvies geldt voor reizen naar het buitenland, maar dat het Caribische gedeelte van het koninkrijk daarbuiten valt. Vervolgens zagen reisbureaus het aantal boekingen naar Curaçao binnenstromen.

Bij een oranje reisadvies worden alle niet-noodzakelijke reizen afgeraden.

Tot half maart geldt: reis alleen naar het buitenland als dat echt nodig is. Dat besloot het kabinet maandag vanwege de oplopende besmettingscijfers in Nederland en de landen om ons heen.

Lees meer in het nieuwsbericht ⤵️https://t.co/t5HLEDf3Nj pic.twitter.com/x8FmzEWQQy

— 24/7 BZ (@247BZ) December 14, 2020

19.06: Nederland en andere Europese landen stemmen begin vaccinaties af

Nederland, Duitsland, Frankrijk, Italië en vier andere Europese landen willen het begin van de coronavaccincampagne onderling afstemmen. De lancering zal worden gecoördineerd, zeggen de gezondheidsministers van deze landen. Ook België, Luxemburg, Spanje en Zwitserland hebben het initiatief van Italië ondertekend.

Dat betekent volgens een woordvoerder van coronaminister Hugo de Jonge niet per se dat overal tegelijk begonnen wordt met inenten. Wel gaan de landen onderling ervaringen en andere informatie uitwisselen over de vaccinaties. Ook gaan zij gezamenlijk “desinformatie” over vaccins te lijf. Daarnaast moeten er gemeenschappelijke richtlijnen komen voor het vaccineren van grenswerkers.

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) neemt maandag vervroegd een besluit over de toelating van het eerste coronavaccin in de Europese Unie, van Pfizer en BioNTech. Als het agentschap maandag het eerste coronavaccin goedkeurt, laat de Europese Commissie dat nog voor Kerstmis toe. Zo kan het in de EU verkocht en gebruikt worden. De eerste vaccinaties kunnen dan nog dit jaar plaatsvinden.

De Duitse minister Jens Spahn wil dat Duitsland binnen één tot drie dagen na de goedkeuring begint met inenten. Dat zou dan rond Kerstmis zijn. Of dat in Nederland mogelijk is, is onduidelijk.

19.02: ‘Pas versoepeling als effect feestdagen duidelijk is’

Het kabinet wil kunnen zien welk effect de feestdagen hebben gehad op het aantal coronabesmettingen en op de ziekenhuisbezetting, voordat nagedacht wordt over versoepeling van de strenge maatregelen die maandag zijn afgekondigd. Daarom is het volgende meetmoment pas over vier weken. Dat zegt premier Mark Rutte tijdens een coronadebat in de Tweede Kamer.

“We hopen natuurlijk dat iedereen zich in de kersttijd en rond oud en nieuw houdt aan alle regels”, aldus Rutte. Maar als dat niet zo is en het aantal besmettingen zou toenemen, dan zal dat volgens hem zo rond 12 januari inzichtelijk zijn.

Veel partijen willen weten of met name de basisscholen niet toch wat eerder de deuren kunnen openen dan op 18 januari. Maar dat is “niet zo makkelijk”, waarschuwt de premier alvast.

Rutte hoopt dat rond 12 januari het aantal ic-opnames een dalende lijn vertoont en rond de tien per dag ligt. In dat geval zouden versoepelingen mogelijk zijn. “Maar dan moet wel alles meezitten.” Het uiteindelijke doel is om het aantal ic-opnames rond de drie per dag te krijgen. Dat komt overeen met zo’n 1.200 nieuwe besmettingen per dag.

17.18: RIVM meldt lager aantal besmettingen door computerprobleem

Het officiële aantal nieuwe coronagevallen is dinsdag flink afgenomen, maar dat heeft alles te maken met een computerprobleem. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) wijst erop dat sprake is van “onderrapportage” bij de dagcijfers van maandag en dinsdag. Dat komt doordat het registratiesysteem van de GGD’en sinds zondag is overbelast. “Hierdoor worden positieve meldingen langzamer gemeld aan het RIVM.”

