Op 5 november mogen Amerikanen naar de stembus om een nieuwe president te kiezen, wat betekent dat Amerika-correspondenten en verslaggevers zich niet hoeven te vervelen. Karlijn van Houwelingen (36) zit al negen jaar in New York voor onder andere AD en Bureau Buitenland.
In aanloop naar de verkiezingen gaat LINDA. in gesprek met vrouwen die vanuit de Verenigde Staten de strijd tussen Harris en Trump verslaan.
Van Houwelingen woont en werkt sinds 2015 in New York, en schreef daarvoor op de buitenlandredactie van AD. “Het leek me altijd al gaaf om een tijdje in het buitenland te werken, maar waar: daar had ik niet per se een beeld bij. Ik had bijvoorbeeld geen enorme fascinatie voor de VS.” Maar als de Amerika-correspondent van dat moment terugkeert naar Nederland, steekt ze toch haar hand op. “Vier maanden later zat ik in New York.”
Ze is dan 26 en één keer eerder in New York geweest voor een vakantie van zes dagen. “Ik dacht: ik ben vast niet ervaren genoeg. Maar het correspondentschap is ook wel een vak waarin het juist een voordeel is dat je jong bent en geen verplichtingen hebt. Als freelancer met een gezin naar New York verhuizen is financieel niet te doen. Ik dacht: ik probeer het, en als het niets wordt, ga ik weer terug. Inmiddels zit ik hier alweer negen jaar.”
Op Van Houwelingens eerste dag in New York heeft Donald Trump zijn eerste televisiedebat. “Ik keek het debat op een heel klein tv’tje in mijn ondergehuurde appartement in Brooklyn. Op dat moment wist ik nog niet hoe mijn correspondentschap zou gaan samenvallen met de opkomst van Trump. Zijn politieke carrière is op dezelfde dag begonnen als mijn correspondentschap. En sindsdien heeft hij me niet meer losgelaten – ik ben zoveel met hem bezig geweest dat ik er zelfs een boek aan gewijd heb.”
Politiek, verkiezingen, whatever: dit is waarom zo weinig jongeren stemmen
De eerste anderhalf jaar ging ze bewust niet terug naar Nederland. “Ik was in het diepe gesprongen en moest even zwemmen om mijn weg te vinden. Ik had ook helemaal geen behoefte om terug te gaan. Nu is die er veel meer.” En het cliché is waar, lacht ze: al doende leert men. “Ik klink als een oude taart, maar het is toch echt zo. Ik kwam binnen met alleen de basiskennis, en door de jaren heb ik zo veel mensen ontmoet en verhalen gemaakt. Dat is het voordeel als je ergens lang zit: je gaat het land steeds beter begrijpen.”
Door alle ontwikkelingen was Van Houwelingen deze zomer ‘eigenlijk non-stop’ aan het werk. “Het begon met de aanslag op Trump. Ik zat te eten met een vriendin en kreeg een appje van Sophie (van der Meer, verslaggever bij RTL Nieuws, red.) van ‘Heb je het nieuws gezien?’ Het was zaterdagavond en ik moest meteen aan het werk. Daarna moest ik door naar de Republikeinse conventie en een week later trad Biden ineens toch terug. Ik had eigenlijk gehoopt dat hij daar mee zou wachten tot na het weekend”, grapt ze.
“Dat was weer zo’n moment waarop ik tien minuten niet naar mijn telefoon had gekeken en de redactie al drie keer had gebeld. Soms dringt het nieuws daar eerder door dan bij mij, omdat zij natuurlijk de hele dag alles volgen. Ik doe ook nog wel eens iets anders. Tegelijkertijd hoort het ook bij de baan: dat je continu aanstaat. Zeker in de periode van de verkiezingen. Daar ben ik door de jaren heen gewend aan geraakt en als het kan, zeg ik tegenwoordig ook af en toe ‘nee’. Anders ben ik altijd aan het werk en heb ik geen leven.”
Biden trekt zich na kritiek terug als presidentskandidaat, spreekt steunt uit voor Harris
Als we elkaar begin september spreken, is er weer even tijd om op adem te komen. “Maar in de laatste twee maanden voor de verkiezingen barst het volledig los. Vanaf nu tot november maak ik geen plannen voor mezelf.”
Na negen jaar correspondentschap heeft Van Houwelingen vooral het idee dat ook progressieve Amerikanen cynischer zijn geworden en zich hebben afgekeerd van de politiek. “Met Harris is er weer wat meer optimisme aan Democratische zijde, maar dat dringt niet overal door. Bij Hilary Clinton in 2016 was het enthousiasme rondom het idee dat er een vrouwelijke president kon komen veel sterker. En toen Trump verkozen werd, waren er enorme protesten op de dag na zijn inauguratie. Nu heerst er meer apathie en cynisme, en daar zal Kamala Harris hard tegen moeten vechten.”
