Hikikomori

Zogenoemde ‘hikikomori’ zijn een steeds groter wordend probleem in Japan, met name in stedelijke gebieden als Tokio. Hikikomori zijn jonge Japanners die zich opsluiten op hun kamer of in hun appartement en daar niet meer uitkomen. Ze sluiten zich volledig af van de wereld: in sommige gevallen brengen ouders eten naar de kamer van hun kind, zonder hen verder nog te zien.

In en rond Tokio zijn opvangcentra opgericht die deze jongeren helpen. Waes bezoekt een huis waar tien jongeren tussen de vijftien en eenendertig jaar worden opgevangen, waaronder Hana.

Afzonderen

Hana zat tussen haar dertiende en twintigste alleen maar op haar kamer, waar ze haar dagen doorkwam met tv kijken op haar mobieltje. “Ik kon niet goed aarden op school, dat was het probleem. Ik kon het gevoel niet afschudden dat ik er niet bij hoorde, dus bleef ik me afzonderen. Die moed had ik niet. Alle leuke dingen die normale mensen doen, had ik ook wel willen doen.”

Waes kan er met zijn hoofd niet bij: als in België een kind zeven jaar niet van haar kamer zou komen, zou het voorpaginanieuws zijn. Hoe laten al deze ouders dit toe? Hana: “Mijn ouders waren meestal niet zo overtuigend. Ze vroegen me wel een keer wat mijn plan was voor de toekomst.” Uiteindelijk belden ze wél het opvangcentrum voor advies, waardoor Hana hier terechtkwam.

Het gaat stukje bij beetje beter. “Ik kom in contact met andere mensen, zoals een student die op kamers zit. Af en toe praat ik met anderen en kan ik mijn mening delen. Ik begin weer plezier te krijgen in contact met anderen, ik kan er weer tegen.”

Lees ook
Eenzaamheid verandert het sociale netwerk van je hersenen

Twee miljoen

Een medewerker van het opvangcentrum meldt dat de daadwerkelijke cijfers rondom ‘hikikomori’ nog hoger liggen: “Als je iedereen erbij neemt die er níet open over is, zit je wel op twee miljoen. Sommigen doen dit voor korte periodes, een maand of drie. Je komt ook mensen tegen die tien tot vijftien jaar lang hun huis niet verlaten.”

Waarom ze dit doen? Hij gebruikt het Japanse spreekwoord ‘Deru kugyou utsu’ om het uit te leggen: “Alle spijkers die te ver uitsteken, moet je inkloppen.” In Japan draait de maatschappij volgens hem op een groepscultuur, niet op individuen. “Ze willen niet dat iemand anders is. Als je dat ook maar een beetje bent, op wat voor manier dan ook, willen ze dat niet. Ze zullen het alleen nooit zeggen.”

Lees ook
In ‘Tokidoki’: hoe Japan door (ongemakkelijke) speeddates hoopt geboortecijfer op te krikken

Bekijk hier de volledige aflevering van Reizen Waes: Japan.