17.02: Reproductiegetal coronavirus stijgt van 1 naar 1,24

Het zogeheten reproductiegetal van het coronavirus, dat aangeeft hoe snel het virus zich verspreidt, is flink toegenomen. Het RIVM becijfert dit getal nu op 1,24. Het was precies 1.

Een reproductiegetal van 1,24 wil zeggen dat iedere 100 mensen die het virus hebben opgelopen op hun beurt 124 anderen besmetten. Hoe hoger het getal boven de 1 komt, hoe sneller het virus zich kan verspreiden.

Het RIVM houdt een onzekerheidsmarge aan van tussen de 1,21 en 1,27. Ook ligt het reproductiegetal achter op de werkelijkheid: het nieuwe cijfer geeft de situatie weer van 27 november.

15.38: Ziekenhuizen behandelen bijna 2.000 coronapatiënten, forse toename

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is opnieuw fors gestegen. Ziekenhuizen behandelen momenteel 1.954 patiënten vanwege een coronabesmetting. Dat is het hoogste aantal in ruim drie weken tijd. Ten opzichte van maandag is het aantal opgenomen coronapatiënten gestegen met 82, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Binnen een week is het aantal opgenomen patiënten met meer dan 300 toegenomen.

Verpleegafdelingen behandelen 1.430 coronapatiënten. Dat zijn er 61 meer dan op maandag. Het aantal coronapatiënten op de intensive cares steeg van 503 naar 524. Voor de ic’s is dat de grootste toename in een dag sinds begin november.

Het aantal ziekenhuisopnames steeg ook fors. Verpleegafdelingen hebben afgelopen etmaal 262 coronapatiënten opgenomen, intensivecareafdelingen zagen 46 coronapatiënten arriveren. Ook dat zijn de hoogste aantallen sinds begin november.

15.34: Aantal nieuwe coronagevallen fors gedaald afgelopen etmaal

Het aantal nieuwe coronagevallen is dinsdag flink afgenomen. Afgelopen etmaal zijn 6.682 positieve tests geregistreerd, meldt het RIVM. Dat zijn er 1.807 minder dan het voorgaande etmaal. Maandag ging het nog om 8.496 nieuwe coronagevallen, zondag om bijna 10.000 positieve tests en zaterdag om ruim 9000.

In de afgelopen zeven dagen zijn ruim 58.000 mensen positief getest, tegen ruim 43.000 de week ervoor. Het aantal sterfgevallen steeg afgelopen etmaal met 86. Tussen zondagochtend en maandagochtend werden 35 sterfgevallen gemeld.

15.20: Pfizer kan bij eerder groen licht voor vaccin ook eerder leveren

Als het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) al eerder het groene licht geeft voor toelating van het coronavaccin van Pfizer en BioNTech, dan kan het vaccin ook al eerder worden geleverd. Dat heeft een woordvoerder van de Nederlandse tak van farmaceut Pfizer gezegd.

“Wij wachten het definitieve commentaar van de EMA af. Maar in theorie kunnen wij leveren vanaf het moment dat er een positieve opinie is over het vaccin”, aldus de zegsman.

Dinsdag liet de EMA weten al op 21 december een besluit te willen nemen over toelating van het vaccin. Eerder gold 29 december als uiterste datum voor het zwaarwegende advies.

Of een mogelijk eerdere levering ook invloed heeft op het tempo van vaccinatie in Nederland, weet Pfizer niet. “Daarover gaan wij niet, maar de GGD.” Eerder zei minister Hugo de Jonge dat Nederland naar verwachting in de eerste week van januari 507.000 doses van het vaccin van Pfizer krijgt.

