Liveblog vrijdag 15 april

19.14 | VS geloven dat Russisch schip is geraakt door Oekraïense raketten

De Verenigde Staten geloven dat het gezonken Russische schip Moskva is geraakt door twee Oekraïense raketten, meldt een hoge Amerikaanse functionaris. Oekraïne claimde eerder al het schip te hebben aangevallen.

Rusland heeft alleen melding gemaakt van een grote brand door geëxplodeerde munitie op het vlaggenschip van de Russische Zwarte Zeevloot. Volgens het Russische ministerie van Defensie zonk het ruim 186 meter lange schip toen het tijdens stormachtige weer naar een haven werd gesleept.

De Amerikaanse functionaris, die onder voorwaarde van anonimiteit sprak, zegt dat er slachtoffers zijn gevallen bij de aanval op de Moskva. Om hoeveel slachtoffers het gaat, is volgens de functionaris niet duidelijk.

18.47 | Politie Oekraïne: meerderheid slachtoffers Boetsja doodgeschoten

De meerderheid van de slachtoffers in Boetsja is volgens de Oekraïense politie doodgeschoten. In de voorstad van Kyiv zijn meer dan vierhonderd lichamen gevonden sinds Russische troepen uit het gebied zijn vertrokken.

“95 procent van de mensen is neergeschoten door sluipschutters of met handvuurwapens”, zei de politiechef tegen persbureau Interfax Oekraïne. “Mensen werden gewoon op straat neergeschoten tijdens de Russische bezetting. Dat is een vastgelegd feit. In de 21e eeuw is het onmogelijk dit soort misdaden te verbergen.”

Het geweld in Boetsja heeft geleid tot geschokte reacties wereldwijd, onder meer in de vorm van sancties tegen Rusland. Veel landen houden de Russische autoriteiten verantwoordelijk voor de sterfgevallen, maar zij ontkennen zelf alle betrokkenheid.

De burgemeester van de stad meldde begin april al dat veel slachtoffers waren doodgeschoten, maar daarna zijn meer lichamen gevonden. Achttien forensische experts van de Franse politie zijn in Boetsja voor onderzoek en identificatie van lichamen in het grootste massagraf dat tot dusver is gevonden. In dat graf lagen zeventig lichamen.

17.41 | Rusland wijst achttien EU-diplomaten de deur

Rusland wijst achttien diplomaten van de EU-missie in Moskou uit. Het ministerie van Buitenlandse Zaken stelt in een verklaring dat ze in de nabije toekomst het land moeten verlaten. De buitenlanddienst van de EU “betreurt de ongerechtvaardigde en ongefundeerde beslissing”, die de internationale isolatie van Rusland volgens Brussel verder zal verdiepen.

De stap is een vergeldingsmaatregel voor het EU-besluit van tien dagen geleden om negentien diplomaten van de Russische EU-missie in Brussel tot personae non grata te verklaren. Naast de Europese Unie wezen toen ook een hele serie lidstaten Russische diplomaten uit na de berichten over massagraven en gedode burgers in de Oekraïense plaats Boetsja. In veel gevallen, ook in Nederland, werden ze weggestuurd vanwege vermoedelijke spionageactiviteiten.

Het Kremlin liet destijds weten de massale uitzetting van Russische diplomaten te veroordelen en kondigde al tegenmaatregelen aan.

17.37 | VN-organisatie vreest hongerdood in belegerde Oekraïense steden

Het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de Verenigde Naties heeft onbelemmerde toegang gevraagd tot gezinnen die opgesloten zitten in omsingelde steden en conflictgebieden in Oekraïne. Het feit dat ze niet bereikbaar zijn is het grootste obstakel voor levensreddende acties in het door oorlog verscheurde land.

“We roepen iedereen op te helpen de mensen in de belegerde steden te bereiken”, zei WFP-directeur David Beasley aan het eind van een driedaags bezoek aan Oekraïne. “Dat mensen lijden onder het oorlogsgeweld is één ding. Dat ze omkomen van de honger is een ander ding.”

