Volgens deze deskundige kunnen we allemaal wel een Zweedse fika gebruiken (en dit is het)

Lifestyle | Nom nom nom

12-04-2021 | Michelle van der Molen

We zijn gek op Scandinavische series. Denk aan ‘The Bridge’, ‘Missing’ of ‘Wallander’. Maar dat is natuurlijk niet het enige wat Scandinavië ons te bieden heeft. Een Zweedse fika – een verplichte koffiepauze vol zoet lekkers – zou in ons land niet misstaan.

Een grote kop koffie en een kaneelbroodje, maar dan onder werktijd. Volgens de Engelse omroep BBC is fika voor veel Zweedse bedrijven een verplicht rustmoment. Wat is het en past deze verplichte koffiepauze ook binnen de Nederlandse cultuur?

Zweedse fika

Zweden onderbreken hun werkdag – verplicht of niet verplicht – minimaal tweemaal per dag, voor een kopje koffie met wat lekkers. Eén keer in de ochtend én één keer in de middag, om de rest van de dag weer productief aan de slag te gaan. Het liefst buiten de deur, dat wel. De naam? Fika, wat letterlijk vertaald ‘koffie’ betekent.

Volgens Wendelien van Bunnik (32) – barista trainer en wereldkampioen AeroPress 2019 – gebruiken de Zweden fika als rustmoment, om even uit de drukte te ontsnappen. Waarbij de nadruk vooral ligt op het samenzijn. “Een langere pauze, zoals de Fransozen lunchen. Waarbij je de tijd neemt om je te verbinden met vrienden, familie of collega’s.”

Filterkoffie

Wil je ‘connecten’, dan drink je volgens de barista geen espresso, maar een grote mok met filterkoffie. “Espresso is even snel, en bovendien heftig van smaak. Dat vinden mensen er ook fijn aan: drie slokken en de caffeine is weer binnen. Maar fika staat naar mijn idee voor het tegenovergestelde. Dan wil je een grote kop met gemakkelijk drinkbare koffie.”

En dan kom je volgens Van Bunnik bij een zachte, licht gebrande filterkoffie uit. “Hoe noordelijker in Europa, hoe lichter ze de koffie drinken. In Scandinavië gaan ze vaak voor koffie met frisse en fruitige tonen. Een complexe koffie die -naarmate de koffie afkoelt – juist lekkerder wordt.”

Afrikaanse koffie

Al zijn wij in Nederland nog niet echt gewend aan die frisse en fruitige nasmaak. “Wij zijn van de Douwe Egberts-generatie, er mag wel een bittertje inzitten. Maar een koffie met citrustonen, in combinatie met een zoet kaneelbroodje, is de perfecte koffie-spijs-combinatie.”

Wil je zelf aan de slag met filterkoffie? Dan is het volgens van Bunnik van belang dat je voor een Afrikaanse koffiesoort gaat. “Die staan bekend om hun fruitigheid. Denk maar aan een koffie uit Ethiopië. Let er wel goed op dat de bonen licht gebrand zijn. In je favoriete koffietentje verkopen ze vaak verse koffiebonen. Ze kunnen je daar haarfijn uitleggen welke je hiervoor moet hebben.”

Lees ook
De koffiefilmpjes van dit Instagram-account wil je allemaal proberen

Rust in de kont

Maar of we hier in Nederland klaar zijn voor een verplicht fika-moment, dat is nog maar de vraag. “Wij hebben onze eigen Hollandse fika-cultuur: we spreken graag buiten de deur af voor een bakje koffie en gebruiken het drankje als verbindend middel, maar dan wel ‘snel snel’. We zitten tussen het Noorden en Zuiden van Europa in.”

Een kopje koffie bij de buurvrouw – tussen het boodschappen doen door – omdat het toch op de route ligt. Dat kan anders. “We mogen het nog wel iets rustiger aanpakken. Voor Zweden is het bijna een heilig moment, echte mindfulness. Het is waardevol wanneer je je realiseert hoeveel mensen er aan jouw kopje koffie hebben gewerkt, en je hier rustig van leert te genieten.”

Nederlandse hotspots

“Natuurlijk kun je de koffie net zo goed vervangen door thee of een warme chocolademelk. Het gaat om het moment.” Maar dan wel met een typisch Zweedse lekkernij. Zoete broodjes, zoals de kanelbullar, oftewel: het kaneelbroodje. En die scoor je hier:

Fika – Nijmegen