‘Elke ochtend als je je telefoon opent, is het afwachten wat voor bizars er nu weer gebeurd is. Een soort niet fun roulette.’ Yousef Gnaoui (41), artiestennaam Sef, vraagt zich af: hoe voelt het om mens te zijn in de wereld van nu?
Op zijn nieuwe album Lieve Monsters geeft hij woorden aan gevoelens die we tegenwoordig allemaal – helaas – wel kennen.
Waar vorige albums vrij analytisch en kritisch waren, pakt Sef het deze keer wat zachter aan. “Eerlijk, ik wilde gewoon iets vóélen”, vertelt hij. “En ik merkte dat ik begon te schrijven over het mens zijn nu, in deze tijd. Ik wilde meer inzoomen op het individu, niet alleen maar op de maatschappij en hoe dingen in elkaar zitten. Daar vallen gevoelens van angst onder, en woede, maar ook liefde voor elkaar. Want we bedoelen het allemaal goed, ook al gaan we als collectief vaak de mist in. Of worden we de mist in geleid. Dat is waar de titel Lieve Monsters vandaan komt. Er zit een tegenstelling in die ik mooi vind, die de menselijke conditie omschrijft.”
Je kunt Sef kennen van rapformatie Flinke Namen (Als Zij Langs Loopt, Wolken), zijn hit De Leven en de succesvolle podcast Yous & Yay: New Emotions, waarin hij samen met Pepijn Lanen ‘oeverloos zwetst’ met bekende en onbekendere gasten. De podcast evolueerde door tot tv-programma Yous & Yay in het Wild en inmiddels staat voor Sef de albumteller alweer op zeven. En op dat zevende album staat ‘stiekem wel een hit’, als we hem mogen geloven.
De hit waar hij naar refereert is voor alles bang, waar ook Wende Snijders op te horen is. Hij beschrijft het nummer als het hart van dit album: “Ik denk dat het heel logisch en normaal is om bang te zijn tegenwoordig. Het is bijna gek als je het níet bent, zoveel dingen zijn fragiel. Elke ochtend als je je telefoon opent is het afwachten wat voor bizars er nu weer gebeurd is.” Grinnikend: “Een soort niet fun roulette.”
“Voor het water dat blijft stijgen / Voor de droogte, voor de vloed / Voor het bloed aan onze handen / Voor het plastic in ons bloed / Voor het grote onbekende en oneindige, het eind / Voor de kou en voor de vlam / En voor de pijn, en voor de pijn en voor de pijn / En voor wat we willen en voor wie we zijn / Voor alles bang, voor alles altijd bang“
“Soms voel je als je een nummer hebt gemaakt dat het bijzonder is”, vervolgt hij. “Dat had ik bij De Leven en nu ook bij deze. Maar ja, dan moet het daarna allemaal nog wel samenkomen. Nu dat lijkt te lukken, is dat wel heel vet. Ik denk dat mensen zich herkennen in de angst waar het in dit nummer over gaat, maar dat ze dat ook van zich af willen dansen. Eraan willen ontsnappen. Voor alles bang heeft die combinatie van emotioneel en euforisch. Dat maakt het stiekem wel een hit, denk ik.”
Hoe kwetsbaarder de tekst, hoe dansbaarder de rest: Sef houdt ervan om clubmuziek te maken voor thuis. “Ik omschrijf Lieve Monsters ook vaak als dansend huilen of juist huilend dansen”, vertelt hij. “Maar hoe jij het net omschreef, dat het klinkt als een knuffel tijdens een paniekaanval, dat vind ik ook een hele mooie. Het kan er allemaal tegelijkertijd zijn: liefde voor de ander, maar ook die angst of paniek.”
“Dat is het mooie van een album maken. Je maakt een soort mozaïek van verschillende gevoelens die bij elkaar het hele plaatje voorstellen.”
Maar oké. Polarisatie lijkt in rap tempo toe te nemen, met het klimaat gaat ’t niet al te best en als je vier uur lang het nieuws niet checkt, kan het politieke speelveld er ineens heel anders uitzien. En dan hebben we het nog niet eens over de hongersnoden en oorlogen die al jaren gaande zijn, maar onderbelicht blijven in verslaggeving. Hoe houden we ons hoofd boven water in tijden zoals deze? De artiest is van mening dat verbinding daarin een grote rol speelt.