Beasley herhaalde dat in de zuidelijke havenstad Marioepol vrijwel geen voedsel en drinkwater meer voorhanden is. Ook het westelijker gelegen Mikolajiv blijft door de aanhoudende beschietingen onbereikbaar voor hulpverleners. Over verscheidene andere plaatsen is de WFP evenzeer ongerust.

De VN-organisatie heeft tot dusver 1,4 miljoen Oekraïners, onder wie de overlevenden in Boetsja, Hostomel, Borodjanka en Irpin, voedselhulp kunnen verstrekken. Het doel is dat deze maand op te voeren tot 2,3 miljoen. Cruciaal daarvoor is een veilige toegang tot onder andere Marioepol, waar naar schatting nog 100.000 burgers vastzitten.

16.25 | Oekraïne: 20.000 Russische soldaten gesneuveld sinds begin invasie

Ongeveer 20.000 Russische soldaten zijn in Oekraïne gesneuveld sinds het begin van de Russische invasie, melden de Oekraïense autoriteiten. Het cijfer is niet door onafhankelijke partijen bevestigd.

Het Kremlin deelt zeer beperkt informatie over omgekomen militairen in Oekraïne. Een woordvoerder erkende vorige week dat er sprake is van “aanzienlijke verliezen”, maar deelde geen cijfers. Eind maart werd door Rusland zelf een dodental van 1351 genoemd.

Oekraïne claimt tijdens de invasie, die op 24 februari begon, onder meer 163 vliegtuigen, 144 helikopters en 756 tanks van Rusland te hebben vernietigd. Het land heeft massaal wapens toegestuurd gekregen van westerse bondgenoten. President Volodymyr Zelensky stelt dat er meer wapens nodig zijn om de oorlog te winnen.

14.46 | Oekraïne: zeven burgers gedood bij aanval op evacuatiebus

Zeven burgers zijn donderdag gedood en 27 zijn gewond geraakt doordat hun evacuatiebus in de Oekraïense regio Charkov door Russische troepen zou zijn beschoten. Volgens het Oekraïense Openbaar Ministerie is vrijdag een onderzoek geopend vanwege mogelijke schending van het oorlogsrecht en “moord met voorbedachte rade”.

Hoewel de Russen evacués zouden hebben beschoten, heeft de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek vrijdag het openstellen van negen nieuwe vluchtroutes voor burgers uit belegerde plaatsen bekendgemaakt. Bij de havenstad Marioepol, die bijna geheel in Russische handen is, kunnen mensen de stad verlaten in eigen voertuigen.

Op diverse plekken in Oekraïne wordt hard gevochten en vallen slachtoffers. In een dorp in de regio Zaporizja zijn volgens het lokale militaire bestuur een dode en vijf gewonden gevallen door een Russisch bombardement. Meerdere gebouwen, waaronder huizen en een treinstation, raakten beschadigd.

Volgens regionale autoriteiten in Rusland hebben Oekraïense beschietingen geleid tot meer dan twintig beschadigde panden, waaronder een school, in een Russische dorp in de regio Belgorod.

14.33 | Meer dan 5 miljoen mensen gevlucht uit Oekraïne

Het aantal vluchtelingen uit Oekraïne is vijftig dagen na het begin van de Russische invasie opgelopen tot meer dan 5 miljoen. Volgens VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR zijn bijna 4,8 miljoen Oekraïners hun land ontvlucht. Daarnaast zijn bijna 215.000 mensen met een andere nationaliteit vertrokken uit Oekraïne.

Op 30 maart werd de grens van 4 miljoen gepasseerd. Het leeuwendeel is naar Polen gevlucht, anderen naar buurlanden als Roemenië, Moldavië, Hongarije en Slowakije. De Poolse grenswacht heeft inmiddels meer dan 2,72 miljoen mensen doorgelaten.

Meer dan 90 procent van de vluchtelingen zijn vrouwen en kinderen. In Oekraïne zelf zijn nog eens meer dan 7 miljoen mensen ontheemd.