Zometeen gaan @minpres, @tamaravanark en ik in debat met de @2ekamertweets over de coronacrisis en de maatregelen die we treffen. Kijk live mee via ⤵️ https://t.co/Hhf7KypKwK

— Hugo de Jonge (@hugodejonge) December 15, 2020

15.13: Aantal coronabesmettingen steeg afgelopen week met ruim een derde

De toename van het aantal nieuwe coronabesmettingen heeft vorige week stevig doorgezet. Het RIVM registreerde de afgelopen zeven dagen in totaal 58.412 nieuwe besmettingen, 36 procent meer dan een week eerder.

Vorige week meldde het RIVM 43.103 vastgestelde besmettingen, de week daarvoor waren het er 33.949. Toen was nog sprake van een daling van het aantal besmettingen, maar die is in korte tijd omgebogen in een forse toename.

14.44: EMA beslist 21 december al over toelating eerste coronavaccin

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) wil op 21 december een besluit nemen over de toelating van het eerste coronavaccin in de Europese Unie. Het bureau had tot nog toe 29 december aangehouden als uiterlijke datum voor het zwaarwegende advies over het vaccin van Pfizer en BioNTech. Dat wordt dus al voor de kerst.

Het laatste woord over de toelating is aan de Europese Commissie. Als de wetenschappers die de aanvraag hebben beoordeeld groen licht geven, kan het definitieve besluit zeer snel volgen.

De EU heeft het bewuste vaccin vooruitbesteld. Nederland zou aanvankelijk één miljoen doses van het vaccin krijgen in de eerste week van januari, maar Pfizer kan nog niet direct zoveel produceren als het bedrijf eerder had verwacht. Daarom krijgt Nederland op korte termijn ongeveer een half miljoen doses. Voor een goede bescherming zijn twee prikken per persoon nodig. Volgens de makers is het vaccin voor 95 procent effectief. In het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten is het vaccin van Pfizer en BioNTech al goedgekeurd. Pfizer kan bij eerder groen licht ook eerder leveren.

14.32: GGD positief over vaccinatie zorgpersoneel: ‘Gaan we gewoon doen’

Als het eerste coronavaccin binnenkort wordt goedgekeurd in Europa, verwachten de GGD’en in de loop van januari 225.000 mensen uit de zorg hun eerste injectie te geven. Daar zal in totaal ongeveer drie weken voor nodig zijn. De tweede prik volgt dan drie weken later, in februari.

“Dat gaan we gewoon doen”, zei voorzitter André Rouvoet van GGD GHOR Nederland dinsdag in een interview met radioprogramma 1OP1. Rouvoet benadrukt dat alles wel “zorgvuldig en veilig” moet gebeuren. Daarom noemt de voorzitter van de brancheorganisatie van gezondheidsdiensten geen precieze datum.

De GGD’en hadden in eerste instantie verwacht dat ze pas rond de zomer in actie moesten komen. Naar verwachting zijn dan pas voldoende vaccins beschikbaar om miljoenen gezonde Nederlanders te vaccineren.

De aanvankelijke strategie was om verpleeghuisbewoners als eerste te vaccineren, maar dat vindt de overheid bij nader inzien niet praktisch. In plaats daarvan zijn zorgmedewerkers die in verpleeghuizen en andere instellingen werken als eerste aan de beurt. De GGD’en gaan hen vaccineren op grote locaties.

Het EMA wil op zeer korte termijn een eindoordeel vellen over het vaccin van Pfizer en BioNTech. Dat moet extreem koud bewaard worden. Het is daarna nog maximaal vijf dagen houdbaar in gewone koelkasten. Omdat speciale vriezers niet standaard in verpleeghuizen of bij huisartsen staan, is de vaccinatiestrategie aangepast.

Voor de eerste vaccinatieronde verwachten de GGD’en ongeveer 350 tot 400 mensen nodig te hebben om de prikken toe te dienen. “Dat is niet zo ingewikkeld hoor”, zegt Rouvoet. Zogeheten prikkers kunnen heel snel worden getraind, zeker als ze al een medische achtergrond hebben.

