Hanneke van Onna

Vrouwen kunnen een jaar na hun scheiding gemiddeld 29 procent minder uitgeven dan mannen in dezelfde situatie, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Ze moeten ook nog eens vaker het koophuis uit waar ze met hun ex woonden.

We wisten al dat een heel groot deel van de vrouwen in Nederland financieel niet op eigen benen staat. Ze zijn afhankelijk van bijvoorbeeld hun partner, ouders of een uitkering – met financiële kwetsbaarheid als gevolg.

In augustus hielden we er deze enquête over:

Lees ookDeze 47 vrouwen moeten schuld van tienduizenden (soms zelfs een ton) euro's ophoesten

‘Financial feminist’ Hanneke van Onna (48) ervoer puissante rijkdom én diepe armoede. Zeven jaar geleden was ze alleenstaande moeder van drie jonge kinderen, en viel in een gat toen een opdrachtgever haar vier maanden niet betaalde. Maar ze gooide het roer zo drastisch om, dat ze nu ruim 10.000 euro aan passief inkomen per maand verdient, met name door slim beleggen. Ze is ‘financieel vrij’ en geeft financiële workshops, voornamelijk aan vrouwen.

Parttime

De meeste vrouwen werken in Nederland parttime, met een navenant salaris. Iets minder dan de helft heeft een ‘kleine deeltijdbaan’ (minder dan 28 uur per week). Een kwart van de vrouwen had in 2020 een ‘grote deeltijdbaan’ (28 tot 35 uur per week). Veel minder vrouwen dan mannen werken in voltijd. Het percentage vrouwelijke fulltimers steeg tussen 2015 en 2019 een beetje, maar daalde vorig jaar naar 26 procent.

Van Onna: “Ik heb geen moeite met parttime werken, maar als je financieel afhankelijk bent en je partner of ouders vallen weg, heb je in Nederland een heel groot probleem. Vrouwen beseffen niet dat als het misgaat, er stront aan de knikker is. Je kunt geen kant op in dit land. Tien jaar geleden had je genoeg aan anderhalf inkomen. Kon je huizen van kopen, prima van leven. Nu heb je gewoon twee inkomens nodig.”

Kwetsbaarheid ligt voor íedereen op de loer, arm of rijk. Een risico is volgens Van Onna namelijk dat je went aan een luxe leefstijl op basis van twee salarissen. Als je minder gaat werken om voor de kinderen te zorgen, is dat een omslagpunt. “Je zet jezelf buitenspel. Ik ken meerdere vrouwen om mij heen die na tien jaar zorgen voor de kinderen niet meer in het arbeidsproces komen. De markt is keihard.”

‘Recht op niks’

Van Onna wijst erop dat ook vrouwen met een carrière vaak berooid achterblijven na een relatiebreuk. “Ik heb dat zelf ondervonden. Ik ben gescheiden, we waren niet getrouwd. Alle jaren had ik heel hard fulltime gewerkt. Flinke banen, flink salaris. Maar dan heb je recht op niks. Je hebt te veel verdiend en geen recht op een urgentieverklaring voor een woning, je krijgt geen enkele subsidie. Deze groep NUG-vrouwen (niet-uitkerings-gerechtigd, red.) groeit.”

“Ik kwam net niet op straat te staan, maar leefde wel in armoede. Eind 2014 had ik het geld niet meer om de huur van de volgende maand te betalen. Ik belde, belde, belde met instanties. Kreeg nergens gehoor. Als je niet zelf je boontjes kunt doppen, heb je een megaprobleem. Vrouwen in een huwelijk of relatie willen dit niet horen, die voelen zich aangevallen en zeggen: ‘Dat moet ik toch zelf weten’.”

Tips

Financiële kwetsbaarheid kun je wel voorkomen, stelt Van Onna. Dit zijn haar tips:

1. Maak afspraken
“Voor mij is financiële onafhankelijkheid dat je nooit financieel verweven raakt met een ander. Tenzij je duidelijke afspraken durft te maken. Zet die op papier: de boodschappen betalen we samen, we dragen bij naar rato van inkomen. Vaak levert de vrouw de helft van haar salaris in en de man minder. Mochten we uit elkaar gaan, dan gebeurt dit met het huis, dit met het spaargeld, dit met beleggingen – die worden vaak buiten zicht gehouden – en dit met onze ondernemingen en pensioenen. Leg deze afspraken vast bij een notaris.”

2. Praat erover
“In elke situatie: praat elke maand met je partner over jullie inkomsten en uitgaven. Op een gezellige manier, dat kan prima. Wat willen we financieel, waar staan we? Draag de regie NOOIT volledig over aan een ander.”

3. Creëer een vangnet
“Hoe klein ook, maak een potje voor jezelf. Voordat je deelt met een ander, wie ook, sta er even bij stil wat handig is. Vrouwen willen altijd graag delen, het voelt misschien egoïstisch als je geld voor jezelf houdt. Maar gebruik het als vangnet en om te beleggen. Spaar een bedrag voor als dingen stuk gaan. Ik houd zelf 10.000 euro op de bank als vangnet. Zet het op een plek waar je er vrij over kunt beschikken, niet met je partner.”

4. Weet waar je staat
“Eigenwaarde is financiële waarde. Als jij jezelf niet genoeg vindt, jezelf wegcijfert, zul je ook niet genoeg hebben. Als je weet wie je bent, waar je staat, dan zul je genoeg hebben. Sta je stevig in je schoenen, dan kun je voor je eigen zaak praten. Dat is tegenwoordig waarde. Werk daaraan.”

Lees ookHet 'klusgeld' van Karins man: 'Dat kwam dus niet van extra klussen, maar van die vrouwen'