Intussen keren ook weer Oekraïners terug. De VN schatten dat dat er zo’n 30.000 per dag zijn.

13.59 | Rusland blokkeert website ‘The Moscow Times’, Engelstalige versie nog wel in de lucht

De Russische mediatoezichthouder Roskomnadzor heeft de Russischtalige website van The Moscow Times geblokkeerd vanwege een volgens de autoriteiten vals bericht over leden van de oproerpolitie die weigeren te vechten in Oekraïne.

#BREAKING Russia has blocked The Moscow Times' Russian-language service after it published what authorities call a false report on riot police officers refusing to fight in Ukraine https://t.co/Rc7YGqc7BP

— The Moscow Times (@MoscowTimes) April 15, 2022

De Engelstalige versie is wel toegankelijk, de Russische kan nog worden gelezen via een VPN-verbinding en vanuit het buitenland.

13.13 | Rusland claimt uitschakeling tientallen Poolse huurlingen

De Russische strijdkrachten hebben naar eigen zeggen in het oosten van Oekraïne met een luchtaanval tientallen Poolse huurlingen gedood. De mogelijk dertig huurlingen werkten volgens Moskou bij een particuliere onderneming in Polen.

Ze zouden zijn omgekomen in het dorp Izioemske, ruim honderd kilometer ten zuidoosten van Charkov. Dat is in de regio tussen Charkov en Donetsk die Rusland probeert te veroveren om de Oekraïners aan het nog oostelijker gelegen front te omsingelen.

11.14: | Rusland bestookt naar eigen zeggen raketfabriek bij Kyiv

Rusland heeft naar eigen zeggen in de nacht van donderdag op vrijdag aan de rand van Kyiv een machinefabriek aangevallen waar Oekraïne raketten voor het beschieten van vaartuigen of vliegtuigen maakt.

Het gaat om de staatsonderneming Vizar in Visjneve aan de zuidwestrand van de Oekraïense hoofdstad. Rusland stelt weer meer doelen in de regio Kyiv in het vizier te hebben, nadat het enige tijd relatief kalm in en om de stad was geweest.

06.20 | President Zelensky staat stil bij vijftig dagen oorlog

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft in de nacht van donderdag op vrijdag stilgestaan bij het feit dat het nu vijftig dagen oorlog is in zijn land. In zijn dagelijkse videoboodschap prijst Zelenski “het onbreekbare volk van ’s werelds moedigste land”.

https://twitter.com/ZelenskyyUa/status/1514681561412780035

De Oekraïense president zegt de Russische invasie “al vijftig dagen te weerstaan, terwijl de bezetters dachten ons na vijf dagen uit te kunnen schakelen”. Hij zegt veel westerse leiders door de oorlog op een andere manier te hebben leren kennen.

03.14 | Oekraïne: ‘Donderdag ruim 2500 burgers gevlucht’

Zo’n 2550 Oekraïners zijn er donderdag in geslaagd om belegerde steden te verlaten. De Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek zegt onder meer dat er 289 mensen met eigen vervoer uit Marioepol zijn vertrokken via een afgesproken evacuatieroute.

De vluchtelingen uit Marioepol kwamen samen met zo’n 2000 mensen vanuit andere gebieden aan in de zuidelijke stad Zaporizja. Zo’n tweehonderd mensen slaagden erin de oostelijke regio Loehansk te verlaten. De komende dagen worden in dat gebied zware gevechten verwacht.

02.54 | Rusland waarschuwt VS: ‘Stop met bewapenen van Oekraïne’

De Verenigde Staten hebben een diplomatiek verzoek gekregen van Rusland om “te stoppen met het bewapenen van Oekraïne”. De wapenleveringen “gieten olie op het vuur” en kunnen “onvoorspelbare gevolgen hebben”, waarschuwt Rusland.

