Van de pleister tot de NuvaRing: anticonceptie heb je in verschillende soorten en maten. We zetten de varianten op een rij, zodat je weet welke opties er voor jou bestaan.
We belden hiervoor met gynaecoloog Barbara Havenith.
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.meiden-dossier over anticonceptie. Meer weten?
anticonceptie dossier
De keuze van voorbehoedsmiddelen is reuze, maar het belangrijkste verschil zit ‘m in de hormonen. Er bestaat namelijk anticonceptie mét en zonder hormonen.
Anticonceptiepil
De pil is het populairste anticonceptiemiddel onder vrouwen. Er zitten twee hormonen in: progestageen en oestrogeen. “Die zorgen ervoor dat je cyclus wordt nagebootst en dan heb je geen eisprong meer”, vertelt Havenith.
“De pil is erg betrouwbaar en heeft bovendien het voordeel dat je ‘m door kunt slikken. Je last dan geen stopweek in en kunt zo je menstruatie overslaan. Maar dan moet je hem wel echt elke dag slikken. Daarnaast heeft de pil ook nadelen – je kan bijwerkingen krijgen, zoals neerslachtigheid of een vergrote kans op trombose. Als je stopt met de pil, kan het een aantal maanden duren voor de hormonen uit je lichaam zijn.” Belangrijk te weten is dat deze nare bijwerkingen niet bij iedereen voorkomen, daar lees je hier meer over.
NuvaRing
In de anticonceptiering zitten net als de pil ook twee hormonen. Dit is een buigzame ring die je zelf in je vagina inbrengt en drie weken laat zitten. “Het geeft direct hormonen af aan het bloed en beschermt je een maand tegen zwangerschap. Als je de ring eruit haalt, word je ongesteld. Daarna gebruik je een nieuwe ring.”
Bij goed gebruik is de ring even betrouwbaar als de pil, maar dan moet je hem wel op de juiste manier gebruiken. “Je kunt er wel bijwerkingen van krijgen, omdat er hormonen inzitten.”
Spiraal
De spiraal wint de laatste jaren steeds meer aan populariteit. Het anticonceptiemiddel heeft de vorm van een ankertje en wordt door een arts of verloskundige in je baarmoeder geplaatst. Deze heb je met en zonder hormonen.
“De hormoonspiraal bevat het hormoon progestageen, wat voor een dun baarmoederslijmvlies en een dikke slijmprop in je baarmoedermond zorgt, zodat de zaadcellen geen eicel kunnen bevruchten. Het spiraaltje werkt vijf jaar. Er zijn twee varianten: de Kyleena en de Mirena spiraal. Het laatstgenoemde heeft een sterkere werking. Het is een heel veilig voorbehoedsmiddel. De menstruaties worden na drie maanden minder sterk of kunnen zelfs wegblijven. Bijwerkingen kunnen zijn dat je aankomt of somberder wordt.”
Wat doet het en hoe wordt het gezet? Dít wil je weten voor je een spiraal laat zetten
Anticonceptiestaafje
Het staafje, dat ook wel hormoonstaafje wordt genoemd, wordt door een arts in je bovenarm geplaatst. Het heeft de grootte van een lucifer en geeft elke dag een kleine hoeveelheid hormonen af. Zo beschermt het je drie jaar tegen zwangerschap. Volgens Havenith is het een betrouwbare methode. Je menstruatie kan er onregelmatiger van worden of helemaal verdwijnen.
Prikpil
De naam is mogelijk een beetje verwarrend, want de prikpil is geen pil, maar een hormooninjectie. Om de drie maanden moet je ervoor naar een huisarts. “De hormonen blijven drie maanden in je lichaam, dus als je last hebt van bijwerkingen, kun je die niet gelijk stoppen. Ook kan het een paar maanden tot een jaar duren tot je weer vruchtbaar bent”, zegt Havenith.
Anticonceptiepleister
“De pleister heeft dezelfde werking als een lichte anticonceptiepil. Het geeft twee hormonen af aan de huid en beschermt je voor één week. Daarna moet je een nieuwe opplakken. De pleister kun je overal op je huid plakken, behalve op je bovenarm of borsten. Na drie weken word je ongesteld.”
Hormonen kunnen vervelende bijwerkingen geven. Als je hier last van hebt of er bang voor bent (hoewel dat niet terecht hoeft te zijn) kun je hormoonvrije anticonceptie kiezen. “Hier wordt vaak negatief over gedacht en gepraat. Huisartsen denken vaak ook dat het onveilig is. Er zitten juist voordelen aan, omdat je zo geen last hebt van hormonen”, zegt Havenith.
Koperspiraal
De koperspiraal kan een goede keuze zijn als je liever geen hormonen wil. Het zorgt ervoor dat zaadcellen niet meer naar een eicel kunnen zwemmen. Het beschermt je vijf jaar tegen een zwangerschap.”Dit komt omdat zaadcellen niet tegen koper kunnen”, legt Havenith uit. In tegenstelling tot de hormoonspiraal verandert deze je menstruatie niet.
Pessarium
Het pessarium is een vorm van een barrièremethode. “Deze is heel veilig als je ‘m goed toepast, maar dat gebeurt niet altijd”, zegt Havenith. Het is een flexibel, siliconen kapje dat je inbrengt in je vagina voor je baarmoedermond. Zo komen de zaadjes niet in de baarmoeder. Daarnaast moet je er ook zaaddodende gel bij gebruiken.
Vrouwencondoom
Een andere barrièremethode is het vrouwencondoom. Het ziet eruit als een plastic zak met twee ringen. De ene ring stop je diep in je vagina als een soort tampon en de andere leg je op je vulva. Het sluit de baarmoedermond af, zodat de zaadcellen niet in de baarmoeder en de eileiders kunnen komen.
Ondanks het grote aanbod van anticonceptie, worden de pil en de spiraal het meest voorgeschreven door de huisarts. Middelen zoals het hormoonstaafje hoor je stukken minder. “Dat komt door onbekendheid, maar ook omdat huisartsen zich aan richtlijnen houden. Die zijn vaak gebaseerd op onderzoeken van tien of meer jaar geleden, toen er minder bekend was over andere opties. Maar de onbekendere mogelijkheden zijn ook betrouwbaar”, aldus Havenith.
Staatssecretaris Karremans waarschuwt voor misleiding over ‘natuurlijke’ anticonceptie