“Ja we gaan vaccineren, en ja zo snel mogelijk, maar wel als het zorgvuldig en veilig kan”, aldus Andre Rouvoet bij ⁦@1_OP_1⁩ pic.twitter.com/opUqbIiG0S

— GGD GHOR Nederland (@GGDGHORNL) December 15, 2020

13.28: ‘Nieuwe lockdown weer ongekend harde klap voor toerisme’

De nieuwe harde lockdown van vijf weken in Nederland is weer een ongekend harde klap voor de toerismesector, die het al zo moeilijk heeft door de coronacrisis. Dat zegt een woordvoerder van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC).

“Het zijn heel heftige en pittige tijden voor het toerisme, maar blijkbaar is de nieuwe lockdown nodig als het gaat om gezondheid en veiligheid, wat het allerbelangrijkste is”, aldus de woordvoerder. Door de recente beperkingen worden vakanties naar het buitenland dringend afgeraden en moeten restaurants en bars in hotels dicht.

Het NBTC zegt dat de zomer nog wel goed was voor de toeristische sector in Nederland, omdat mensen veel meer in eigen land op vakantie gingen in plaats van naar het buitenland. Maar met de nieuwe lockdown is er gelijk weer een hoop onzekerheid over de toekomst voor de branche. Volgens de woordvoerder is herstel van het toerisme sterk afhankelijk van de komst van coronavaccins.

13.12: Keurmerk voor mondkapjes is klaar

Wie in een winkel een niet-medisch mondkapje koopt, kan vanaf begin volgend jaar zien of het mond-neusmasker voldoet aan alle eisen. Fabrikanten kunnen hun mondkapjes laten testen en een keurmerk krijgen. Dat certificaat, dat de afgelopen maanden is opgesteld, is nu klaar voor gebruik.

Om een keurmerk te krijgen moet een mondkapje onder meer neus, mond en kin bedekken “ongeacht of de huid droog of nat is, en ook wanneer de drager zijn hoofd beweegt, lacht of praat”. Verder mogen er geen plooien ontstaan waardoor de uitgeademde lucht naar buiten kan; die lucht moet door het mondkapje zelf gaan.

Het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN), dat over keurmerken gaat, heeft vastgelegd waar de mondkapjes aan moeten voldoen en hoe ze moeten worden getest. Als een masker aan die voorwaarden voldoet, mag de fabrikant het keurmerk op de verpakking zetten. Onder meer de Brancheorganisatie Mode, Interieur, Tapijt en Textiel werkte mee aan het keurmerk.

13.22: Veel scholen niet goed voorbereid op onderwijs op afstand

Een derde van de scholen zegt niet goed voorbereid te zijn op het geven van onderwijs op afstand, stelt de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) op basis van een peiling onder de leden.

“Scholen weten soms nog niet goed hoe ze lessen gaan invullen”, aldus een woordvoerder. “Of ze bijvoorbeeld ’s ochtends allemaal samen inloggen en dan de hele dag online lessen volgen, of alleen tegelijkertijd inloggen en daarna zelfstandig verder werken. Een andere optie is dat kinderen alleen huiswerkopdrachten krijgen.”

Vanaf woensdag sluiten scholen hun deuren en komend weekend begint de kerstvakantie. Schoolleiders en leraren willen het onderwijs op afstand zo veel mogelijk voorbereiden in de komende drie dagen voor de vakantie begint, aldus de woordvoerder.

10.30: HEMA blijft open voor rookworst, taart en babyspullen

HEMA houdt zijn winkels open voor eten en drinken en andere essentiële producten. Niet-essentiële producten zijn afgelopen nacht uit de winkels gehaald of worden afgeschermd. Die producten, zoals kleding en woonspullen, worden alleen online verkocht.