Het Russische verzoek kwam volgens The Washington Post deze week op het moment dat 800 miljoen dollar (zo’n 735 miljoen euro) aan extra wapenhulp door de VS aan Oekraïne werd toegezegd.

02.14 | CIA: ‘Poetin kan toevlucht nemen tot nucleaire wapens na tegenslag’

De Russische president Vladimir Poetin kan zijn toevlucht nemen tot nucleaire wapens na de militaire tegenslagen die Rusland te verduren kreeg. Dat vertelde CIA-baas William Burns donderdag tijdens een toespraak voor een universiteit in de Amerikaanse stad Atlanta.

Burns zegt dat een nucleaire dreiging niet lichtvaardig opgevat moet worden “gezien de potentiële wanhoop van Poetin”. De CIA-baas zegt dat Poetin zou kunnen besluiten ‘beperkte’ tactische kernwapens in te zetten. Burns, die ooit als ambassadeur in Rusland werkte, zegt in zijn toespraak “zeer bezorgd” te zijn.

01.17 |’Krachtige explosies in Oekraïense steden Kyiv en Cherson’

In Oekraïense steden zijn in de nacht van donderdag op vrijdag verschillende krachtige explosies te horen. Lokale media melden ontploffingen in of rondom hoofdstad Kyiv en het zuidelijk gelegen Cherson. Wat er precies geraakt wordt, is niet duidelijk. Voorafgaand aan de explosies klonk in vrijwel alle Oekraïense regio’s het luchtalarm.

3 explosions in #Kyiv right now. One after the other. The air raid warning has been on for an hour. Most likely #putin gone livid because of the #Moskva sinking. Oh well, we’ll just keep standing to #Russia’s annoyance

— Lesia Vasylenko (@lesiavasylenko) April 14, 2022

Het Oekraïense parlementslid Lesia Vasylenko schrijft op Twitter dat er in Kyiv drie explosies achtereen klonken. “Hoogstwaarschijnlijk omdat Poetin razend is geworden vanwege het gezonken oorlogsschip Moskva”, aldus Vasylenko, die eraan toevoegt dat “Oekraïners ondanks de Russische ergernis overeind blijven staan”.

00.01 | Russisch oorlogsschip Moskva gezonken in Zwarte Zee

Het Russische oorlogsschip Moskva is gezonken in de Zwarte Zee, meldt het Russische ministerie van Defensie.

Volgens het Russische persbureau TASS is de Moskva tijdens een storm gezonken. Het Russische schip, dat deze week tijdens de invasie van Oekraïne werd beschadigd, werd net voor een reparatie naar het land gesleept.

Wat er precies met de Moskva is gebeurd, blijft onduidelijk. Het schip vatte donderdag vuur, wat leidde tot de evacuatie. Oekraïense troepen beweerden het schip met twee raketten te hebben geraakt. Anderen vermoeden dat er een ongeluk aan boord is geweest.

Liveblog donderdag 14 april

18:49 | Oekraïens parlement ziet Russische acties als genocide

Het Oekraïense parlement steunt een resolutie waarin de acties van het Russische leger in het land als genocide worden erkend. Daarin staat ook een verzoek om andere landen en de Verenigde Naties op te roepen dezelfde stap te nemen.

President Volodymyr Zelensky had Rusland al eerder van genocide beschuldigd. Deze week zei de Amerikaanse president Joe Biden hetzelfde, iets wat volgens het Kremlin ‘onaanvaardbaar’ was. De Canadese premier Justin Trudeau en de Britse premier Boris Johnson volgden het voorbeeld.

De Franse president Emmanuel Macron, gesteund door de Duitse bondskanselier Olaf Scholz, weigert op dit moment te spreken van genocide op Oekraïners. Zijn houding werd door Zelensky als ‘pijnlijk’ omschreven. Macron verdedigde zijn standpunt door te zeggen dat het gebruik van de term negatieve gevolgen kan hebben voor pogingen de oorlog te beëindigen.

