De druk op de geestelijke gezondheidszorg groeit doordat steeds meer mensen om hulp vragen voor hun concentratieproblemen. Volgens de branchevereniging, de Nederlandse ggz, gaat dit ten koste van mensen die echt zorg nodig hebben.
Voorzitter Ruth Peetoom maakt zich daar zorgen over.
De organisatie reageert op cijfers van statistiekbureau CBS. Die meldde maandag dat in 2023 ongeveer 300.000 mensen middelen kregen om hun ADHD onder controle te houden. Dat was bijna vier keer zo veel als in 2006. Die stijging is in lijn met het toegenomen aantal diagnoses.
De ggz behandelde vorig jaar ruim 90.000 mensen voor concentratiestoornissen. Dit kan om ADHD gaan, maar bijvoorbeeld ook om ADD. Volgens Peetoom zorgen aandoeningen als ADHD voor de meeste doorverwijzingen naar de psychiatrie. Ze noemt het mooi dat er over zulke zaken kan worden gesproken. “Maar toch moeten we er met elkaar voor waken dat we anderen niks aanpraten. Want als je van TikTok maar vaak genoeg hoort dat je voldoet aan een plaatje, ga je vanzelf zekerheid zoeken bij de huisarts of de ggz.”
Volgens CBS-onderzoeker Luuk Hovius weten deskundigen ADHD beter te herkennen. “Het aantal diagnoses is toegenomen, en dat heeft zeker te maken met een beter beeld van hoe ADHD werkt. Er is ook meer aandacht voor gekomen. Bovendien is het maatschappelijke stigma van ADHD minder geworden.”
De middelen worden vaker aan mannen dan aan vrouwen voorgeschreven, maar het onderlinge verschil wordt kleiner. Het aantal mannen met ADHD-middelen is meer dan verdubbeld, bij vrouwen is het bijna verzesvoudigd.
De toename bij vrouwen komt volgens Hovius doordat ADHD zich bij hen anders uit dan bij mannen. “Bij vrouwen zie je minder vaak het klassieke beeld van iemand die druk, beweeglijk en schreeuwerig is. Je ziet meer een andere variant. Vrouwen met ADHD zijn afgeleid en dromerig, ze hebben meer mentale overactiviteit. ADHD werd vroeger minder vaak opgemerkt, bij vrouwen trokken leerkrachten minder vaak aan de bel.”
Volgens Hovius stijgt ook het aantal ADHD-diagnoses bij ouderen. “Door verhoogde aandacht voor ADHD herkennen veertigers, vijftigers en zestigers zichzelf erin. Op latere leeftijd gaan ze alsnog naar de huisarts.”
ADHD bestaat in verschillende vormen. Kinderen en volwassenen met de stoornis hebben moeite om zich te concentreren en zijn snel afgeleid. Dat kan komen doordat ze hyperactief zijn, maar ook doordat ze in hun eigen wereld lijken te zitten. Ook impulsiviteit is een bekend kenmerk. Volgens schattingen heeft wereldwijd ongeveer een op de twintig mensen zulke typische ADHD-kenmerken.
Marlijn Weerdenburg openhartig over ADHD-diagnose van haar zoon: 'Hij was echt heel ongelukkig'
