Strengere stikstofdoelstellingen dreiging voor landbouw in 'stikstofgevoelige' provincies

Strengere stikstofdoelstellingen dreiging voor landbouw in bepaalde provincies

05-07-2021 | Nathalie Bollen

Als een volgend kabinet de stikstofdoelstellingen aanscherpt, zal dat ‘een ongekende transformatie van het landelijke gebied in Nederland’ betekenen.

Het is zelfs mogelijk dat in de ‘stikstofgevoelige’ provincies Gelderland, Noord-Brabant en Overijssel geen landbouw meer mogelijk is. Daarvoor waarschuwt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een beleidsadvies.

Stikstofdoelstellingen

Boerenbedrijven zouden helemaal geen stikstof meer mogen uitstoten in het geval van strengere regels. “Zelfs wanneer ze biologisch of extensief zijn of gebruik maken van innovatieve technologie” is daarvoor geen ruimte, aldus het PBL. Datzelfde geldt min of meer ook als het Europese klimaatdoel van een ‘netto nul’ broeikasgasuitstoot in 2050 één op één wordt vertaald naar de Nederlandse landbouw.

Volgens het planbureau kan men in plaats van de huidige “niet-gebiedsgerichte” stikstofaanpak beter kijken naar oplossingen per regio. Het gaat uiteindelijk om verbetering van de natuurkwaliteit en niet per se om daling van stikstof, vindt het PBL. “Daarbij is het verstandig stikstofmaatregelen telkens gebiedsgericht af te wegen tegen natuur- en klimaatdoelen. Ook moet men van begin af aan duidelijk zijn over het langetermijnperspectief voor de landbouw in de betreffende regio’s.”

Lees ook
Stikstofeffect van uitkoopregeling varkensboeren valt tegen

Natuurkwaliteit

De afname van stikstof is volgens het PBL “een belangrijke, maar niet de enige indicator” voor de natuurkwaliteit in een specifiek gebied. Als de stikstofnorm ergens overschreden wordt, zorgt dat “niet direct voor verslechtering van de situatie” van de natuur, behalve als dat fors en langdurig gebeurt.

Bij een beperkte overschrijding van de stikstofnormen kunnen andere factoren veel bepalender zijn voor de natuurkwaliteit. Het PBL denkt dat “de sleutel” voor het verbeteren van natuurkwaliteit daarom ligt bij een integrale strategie. Daarbij moet men naast stikstof ook kijken naar waterbeschikbaarheid en -kwaliteit en de inrichting en de omvang van natuurgebieden.

LTO Nederland

Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) ziet vooral een waarschuwing voor de politiek in het nieuwe stikstofrapport van het PBL. “Voor het wegvagen van onze prachtige sector in complete gebieden zal geen enkel draagvlak zijn”, zegt voorzitter Sjaak van der Tak van LTO. Hij vindt dat de politiek goed moet nadenken over de doelen die men voor de verre toekomst stelt. “Want als je nu onhaalbare normen stelt, dan beëindig je daarmee álle land- en tuinbouw in grote delen van Nederland”, zegt Van der Tak. “Niemand wil kaalslag van de land- en tuinbouw óf andere economische sectoren.”

LTO is het ook eens met de stelling van het PBL dat men moet kijken naar regionale oplossingen, maar vindt het nog belangrijker dat het platteland wordt beschermd. “Het cultuurlandschap, innovatie en ondernemerskracht, basisscholen en sportverenigingen, en dat allemaal gedragen door een sterke land- en tuinbouwsector. Dat mag niet verloren gaan”, aldus Van der Tak.

Lees ook
Dit zijn de maatregelen van de tweede kamer tegen stikstofuitstoot