17:42 | Rusland beschuldigt Oekraïne van helikopteraanval op grensstad 

Twee Oekraïense helikopters zouden donderdag een ​​Russische stad in de zuidelijke regio van Brjansk hebben gebombardeerd, zeggen Russische functionarissen. Daarbij zouden meerdere gewonden zijn gevallen. Brjansk ligt ongeveer tien kilometer van de Russisch-Oekraïense grens.

Oekraïne ontkent enige aanval op het Russische grensgebied te hebben uitgevoerd. Wel stelde Kyiv woensdag het Russische oorlogsschip Moskva te hebben geraakt met twee zogenoemde Neptune-kruisraketten. Daarna brak brand op het schip uit en ontplofte munitie, met grote schade tot gevolg.

14.05 | Aantal opvangplekken voor Oekraïners licht gedaald

Het aantal bedden dat gemeenten beschikbaar hebben voor Oekraïense vluchtelingen is deze week afgenomen. Maandag waren er volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid nog 41.743 opvangplekken, donderdag zijn dat er 41.247. Het Rijk en gemeenten hebben zich als doel gesteld om zo snel mogelijk 50.000 opvangplekken te regelen.

Waar de daling door wordt veroorzaakt, is onduidelijk. Het ministerie was donderdag niet meteen bereikbaar voor commentaar.

12.10 | Rusland zegt haven Marioepol in handen te hebben

Het Russische leger zegt dat het donderdag de haven van Marioepol volledig in handen heeft gekregen. De overgebleven Oekraïense militairen in de stad zouden zijn omsingeld, volgens het Russische ministerie van Defensie. Oekraïne heeft dit niet bevestigd.

In Marioepol wordt al weken hevig gevochten. De stad is van strategisch belang voor Rusland, omdat zo een verbinding over land kan worden gemaakt tussen de separatistische gebieden in de regio Donbas en het geannexeerde schiereiland De Krim.

11.11 | Oekraïne: ‘Russisch oorlogsschip Moskva gezonken’

Volgens Oleksiy Arestovych, de Oekraïense presidentieel adviseur, is het Russische oorlogsschip Moskva gezonken. Dat meldt hij op Twitter met een video. De Moskva is het belangrijkste oorlogsschip dat Rusland heeft ingezet in de Zwarte Zee.

– Вы будете смеяться, но…Чернобаевка-15.

Склады с боеприпасами 22-го армейского корпуса (Крым) уничтожены.

Плюс – флагман Черноморского флота РФ крейсер «Москва» произвёл отрицательное всплытие в районе того острова, где его послали на йух.

Где «Москва»? «Она утонула». pic.twitter.com/dQmjySGVqV

— Arestovych (@arestovych) April 14, 2022

10.30 | Oud-president Medvedev waarschuwt voor NAVO-lidmaatschap Finland en Zweden

De voorzitter van de Russische veiligheidsraad, Dmitri Medvedev, heeft gewaarschuwd dat praten over een niet-nucleaire status van de Oostzee verder zinloos is, als Finland en Zweden lid van de NAVO worden.

Persbureau TASS berichtte dat oud-president Medvedev niet onder de indruk is van de plannen in de twee landen zich bij het NAVO-bondgenootschap aan te sluiten. “We hebben dan enkel een paar meer tegenstanders”, aldus Medvedev.

Er wordt al decennia gezinspeeld op een Baltische of Oostzee-zone waarin alle betrokken landen geen kernwapens zouden mogen hebben. Dat zou het risico op een nucleaire escalatie van een conflict tussen Rusland en de NAVO moeten verminderen.

09.01 | Evacuaties Oekraïne gaan donderdag weer verder

De evacuaties in Oekraïne gaan donderdag weer verder, nadat die woensdag gestopt werden vanwege schendingen van de afspraken. In het oosten van het land zijn negen evacuatieroutes afgesproken door Rusland en Oekraïne.

De zogeheten corridor in het oosten van Loehansk kan pas opengaan als Rusland stopt met bombardementen, zegt de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek. Andere belangrijke routes zijn in de steden Marioepol, Berdjansk, Tokmak en Enerhodar.