Maandagavond kondigde premier Mark Rutte strengere maatregelen aan, waaronder de sluiting van alle niet-essentiële winkels. De beslissing om het grootste deel van de 540 HEMA-winkels open te houden, is samen met branchevereniging INretail en het kabinet genomen, zegt een HEMA-woordvoerder. Kleinere HEMA-winkels zonder foodassortiment blijven wel dicht.

De winkelketen hoopt supermarkten en drogisterijen te ontlasten door open te blijven. “Onze winkels zijn verspreid over het land, en bij iedereen is er op vijf minuutjes fietsen wel een HEMA in de buurt”, aldus de woordvoerder. Naast eten en drinken vallen bijvoorbeeld verzorgingsproducten en babyspullen onder essentiële producten. “Als je net een kind hebt gekregen, heb je babyspullen echt direct nodig.”

HEMA roept consumenten op om niet te gaan funshoppen, maar alleen langs te komen voor de essentiële producten.

10.15: Tweede Kamer debatteert direct over lockdown

De Tweede Kamer debatteert dinsdagmiddag direct over de lockdown die het kabinet maandag bekendmaakte. Het traditionele Vragenuurtje komt daardoor te vervallen.

Het plenaire debat begint om 14.00 uur. Er is steun voor de gekozen aanpak van het kabinet, al vindt de oppositie wel dat er sprake is van “zwalkend” beleid waardoor nu harde maatregelen nodig zijn. Er zijn verder vragen over onder meer de compensatie voor ondernemers en het besluit om de basisscholen te sluiten.

Het presidium (het bestuur van de Tweede Kamer) heeft dinsdagmorgen over de kabinetsmaatregelen vergaderd. De rest van de Kameragenda zal vermoedelijk ook nog worden aangepast.

09.30: ‘Mensen krijgen misschien niet de benodigde zorg door coronadruk’

Als het aantal coronabesmettingen niet snel daalt, kunnen mensen binnenkort misschien niet meer de zorg krijgen die ze nodig hebben. De werkdruk voor de mensen in de zorg is hoog. Door ziekte en stress kunnen zorgmedewerkers uitvallen, waarschuwen de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).

De twee toezichthouders hebben zondag een brief overhandigd aan minister Tamara van Ark (Medische Zorg). Die brief hebben ze dinsdag ook met de rest van het land gedeeld. De instanties schrijven dat de nieuwe toename van het aantal gevallen, kort na het hoogtepunt van de tweede golf, “ontegenzeggelijk leidt tot grote risico’s voor de veiligheid en toegankelijkheid van zorg”.

Het lukt ziekenhuizen momenteel om de meeste behandelingen die binnen zes weken moeten worden uitgevoerd ook binnen die termijn te verrichten. Bovendien is de zorg veilig. Maar het is “een wankel evenwicht”, waarschuwen NZa en IGJ, want het ziekteverzuim is hoog. Ziekenhuizen zien dat steeds meer medewerkers burn-outverschijnselen hebben.

Sinds het begin van de uitbraak hebben huisartsen veel minder mensen doorverwezen naar ziekenhuizen en de geestelijke gezondheidszorg. De toezichthouders schatten dat er ongeveer 1,1 miljoen minder verwijzingen zijn geweest dan gebruikelijk. In sommige gevallen zijn de klachten vanzelf overgegaan, maar er zitten naar verwachting ook veel mensen bij die later alsnog geholpen moeten worden. Dat stuwmeer van uitgestelde zorg kan pas worden aangepakt als de coronacrisis voorbij is.

08.45: Ruim 8,4 miljoen mensen zien coronatoespraak Rutte, een kijkcijferrecord

Ongeveer 8,4 miljoen mensen hebben maandagavond gekeken naar de toespraak van premier Mark Rutte vanuit het Torentje. Sinds het begin van de coronacrisis trok nog niet eerder een toespraak of persconferentie zo veel kijkers, blijkt uit cijfers van Stichting KijkOnderzoek. In de toespraak vertelde Rutte over de nieuwe, zeer strenge lockdownregels.