“Blijf elkaar opzoeken. Probeer je niet af te sluiten en te verdwijnen in je eigen bubbel. Daar wordt het alleen maar erger van. Ik denk dat relativeren en gebeurtenissen binnen de geschiedenis plaatsen ook heel belangrijk is. Ik zat deze week die Bob Dylan-film te kijken en sommige nieuwsberichten die in die film zitten, kun je bijna copypasten naar nu.” Sef verwijst naar de uitspraak ‘history doesn’t repeat itself, it rhymes‘, die impliceert dat gebeurtenissen zich nooit exact herhalen, al kunnen er wel gelijkenissen zijn.
“Zelfs op momenten die heel erg hopeloos leken, gingen er ook dingen níet mis”, benadrukt hij. “Ik geloof wel echt dat dat soort wonderen zich óók zullen herhalen. De hoop zit ‘m voor mij in jongeren. Ik zie dat jonge mensen heel begaan zijn, en actief. Iemand zei laatst: het zijn de grijze haren tegen de blauwe haren. Ik haal heel veel hoop uit die blauwe haren, de jongeren die heel bevlogen hun best doen om deze wereld beter te maken.”
Over jongeren gesproken: zijn zoontje Aziz (8) is te horen op de openingstrack van Lieve Monsters. Hoe bespreek je als vader dit soort grote thema’s met je kind? “Aziz krijgt natuurlijk dingen mee op school, net als thuis. Het is lastig, want ik wil hem geruststellen”, vertelt Sef. “Maar ik wil ook eerlijk zijn, op een zachte manier. Hij kan zich wel echt zorgen maken om de toekomst op een manier die ik echt zielig vind. Ik ga niet zeggen dat er helemaal niks aan de hand is, maar zeg dan dat er óók mensen zijn die hun best doen om van de wereld een mooie plek te maken.”
“Aziz vraagt me weleens of iemand een slecht persoon is”, vervolgt hij. “Soms moet ik dan toegeven dat iemand zich slecht gedraagt, maar ik probeer ook mee te geven dat sommige mensen slechte beslissingen maken omdat hun leven moeilijk is. Een wat completer beeld schetsen, zeg maar. Kinderen begrijpen dat al best wel goed, merk ik.”
Naast Aziz en Wende Snijders is er nog maar één andere stem te horen op het album: die van zangeres Froukje (23), in het nummer oeps. Een track waar Sef misschien wel tientallen versies van op z’n laptop heeft staan. Hij blijft alles continu veranderen, tot hij op een gegeven moment Froukje besluit te vragen.
“Als ik samenwerk, dan was dat meestal met andere rappers, vaak andere mannen”, vertelt hij. “En toen dacht ik: áls er andere stemmen op Lieve Monsters te horen gaan zijn, dan is het wel tof als het vrouwenstemmen zijn. En niet alleen maar stemmen, maar ook juist hun energie en teksten. Ik zei tegen Froukje: volgens mij ben jij die enige die weet wat we hiermee moeten doen. En dat klopte, haar toevoeging was echt de kers op de taart. De grap is dat ik daarna alle muziek nog een keer heb omgegooid. Behalve dát stuk, dus.”
Sommige artiesten schrijven het liefst liedjes over liefde of luchtige zaken, dat zul je bij Sef niet snel zien gebeuren. Soms zacht, soms kritisch, maar mens en maatschappij zullen blijven terugkeren in zijn werk. “Niet elk schilderij hoeft natuurlijk heftig te zijn. Iemand mag ook gewoon een mooi schilderij maken van druiven en een fles wijn. Maar ik kan het niet laten. Ik maak me er gewoon druk om.”
“Ik zie dingen gebeuren en ben blij dat ik een plek heb om daar iets over te zeggen, en heb de mazzel dat het gehoord wordt door een grote groep mensen. Dat ik vervolgens mag voelen dat ik niet de enige ben die zo denkt, en dat die mensen datzelfde mogen voelen. Dat is echt een voorrecht.”
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Robbie Williams: 'Ik heb heel wat nare, donkere periodes gekend'
