Tweede Wereldoorlog

De moeder van Van Rij overleed in 1997. Jaren later besloot ze haar verhaal uit te zoeken. En dat leidde tot een bijzondere zoektocht én een boek met het verhaal over de oorlogstijd van haar joodse moeder, Clara Haagens.

Na het uitbreken van de oorlog werd Haagens vanuit haar Zeeuwse geboortedorp naar een onderduikgezin in Friesland gebracht. Na een poos, doordat het onderduikgezin met de bezetter in de problemen kwam, moest ze naar een ander gezin.

Onderduikgezin

Dochter Van Rij heeft tijdens haar zoektocht nog een van de dochters van dat gezin gesproken, en dat was volgens haar een bijzondere ontmoeting. “Ze vertelde dat mijn moeder en zij altijd ’s nachts elkaars hand vasthielden, anders kon mijn moeder niet slapen. En ze zou steeds gevraagd hebben: komt het nog goed?”, vertelt ze tegen Hart van Nederland.

Maar dat is niet gebeurd, want Haagens heeft haar ouders nooit meer teruggezien. Na de oorlog werd ze ondergebracht bij haar tante van moeders kant. Dat verliep niet heel goed, dus verhuisde ze naar een ander familielid.

Moeder en dochter

“Alles wat ze liefhad was weg. De angst dat alles zomaar voorbij kan zijn heeft ervoor gezorgd dat ze onvermogen voelde om genegenheid te tonen”, vertelt Van Rij. “Ons knuffelen kon ze niet. Maar ze hield zielsveel van ons. Ik begrijp mijn moeder door deze zoektocht naar haar verleden veel beter.”

Tijdens het schrijven van haar moeders verhaal, kwam Van Rij erachter dat het helend was om hiermee bezig te zijn. “Mijn moeder heeft er nooit over willen praten. Veel van het verdriet en de eenzaamheid heb ik van mijn moeder overgenomen. Genetisch overdraagbaar trauma noemen ze dat. De bagage van mijn moeder zat ook in mijn rugzak. Ik heb onbewust willen proberen om haar te ontlasten. Het schrijven erover heeft het lichter gemaakt.”

In de video hieronder hoor je meer over het verhaal van Van Rij en Haagens.

Lees ook
Onderduikkinderen Tweede Wereldoorlog: ‘Neem vluchtelingenkinderen op’