De meeste mensen (6 miljoen) keken via NPO 1 naar de boodschap van de premier. Op RTL 4 keken bijna 1,9 miljoen mensen naar de extra uitzending van het RTL Nieuws die rond 19.00 uur begon. Ook daarin was de toespraak live te zien. Op SBS6 werd de boodschap van Rutte door 470.000 mensen bekeken.

Het was de tweede keer dit jaar dat de minister-president een toespraak over de coronacrisis hield. De eerste keer was op 16 maart, toen ruim 7 miljoen mensen keken. Ook toen scoorde NPO 1 de meeste kijkers met zo’n 5,4 miljoen. Op RTL 4 en SBS6 keken respectievelijk 1,2 miljoen en 446.000 mensen.

De meest bekeken coronapersconferentie was eind april op televisie. Toen keken 7,8 miljoen mensen.

08.21: Universiteit Utrecht verkoopt licentie potentieel coronamedicijn

De Universiteit Utrecht (UU) en het Nederlandse bedrijf Harbour BioMed hebben een licentie verkocht aan de Amerikaanse farmaceut Abbvie, voor klinische proeven met een antilichaam voor een medicijn tegen het coronavirus. De universiteit krijgt daar meerdere vergoedingen voor. Abbvie begint in de Verenigde Staten met de eerste fase van de studie en breidt daarna uit in Europa.

Als de ontwikkeling van het antilichaam – ABBV-47D11 genaamd – succesvol is, zal het wereldwijd geproduceerd en verkocht worden. AbbVie betaalt Harbour BioMed en de Utrechtse Universiteit drie vergoedingen: een eenmalige licentievergoeding, een vergoeding bij het behalen van belangrijke mijlpalen op het gebied van ontwikkeling, regelgeving en verkoop, en royalty’s op de verkoop van het antilichaam. Precieze financiële details werden niet bekendgemaakt.

Een eerste voorstudie met muizen liet zien dat het menselijke antilichaam zich richt op een bepaald eiwit van het coronavirus, waardoor infectie wordt geblokkeerd. Dat suggereert dat de antistof waarschijnlijk een goede kandidaat is voor een coronamedicijn. Ook zou het een breed scala aan potentiële mutanten van het virus kunnen aanpakken. Het antilichaam zal worden getest bij 24 patiënten op verschillende onderzoekslocaties.

Het Erasmus MC werkte mee aan de eerste onderzoeken rond het antilichaam, maar is niet betrokken bij de licentieovereenkomst.

08.20: Meer wanhopige ondernemers zoeken hulp bij 113 Zelfmoordpreventie

113 Zelfmoordpreventie, de crisislijn waar mensen met suïcidale gedachten terecht kunnen, krijgt steeds meer meldingen en hulpvragen van ondernemers. Dat stelt BNR die er navraag naar deed. Ook mkb-organisaties, overheidsinstellingen en werkgevers melden bij 113 steeds vaker dat zij ondernemers aan de lijn krijgen die wanhopig zijn en aan zelfdoding denken, aldus BNR.

De hulporganisatie maakt zich daar zorgen over en waarschuwt dat juist nu een precaire fase aanbreekt. “Er is voor heel veel ondernemers nog geen perspectief of en wanneer het beter wordt”, zegt Jacqueline Regeling van 113.

Zij heeft veel contact met mkb-organisaties, zzp-clubs en overheidsinstellingen. “Ondernemers zijn gewend zelf hun problemen op te lossen. Dat deden ze ook bij de vorige crisis, de kredietcrisis. Maar nu voelen ze zich machteloos en hebben het gevoel grip op hun hele leven kwijt te raken.”

Worstel je met suïcidale gedachten? Praat er dan over. Bel 0900-0113 of ga naar www.113.nl.

