Deze week bleek dat in Frankrijk een baby geboren is die met het coronavirus besmet was. Liesbeth van Leeuwen (43) is gynaecoloog in het AMC en legt uit hoe de baby via de placenta besmet kon raken.
De jongen, die in maart ter wereld kwam, is de eerste baby van wie met zekerheid vaststaat dat hij besmet raakte in de baarmoeder.
Toch is dit volgens Van Leeuwen geen reden voor paniek. De resultaten uit alle andere onderzoeken zijn volgens haar geruststellend. “Zwangere vrouwen hoeven niet bang te zijn voor een dergelijk geval. Het is alleen niet meer uitgesloten dat een baby besmet kan raken in de buik.”
Hoe andere baby’s met het virus besmet zijn geraakt, is volgens Van Leeuwen – nog – niet duidelijk. “De data die we als artsen tot onze beschikking hebben, wijzen niet allemaal dezelfde kant op. Dat komt doordat we artikelen van over de hele wereld aangeleverd krijgen. En die zijn niet allemaal even degelijk. Daarbij voelen de meeste besmette baby’s – anders dan het Franse kindje – zich kiplekker, waardoor ze niet grondig werden onderzocht.”
Maar hoe kan het dat de ene baby wel via de placenta besmet raakt en de andere niet? “Het coronavirus is een virus dat in je longen zit. Bij een heel laag percentage breidt het virus zich vanuit de longen uit naar het bloed. Het virus moet in het bloed van de moeder zitten, wil het overdraagbaar zijn via de placenta naar de baby. Blijft het virus alleen in je longen hangen? Dan zit de baby droog en veilig. In dat geval kan een kind dus mogelijk tijdens een bevalling besmet worden of na door knuffelen en hoesten.”
Van Leeuwen legt uit hoe het virus naar de placenta gaat. “Hoe zieker je bent, hoe meer virusdeeltjes in je bloedbaan terechtkomen – dat geldt voor alle virussen. Daarnaast weten we dat vrouwen in het derde trimester van hun zwangerschap zieker worden dan vrouwen in de eerste of tweede fase van hun zwangerschap. Ook neemt de barrièrefunctie van de placenta af in je derde trimester, waardoor de placenta meer doorlaatbaar wordt voor virussen. Loop je in die fase van je zwangerschap een virus op, dan is de kans dus groter dat je ongeboren baby hiermee besmet raakt.”
Liesbeth van Leeuwen.
Beeld: Marjolein Annegarn.
De vrouw in Frankrijk was vijfendertig weken zwanger ten tijde van de besmetting. Maar hoe weten ze met zekerheid op welk moment de baby vervolgens besmet is geraakt? “De patiënt kreeg een keizersnede omdat zij ziek was en er twijfel bestond over de conditie van de ongeboren baby. Besmetting via het baringskanaal kan hierdoor al worden uitgesloten”, legt Van Leeuwen uit. “Daarbij werd vlak voordat de baby geboren werd, en de vliezen nog niet gebroken waren, een vruchtwaterpunctie gedaan. Hieruit bleek dat ook het vruchtwater besmet was met SARS-CoV-2. Zo kunnen ze met zekerheid stellen dat de besmetting in de baarmoeder heeft plaatsgevonden.”
Lees ook
Van hoe tot hoe vaak: gynaecoloog over gebroken arm bij pasgeboren baby’s
Wanneer Van Leeuwen gevraagd wordt waarom artsen niet bij iedere besmette zwangere vrouw zo systematisch te werk gaan, heeft ze een heldere verklaring. “Het kan ook zo zijn dat je nog tijdens je zwangerschap over het virus heen komt. Daarbij bestaat er bij een vruchtwaterpunctie de kans op complicaties. Als je vliezen breken wanneer je baby nog niet levensvatbaar is, of wel levensvatbaar is maar een kans op een vroeggeboorte bestaat, dan is dat veel levensbedreigender dan corona.”
Wat Van Leeuwen en haar collega’s wel doen, is vragen of besmette zwangere vrouwen willen participeren in een onderzoek. “We vragen of we een sample mogen afnemen van hun bloed en placenta om te kijken hoe het virus zich verspreidt. Verder maken we ook bij de vrouwen die opgenomen zijn geweest groeiecho’s. Just to be sure, want een coronabesmetting van een baby via de placenta is vooralsnog een unicum.”