Democraten houden nu hun hart vast bij beide scenario’s, merkt ze. “Als Trump wint, wordt het weer een wilde rit. Maar ze realiseren ook dat de maanden na de verkiezingen heel spannend worden als hij het niet wordt. Want ze hebben natuurlijk gezien dat daar in 2020 geweld bij kwam kijken.”
Soms heeft Van Houwelingen het idee dat Nederlanders de verkiezingen momenteel met meer enthousiasme volgen dan Amerikanen. “Voor Nederlanders is het toch een soort realityshow: entertainment. Maar Amerikanen zitten niet meer zo op al die showbizz te wachten. Voor ons zijn er ook wel consequenties, maar voor Amerikanen zijn die vele malen groter.”
Donald Trump als eerste oud-president VS schuldig bevonden in strafzaak
Door alle gebeurtenissen in 2020 en 2021 – covid, Black Lives Matter-protesten en de Capitool-bestorming – had Van Houwelingen destijds even behoefte aan een apolitiek onderwerp. “Ik was even helemaal op, ik moest even iets anders doen en op een heel andere manier naar Amerika kijken.”
Dat leidde tot haar boek Komt een olifant bij de rechter (2023). Ze ontleende de titel en het onderwerp aan een olifant in de dierentuin van The Bronx. Het dier had een eigen advocaat die naar de rechter stapte omdat hij onwettig gedetineerd zou zijn door de dierentuin. Dit bijzondere verhaal inspireert Van Houwelingen om onderzoek te doen naar het dierenleven van New York. Naast de welbekende ratten wonen er ook wasberen, buizerds en bevers.
Van Houwelingen ging walvissen spotten, op zoek naar prairiehonden en bezocht een hondenverjaardag. “Het boek ging over dieren, maar ik leerde juist ook over verschillende soorten New Yorkers uit alle uithoeken van de stad. De hondenopvang is zo onderhand drukker dan de kinderopvang, en ze worden onwijs in de watten gelegd met speciale feestjes, spa’s, yoga en bakkerijen. Ook katten worden op handen gedragen. Als je weleens in New York geweest bent en daar zo’n buurtwinkeltje hebt bezocht, ben je wellicht wel een bodegakat tegengekomen. Vaak zijn dat de sterren van de buurt.”
Dit zijn de standpunten van Kamala Harris: 'Heeft ook invloed op Nederland'
Waar heeft ze zich in die negen jaar over verbaasd? “We denken toch nog vaak dat ‘het grote Amerika’ overal in voorop loopt. Toen ik hier kwam, realiseerde ik dat het het tegenovergestelde is. In veel opzichten is het een derdewereldland, waar mensen in nog scherpere armoede leven dan ik al dacht. Ik ben in reservaten geweest waar Native Americans nauwelijks stromend water en elektriciteit hadden.
Soms zit het ook in de kleinere dingen: anno 2024 betaal ik mijn huur nog steeds met een papieren cheque. Tegelijkertijd is de hightech-sector in Californië enorm vooruitstrevend. De kloof tussen arm en rijk is nog veel heftiger dan ik me had gerealiseerd.”
Van Houwelingen weet nog niet hoelang ze nog in New York blijft. “Het is nooit helemaal thuis geworden, ik voel me nog steeds heel Nederlands. Tot heden is er altijd iets geweest wat me hier hield – een boek, de verkiezingen. Als de verkiezingen voorbij zijn, ga ik evalueren wat mijn volgende stap is.
Ik heb ook wel een haat-liefdeverhouding met New York. Het is geweldig, maar soms ben ik het ook zat. Gisteravond kwam ik thuis uit Montana. Ik liep nog geen vijf minuten door mijn buurt en ik kwam al een rat tegen en een dakloze die ongecontroleerd stond te schreeuwen op straat. Het is niet per se de makkelijkste plek om te wonen met de beste levenskwaliteit.
Amerikanen noemen dat een trade-off: aan de ene kant is het een fantastische stad vol kansen en mogelijkheden. Je kunt hier alles ervaren en proeven en zien. Aan de andere kant ben ik een freelance journalist en ik woon niet op de Upper East Side waar alles netjes en schoon is. Mensen denken groot, werken hard en gaan altijd door – en dat is heel inspirerend. Tegelijkertijd is dat ook vermoeiend. En dan heb ik natuurlijk ook werk dat nooit ophoudt. Dus misschien is het op termijn tijd om iets anders te gaan doen.”
Lees hier ook het gesprek met Amerika-verslaggever Sophie van der Meer.
Betaalbaar naar The Big Apple: 9 x tips voor New York City met een bescheiden budget