06.20: ‘Door uitstel zorg in eerste golf 50.000 levensjaren verloren’

Het uitstellen van behandelingen tijdens de eerste coronagolf heeft ervoor gezorgd dat minimaal 50.000 gezonde levensjaren verloren gaan. Dat stelt het RIVM in het rapport ‘Impact van de eerste COVID-19-golf op de reguliere zorg en gezondheid’ dat het RIVM in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft gepubliceerd.

“Veel patiënten kregen met uitstel van afspraken en behandelingen te maken. Ook werd een deel van de afspraken afgezegd door patiënten zelf, uit angst om besmet te worden of om de zorg niet te willen belasten”, aldus het RIVM. Het is voor het eerst dat de effecten van de minder geleverde zorg op de gezondheid is ingeschat.

Een gezond levensjaar kan zowel door vroegtijdige sterfte als door verminderde kwaliteit van leven verloren gaan, legt het RIVM uit. “In de schatting van minimaal 50.000 verloren gezonde levensjaren is het aandeel van verminderde kwaliteit van leven relatief groot en het aandeel van vroegtijdig overlijden kleiner. Een deel van het gezondheidsverlies hoeft niet permanent verloren te gaan als de komende jaren extra behandelingen kunnen worden uitgevoerd. Daarvoor zal wel een grote inspanning van zorgmedewerkers nodig zijn.”

Volgens de Volkskrant is dit een eerste schatting van de indirecte gevolgen van de coronacrisis. De onderzoekers richtten zich in dit geval op de twaalf grootste specialismen in ziekenhuizen. Bij elkaar onderzochten ze 48 behandelingen die veel voorkomen, zoals knie-, heup- en staaroperaties. Dit is zo’n 28 procent van de medisch-specialistische zorg.

Als ook het effect op de rest van de zorg wordt meegewogen, evenals de tweede coronagolf, zal het werkelijke gezondheidsverlies nog veel groter blijken. De uitstel van kankerbehandelingen is bijvoorbeeld nog niet in kaart gebracht. Alleen voor melanoom, een agressieve vorm van huidkanker, heeft het RIVM nu het gezondheidsverlies geanalyseerd.

06.00: Personeelstekort in de zorg steeds groter

Het tekort aan zorgpersoneel zet nog steeds door. De vacature voor IC verpleegkundige staat in de top 5 van vacatures met de grootste stijgingen. Over het algemeen stagneert de groei van de Nederlandse arbeidsmarkt. Het totaal aantal vacatures lag de afgelopen maand aanzienlijk lager dan in dezelfde maand in 2019, meldt vacaturesite Indeed op basis van eigen onderzoek.

In oktober was er nog een stijgende vraag naar verpleegkundigen voor individuele gezondheidszorg, zoals thuiszorg en geestelijke gezondheidszorg. Dat is veranderd naar een oplopende vraag naar verpleegkundigen voor de spoedeisende hulp en intensive care. “Het afgelopen half jaar zien we dat de vacaturetrend een directe afspiegeling is van de ontwikkelingen rondom Covid-19”, zegt een woordvoerder van Indeed.

03.47: ‘Ziekenhuizen kunnen verdubbeling coronapatienten nu niet aan’

Een verdubbeling van het aantal patiënten met corona is voor de ic’s, en zeker voor de verpleegafdelingen, niet op te vangen zonder de reguliere zorg grotendeels stop te zetten. Dat meldt het AD. Daarom grijpt het kabinet nu in met de maandag aangekondigde harde lockdown.

“Het is gewoon te veel aan het worden”, zegt Michel van Erp, woordvoerder van vakbond V&VN, tegen de krant. Waar er op 1 oktober 184 coronapatiënten op de ic lagen en 785 op de verpleegafdelingen, is dat aantal een maand later al verdrievoudigd. Als dat nu weer zou gebeuren, zijn de gevolgen niet te overzien. Daarnaast is het voor de medewerkers in de zorg niet vol te houden.