07.02 | Europa schort ook missies met Rusland naar de maan op

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA stopt voorlopig de samenwerking met Rusland en schort drie geplande missies naar de maan op. Vorige maand beëindigde ESA al een missie met Rusland die een onbemande verkenner naar de planeet Mars moest brengen. De Russische oorlog in Oekraïne leidt volgens de Europese organisatie tot “fundamenteel veranderde omstandigheden”.

ESA’s Director General initiated a review of activities undertaken with Russia and Ukraine, to determine possible consequences of this new geopolitical context for ESA programmes and to create a more resilient and robust space infrastructure for Europe👉https://t.co/8c72TudP39

— European Space Agency (@esa) April 13, 2022

De missies Luna 25, 26 en 27 die bedoeld waren om nieuwe apparatuur en technologie te testen zijn door de opgeschorte samenwerking van tafel. De oorlog maakt het volgens ESA “onmogelijk om de geplande maansamenwerking nog uit te voeren”.

06.27 | Ruim 3100 vrijwilligers Rode Kruis en Ready2Help voor Oekraïners

Tot dusver hebben ruim 1400 vrijwilligers van het Rode Kruis zich ingezet op locaties waar hulp aan Oekraïense vluchtelingen wordt geboden, zo meldt de organisatie. Daarnaast hielpen meer dan 1700 mensen mee via het burgerhulpnetwerk Ready2Help.

Het Rode Kruis levert hulp bij ruim vijftig locaties waar vluchtelingen uit Oekraïne worden ontvangen of opgevangen. Dat zijn onder meer de Humanitaire Servicepunten op de centrale stations van Utrecht en Amsterdam en op station Amersfoort en Eindhoven Airport. Oekraïense vluchtelingen die aankomen op die locaties krijgen eten en drinken en als het nodig is een medische check.

Vervolgens helpen het Rode Kruis en de gemeente bij het vinden van onderdak. Soms hebben vluchtelingen familie of kennissen in de buurt, anders kunnen ze terecht in een noodopvanglocatie van een gemeente.

05.11 | Amerika overweegt als steunbetuiging bezoek aan Kiyv

De Verenigde Staten overwegen om een hoge functionaris naar Kiyv te sturen, als teken van steun aan de Oekraïners. Dat melden Amerikaanse media. Het Witte Huis denkt dan niet aan president Joe Biden of vice-president Harris.

Maar minister Blinken van Buitenlandse Zaken of zijn collega op Defensie Austin zijn goede opties. Biden en Harris brachten onlangs al we een bezoek aan Polen.

04.06 | Russisch oorlogsschip geëvacueerd na brand

Het Russische oorlogsschip Moskva is in de nacht van woensdag op donderdag geëvacueerd nadat er brand was uitgebroken, meldt het Russische ministerie van Defensie volgens persbureau Interfax. Het schip is volgens de Russen zwaar beschadigd nadat munitie aan boord ontplofte. Of er gewonden en doden zijn als gevolg van de brand op het schip is niet duidelijk.

First official confirmation I've seen of any trouble on the Moskva https://t.co/gLIEB3Isbq

— Aric Toler (@AricToler) April 13, 2022

Het Russische leger zegt de oorzaak van de brand aan boord te onderzoeken. Eerder op de dag meldden Oekraïense strijders de Moskva te hebben geraakt met raketten, maar deze bewering is niet onafhankelijk geverifieerd.
De Moskva is volgens Forbes het belangrijkste oorlogsschip dat Rusland heeft ingezet in de Zwarte Zee. Volgens de Oekraïense autoriteiten is er aan boord van het schip plaats voor ruim 500 bemanningsleden.

Het schip werd aan het begin van de invasie gebruikt om Slangeneiland te veroveren. Daar kreeg het van Oekraïense soldaten de inmiddels roemruchte opmerking “Russisch oorlogsschip, rot op”.

Liveblog oorlog in Oekraïne: 12 tot en met 13 april 2022Lees ook