Oppositie boos

Het wordt in ieder geval niet makkelijk voor Rutte en zijn coalitiepartners vanmiddag. De oppositiepartijen reageren fel op de informatie die naar buiten is gekomen. In het NOS Radio 1 Journaal zei Lodewijk Asscher al dat hij een motie van wantrouwen ‘in zijn achterzak’ heeft. Rutte moet volgens hem met “een ongelooflijk goed verhaal” komen.

Hoe het begon

Even terug naar het begin. Na een lange formatieperiode kwam het nieuwe kabinet met een regeerakkoord. Daarin viel één plan in het bijzonder op: afschaffing van de dividendbelasting. Dividend is de winst van bedrijven die wordt uitgekeerd aan aandeelhouders. Als belasting op het dividend wordt afgeschaft, vestigen grote bedrijven zich eerder in Nederland, is het idee van de nieuwe regering. Daar zou ons land allerlei voordelen van ondervinden: denk aan meer banen of meer belastinginkomsten.

In deze video leggen we nog eens overzichtelijk uit wat dividendbelasting is.

Twee problemen

Alleen kwamen daar twee problemen bij kijken. Ten eerste kwam het plan totaal uit de lucht vallen: geen enkele van de coalitiepartijen had de afschaffing in het verkiezingsprogramma staan. Ten tweede kon Rutte geen bewijs leveren dat het belastingvoordeel ervoor zou zorgen dat bedrijven in Nederland blijven, of zich hier sneller vestigen. Rutte voerde de maatregel alleen door om bedrijven als Shell, AkzoNobel, Unilever en Philips te paaien, zo luidt de kritiek van de oppositie. Zij vinden het plan, dat 1,4 miljard euro per jaar gaat kosten, belachelijk.

Geen documenten

Volgens Rutte kwam het initiatief voor de afschaffing wél vanuit de coalitie zelf, en zouden verschillende economen hebben bevestigd dat de maatregel effectief zou zijn. Hij wilde niet noemen welke economen dat zijn. Alle partijen uit de coalitie zeiden zich geen documenten te herinneren waarin ze zich hebben laten adviseren over de kwestie.

Toch wel documenten

Opvallend, want die documenten zijn er wel. Twee onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam kwamen daar afgelopen vrijdag achter, toen zij informatie opvroegen bij het ministerie van Financiën. De oppositie dook er meteen op: hoe kan het dat die memo’s wel bestaan, maar niemand uit de coalitie zich het herinnert? ‘Dit is explosief’, zei GroenLinks-leider Jesse Klaver op Twitter.

Ik heb het de coalitie keer op keer gevraagd: op welke stukken baseren zij hun keuze om de dividendbelasting af te schaffen? Die zijn er niet, hielden ze stuk voor stuk vol. Maar ze zijn er wel.

Dit is explosief. Wat heeft het kabinet te verbergen?https://t.co/Zg5SIwwjQW

— Jesse Klaver (@jesseklaver) April 20, 2018

Dit stond erin

Toen openbaar was gemaakt dat de memo’s bestonden, kregen een paar coalitieleden ineens hun geheugen terug. Er bestaan inderdaad memo’s. Gisteren maakte Rutte die openbaar. Hij benadrukt dat het stuk formeel niet bij de formatiestukken hoort, maar dat hij ze “in deze uitzonderlijke situatie” de Kamer niet wil onthouden. In het stuk raden ambtenaren van het ministerie van Financiën afschaffing van de dividendbelasting af. Ze zeggen niet alleen dat het niet bewezen goed is voor het vestigingsklimaat (en dus de kans dat bedrijven sneller voor ons land kiezen), maar waarschuwen ook voor belastingontwijking. Opvallend is dat ambtenaren van het ministerie van Economische Zaken de afschaffing juist wél aanbevelen. Een dubbele boodschap dus.

“Erkent dat er discussie is ontstaan”

variatie op

“betreurt de ontstane ophef” #dividendmemos pic.twitter.com/V1r1cPF607

— Lodewijk Asscher (@LodewijkA) April 23, 2018

Zwaar debat

Al met al rammelt er behoorlijk wat aan deze maatregel van de regering, en de manier waarop ze ermee om zijn gegaan. Iets waar de oppositie happig op inspringt. Vanmiddag om 15.00 uur vindt er een debat plaats, en oppositie-politici staan al met geslepen messen klaar. Lodewijk Asscher (PvdA) zegt: “De positie van de premier en van zijn derde kabinet is in het geding.” SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen schrijft op Twitter te weten waarom Rutte documenten onder de pet wilde houden. ‘Opnieuw wordt hij ontmaskerd als loopjongen van het groot kapitaal.’

Ik snap waarom Rutte deze documenten onder de pet wilde houden.

Opnieuw wordt hij ontmaskerd als loopjongen van het groot kapitaal.

1,4 miljard van de Nederlandse belastingbetaler in de put om multinationals te dienen. #dividendbelasting

— Lilian Marijnissen (@MarijnissenL) April 24, 2018