“Verpleegkundigen zijn op, moe, willen bijkomen. Maar de feestdagen hebben ze inmiddels ook op hun buik moeten schrijven. Natuurlijk zal iedereen zijn schouders er weer onder zetten, maar op een gegeven moment is de energie ook gewoon op. Het is logisch dat het kabinet nu ingrijpt”, aldus Van Erp.

03.14: OMT wil negatieve test voor alle reizigers uit risicogebied

De deskundigen in het Outbreak Management Team (OMT) vragen het kabinet te verkennen of het mogelijk is om bij binnenkomst in Nederland een negatieve testuitslag verplicht te stellen voor alle reizigers vanuit oranje of rode risicogebieden. Dat zou dan gaan om zowel terugkerende Nederlanders als buitenlandse bezoekers aan Nederland.

Deze negatieve PCR-testuitslag – of een (antigeen)sneltest als die gevalideerd is voor personen zonder klachten – zou niet eerder dan twee dagen voor binnenkomst in Nederland verstrekt moeten zijn, benadrukt het OMT. Ook moet de test door een geaccrediteerd laboratorium uitgevoerd zijn.

Vanaf 15 december is zo’n negatieve test al verplicht voor niet-Europese reizigers die zijn uitgezonderd van het inreisverbod van de Europese Unie en die vanuit een risicogebied buiten de EU naar Nederland reizen. Het OMT benadrukt dat die test niet ouder dient te zijn dan 48 uur. Dat houdt in dat hij niet langer dan 72 uur voor vertrek afgenomen is.

Coronaminister Hugo de Jonge wil die eis dat je moet bewijzen dat je getest bent op het coronavirus voor alle reizigers al langer verplicht maken, maar daarvoor is een aanpassing van de wet nodig, meldde hij in november. Het verplichten van een negatieve testverklaring kan daardoor pas op zijn vroegst in het voorjaar worden ingevoerd, verwacht De Jonge.

Voor reizigers die deelnemen aan de safe travel corridor die vanaf 15 december start tussen Atlanta in de Verenigde Staten en Schiphol zal de eis dat de test maximaal 72 uur oud is niet gelden. Deze reizigers gaan na de afname van de test in quarantaine, waardoor het risico dat ze nog besmet raken minimaal is. Daarnaast worden deze ook nog getest op de luchthaven en na aankomst in Nederland.

Beelden van enorme drukte en lange rijen reizigers dicht op elkaar op Schiphol zorgden afgelopen vrijdag voor ophef. Volgens de directie van Schiphol ontstond de drukte doordat er meerdere vluchten tegelijk aankwamen.

00.05: Snelle ademtest vooralsnog alleen bij mensen met coronaklachten

Snelle ademtesten kunnen straks vooralsnog alleen worden ingezet bij mensen mét klachten die zich op corona laten testen in de GGD-teststraten. Als betrokkenen positief worden getest, moet deze uitslag wel worden herbevestigd met een andere test, bijvoorbeeld een antigeentest. Maar als mensen negatief testen met de ademtest van SpiroNose is dat voldoende en is er geen tweede test nodig. De uitslag van een ademtest laat een paar minuten op zich wachten en die van antigeentest ongeveer een half uur tot drie kwartier.

Deskundigen van het OMT hebben geadviseerd om de ademtesten alleen nog op deze doelgroepen in te zetten, schrijft zorgminister Hugo de Jonge in zijn coronabrief aan de Tweede Kamer. De ademtest is vooral goed in het aangeven of iemand níet besmet is, blijkt uit de proefsituaties. De minister gaat nu kijken hoe de ademtest grootschalig kan worden ingezet bij de teststraten. Daarvoor moeten er bijvoorbeeld voldoende apparaten komen waarmee de ademtesten worden uitgevoerd.

De ademtest is nog niet goed onderzocht op andere doelgroepen, zoals bij mensen zonder coronaklachten. Dat moet eerst gebeuren, stelt het OMT, voordat deze test mogelijk ook kan worden ingezet in de horeca of bij mensen die bijvoorbeeld naar evenementen willen.