In de indrukwekkende docu 2Doc: Verdwaalde Veteranen krijgen we een inkijkje in de Thuisbasis Veteranen. Een opvangcentrum voor veteranen met PTSS die hun draai in de burgermaatschappij niet kunnen terugvinden. Jaap is een van hen. Hij geeft een inkijkje in zijn beschadigde ziel en zijn verlangen naar stilte.
“Als ik bij mijn familie was gebleven, was ik gewelddadig geworden.”
“Het is bijna een gebed zonder einde. Ik ben vijftien jaar bezig”, vertelt de veteraan. “En vijf jaar in Nederland”, vervolgt hij. “Ik ben weggegaan bij mijn familie. Als ik was gebleven, was ik gewelddadig geworden. Dat weet ik zeker”, bekent hij. “En dat heb ik nog steeds in me. Dat is een deel van mijn stress. Ik heb moordlust. Dat vinden mensen heel eng. Helemaal als ik het uit ga leggen, hoe ik me voel.
Die duivel, die dus in mij zit, hebben ze in het leger getraind”, legt hij uit. “Maar die is nu niet meer getraind. Ik ben een man van 50, ik kan niks. Geen deuk in een pakje boter slaan. En ik wil het ook niet. Ik zal geen geweld doen tegen mensen, want dat mag niet. En ik ben een hele goede soldaat. Ik heb altijd gedaan wat ik moest doen en niet gedaan wat ik niet mag doen”, vertelt Jaap zelfbewust.
Even later zien we Jaap ogenschijnlijk vrolijk aan komen rijden op een scooter. “Waar is je fiets?”, wordt hem gevraagd. “Die ben ik kwijt”, antwoordt hij. Als wordt gevraagd hoe dat komt, is zijn antwoord kort maar krachtig: “Zelfmoordpoging.
Ik heb zelfmoord proberen te plegen door onder de trein te springen”, verklaart hij nader. “Ik heb het niet gedaan, maar ik heb mijn fiets wel laten liggen. Die is verdwenen.” De interviewster vraagt hem op de man af waarom hij uiteindelijk niet gesprongen is. “Tja, zeg het maar… Te laf. Zo veel verschillende redenen. En hoop, toch nog. Op de een of andere manier”, voegt hij lachend toe.
“Is die zelfmoordpoging nou een schreeuw om aandacht?”, wil de interviewster weten. “Nee joh”, zegt Jaap kordaat. “Nee, dat is echt gemoed. Mijn gemoedstoestand wordt dusdanig dat ik gewoon niet meer in mijn lijf wil zitten.
Dus dat heeft niks met aandacht te maken. Het is gewoon unheimisch. Gewetensnood. Het past niet meer. Door lopen, door bewegen gaat het weg. Het voelt heel erg beroerd. Maar ja, dat is verdwenen”, zegt hij opgelucht.
De hele documentaire kun je hier terugkijken.
In '2Doc: Dying to Live' doorbreekt Mirjam taboe rondom de dood: 'Als huisarts, maar ook zelf als patiënt'
