Klimaatverandering is het grootste probleem van deze tijd, stelt Wortelboer. “Uit het meest recente ICPP-rapport blijkt opnieuw dat het écht gaande is. De opwarming van de aarde, meer extreem weer, klimaatvluchtelingen, grote periodes van droogte of neerslag, noem het maar op. Hoe meer je je erin verdiept, hoe erger het blijkt te zijn. Het is heel groot en veelomvattend en dat kan heel wat emoties oproepen: eco-emoties.”

De klimaatpsychologen zien die gevoelens niet als ‘een stoornis’, zeggen ze. “Het is geen ziekte, het gaat hier over een reële bedreiging: er komt écht iets op ons af. Mensen die hier helemaal in vastlopen, zoeken soms steun.”

Psychische problemen

Dat zijn bijvoorbeeld jongeren, mensen die al kampen met psychische problemen of klimaatwetenschappers die dagelijks met het onderwerp bezig zijn en zien hoe traag de overheid reageert. Helmink: “Wij horen veel zorgen aan, zoals: ‘Hoeveel zin heeft het om te studeren als er geen toekomst voor mij is?’ Of: ‘Moet ik wel aan kinderen beginnen als de wereld aftakelt?'”

Eline kreeg aandelen in Shell en McDonalds van haar vader, maar investeert nu duurzaamLees ook

Klimaatstress

Klimaatstress is dus heel logisch, maar wat kun je eraan doen? Helmink: “Ik maak vaak gebruik van de Acceptance and Commitment Therapy, waarbij je je gevoelens accepteert en je je committeert aan wat je echt belangrijk vindt. Je hoeft de zorgen die je hebt over het klimaat niet te veranderen, wel kun je waardengericht handelen in je dagelijks leven.”

De klimaatpsychologen vinden het ook zinvol om mee te doen aan groepsgesprekken waar je gelijkgestemden vindt. “Deel je verhaal, want als je dag in dag uit in je eentje met zulke sombere gedachten rondloopt, is dat niet erg gezond. Het is goed om het te uiten. Dat kan ook heel goed werken voor mensen die zich zorgen maken, maar (nog) niet vastlopen.”

Als tip verwijzen de pyschologen naar stichting KlimaatGesprekken waarin mensen gelijkgestemden kunnen ontmoeten om over het klimaat en duurzaamheid te praten.

Lekker duurzaam: déze haarverzorgingsproducten koop je zonder plasticLees ook

Dit kan helpen

Ook kun je veel betekenen met je gedrag en keuzes, ondanks dat het kan voelen alsof je zelf geen controle hebt door de omvang van het probleem, stelt Wortelboer. “Zet positieve stappen en neem dat gevoel van invloed terug. Ook moeten we niet vergeten dat het leuk is om duurzaam bezig te zijn én dat het niet duur of ingewikkeld hoeft te zijn. Dit soort gedrag kan helpen tegen vervelende gevoelens van klimaatstress.”

Andere tips van de psychologen, zijn stoppen met ‘doomscrollen‘ en maximaal één tot twee verhalen over klimaat per dag lezen. “En ga actief op zoek naar mooie, positieve verhalen zodat er meer balans komt in je denken over het klimaat. Kijk waar jij je kwaliteiten kunt inzetten, dat kan op vele manieren. Bijvoorbeeld door een klimaatorganisatie te steunen, vrijwilligerswerk te doen, in je werk te verduurzamen, minder te consumeren, na te denken over je vervoer en meer plantaardig te eten.”

Niet alleen

Uit onderzoek blijkt ook dat we juist gelukkiger worden van (dagelijkse) duurzame keuzes, zoals minder vlees eten, vaker de fiets pakken, lekker tuinieren en focussen op duurzame aankopen.

Wortelboer: “Jouw bijdrage kan ook anderen in jouw cirkel van invloed inspireren. Je zult merken dat je niet alleen bent in je eco-zorgen en dat je steeds meer manieren ontdekt waarop je duurzaam kunt handelen. De oplossing zit echt in nieuwe, sociale normen creëren en daar heb jij invloed op.”

IPCC-rapport: 'Klimaatdoel alleen haalbaar als iedereen nú in actie komt'Lees ook