Net zoals mensen kunnen onze trouwe viervoeters ook een mentaal trauma ontwikkelen. Maar hoe herken je dat? En nog belangrijker: wat doe je er tegen?
Ineke van Herwijnen van de Gedragskliniek voor Dieren van Universiteit Utrecht legt het ons uit.
Niet alleen mensen, maar ook honden kunnen een trauma hebben: 'Gebruik medicijnen alleen in overleg'
Trauma bij honden
Als we een heftige gebeurtenis meemaken in ons leven, kan dat ingrijpende gevolgen hebben. Niet alleen fysiek – denk aan verwondingen na een auto-ongeluk – maar ook mentaal: een trauma. “Dat kan echt hele heftige angsten geven of voor chronische stress zorgen. Dat beïnvloedt de algemene gezondheid: ze kunnen er letterlijk ziek van worden.”
Heeft een hond een trauma, dan zie je dat volgens Van Herwijnen aan zijn gedrag. “Heftige schrikreacties op een bepaalde prikkel, een staart die echt fors omlaag gaat, jumpy zijn. Of hij verschuilt zich juist constant achter jou of kruipt weg. Daaraan zie je dat ze iets hebben meegemaakt rondom een bepaalde prikkel of situatie, dat ze echt is bijgebleven. Je herkent het ook aan signalen van stress, maar bij een trauma is het wel meer dan enkele stress signalen.”
Angst door associatie
Wanneer een hond een trauma oploopt, koppelt het dier vaak de angst aan iets dat hij op dat moment waarneemt. Van Herwijnen geeft een voorbeeld: “Stel dat je hond gebeten wordt door een andere hond. Ziet hij zijn aanvaller, dan zal hij dat trauma koppelen aan andere honden en angstig reageren wanneer hij er weer een ziet. Ziet hij zijn aanvaller niet, maar kijkt hij op het moment van de aanval naar een fiets, dan kan het gebeuren dat hij voortaan bang is bij het zien van een fiets.”
Besteed je niet de juiste zorg aan het trauma van je hond, dan kunnen er zelfs nog meer angsten ontstaan. “Heeft de hond een trauma door vuurwerk en wordt dat niet behandeld, dan kunnen er meer angsten ontstaan. Bijvoorbeeld voor lantaarnpalen, waarbij er op grote hoogte licht vormt. Dat associëren ze dan met vuurwerk. Wij noemen dat generaliseren. Hoe breder de angst, des te moeilijker het wordt om een hond te helpen.”
Help je hond
Wat kun je dan doen om zoiets toch te voorkomen? “Een van de belangrijkste dingen, al is dat dus niet altijd even gemakkelijk, is alert zijn op wat er met je hond gebeurt én wat er daarna met zijn gedrag gebeurt. Merk je op dat hij ergens angstig voor is geworden, bijvoorbeeld de harde knal van een pan die is gevallen, dan wil je zo snel mogelijk die nare ervaring koppelen aan een plezierige ervaring. Geef je hond dan bijvoorbeeld een lekker voertje bij een kleine beweging die je met de pan maakt, waarna je de pan in kleine stappen meer beweegt, telkens gevolgd door het direct geven van een lekker voertje.”
Wanneer de hond nog een puppy is, doe je er volgens Van Herwijnen ook goed aan om ze weerbaar te maken. Honden die veel gewend zijn, zijn minder vatbaar voor heftig trauma. Gebeurt er toch iets en kom je er zelf niet uit, ga dan met een dierenarts en/of een gedragstherapeut in overleg. Als laatste optie zijn er nog angstremmende medicijnen, maar overleg dit altijd met je dierenarts.”
Nicolette Kluijver maakt hongerige honden blij tijdens opnames 'Expeditie Robinson'
