De activisten die de stilte tijdens de Nationale Herdenking op de Dam vrijdag met een lawaaidemonstratie willen verstoren, hebben een rechtszaak aangespannen om dat mogelijk te maken.
Maar waarom willen die activisten van Geen 4 Mei voor Mij de herdenking eigenlijk verstoren? En wat is er nu precies aan de hand? Wij zetten het voor je op een rij.
‘Heilig moment’
Op 4 mei houden we, al tientallen jaren, twee minuten stilte voor alle oorlogsslachtoffers die zijn gevallen. Nu is er een groep die de herdenking op de Dam in Amsterdam wil verstoren. Plaatsvervangend burgemeester Jozias van Aartsen legde eerder een verbod op de betoging, omdat hij vindt dat de herdenking een “heilig moment” is dat niet mag worden verstoord. Het Nationaal Comité noemde het “respectloos”.
De reden voor de betoging
De actievoerders zijn het daar niet mee eens en vinden dat de huidige herdenking “racistisch” is en alleen stilstaat bij ” de 22.000 witte slachtoffers” tijdens de Tweede Wereldoorlog en niet “de vier miljoen doden door oorlogsgeweld in Nederlands-Indie”. Het Comité herkent zich hier niet in: zij zeggen dat er het hele jaar door nauw contact is “met tal van groepen van nabestaanden en belangenorganisaties, ook met groepen uit de voormalig Nederlands-Indische en Indonesische gemeenschappen.”
Komt lawaai op de Dam je bekend voor. Dat kan kloppen. In 2010 hadden we de Damschreeuwer. Hij verstoorde de orde echter niet met een activistische reden, maar omdat hij “een flinke slok op had” en zich ergerde aan het feit dat hij niet kon doorlopen, zo vertelde hij eerder in de Volkskrant. “Dat het Dodenherdenking was, realiseerde ik me toen niet.”
Meerdere columnisten hebben zich over de kwestie gebogen. Zo schreefNRC-columnist Robbert Vuijsje dat 4 mei de nieuwe Zwarte Piet is geworden. “Waarom is 4 mei de enige herdenkingsdag dan wel feestdag ter wereld waarbij continu wordt bediscussieerd waar deze dag voor moet staan? Is dit een typisch Nederlandse traditie, net zoals de jaarlijkse discussie over de presentator van Zomergasten of het al dan niet verbieden van vuurwerk op Oudejaarsavond? Of maakt de discussie deel uit van het herdenken en zorgt het dat 4 mei levend blijft?”
Positie innemen
Columnist Clarice Gargard schrijft dat de discussie te vaak gaat over wie welke positie mag innemen. “Dan zijn er weer mensen die aanstoot nemen aan kinderen van kleur die geen ‘echte Nederlanders’ zouden zijn, of dikke mensen die geen erewacht mogen zijn omdat het ‘te veel afleidt’. Zo kunnen ze de slachtoffers die doelwit waren vanwege hun vermeend ‘anders-zijn’ natuurlijk niet herdenken.” Hoe er dit jaar dan wel herdacht gaat worden, zal vanmiddag moeten blijken uit de uitspraak van de rechter.