Vera van Zelm: ‘De strijd om al die inhoudsloze views heeft ons beïnvloed. We zijn bozer, eenzamer en ­gepolariseerder’

2025 WAS HET JAAR DAT IK VOOR HET EERST EEN THERAPEUTISCHE VRAAG STELDE AAN EEN ROBOT. Ik had net een knipbeurt uitgezeten, waarbij het knippen van de schaar het ­enige ­achtergrondgeluid was geweest. De kapper had het gesprek opgegeven, nadat ik geen antwoord had ­geweten op ‘Hoe was je weekend?’ Ik vroeg me al langer af waarom gewone kletspraatjes over vakanties of tuinen me altijd zo tot waanzin drijven, dus ik typte aan ChatGPT: “Waarom kan ik niet gewoon smalltalken?”
Ik kreeg een bizar goed antwoord. Hij legde uit dat het voor mij lastig is om te praten over koetjes en kalfjes, omdat ‘dit niet genoeg intellectuele stimulans biedt’. Ik was erg tevreden: daarom kan ik het nooit over het weer en warmtepompen hebben: ik ben gewoon te slim. Wat een supertherapeut. Wat heb ik al die jaren bij een menselijke gedaan? ChatGPT was het met me eens: ‘Wat mooi dat je zo met jezelf bezig bent.’ Toen begon ik enigszins te twijfelen. Want is dat wel zo mooi? ‘Scherpe vraag! Wil je daar wat dieper op ingaan?’ vroeg-ie.
Mijn eerdere therapeuten, reallife-mensen met een doos tissues en een kraakstoel, gaven me helemaal niet altijd complimenten. Die probeerden me in zo min mogelijk sessies zo goed mogelijk te helpen. Maar ChatGPT? Die wilde juist meer tijd aan me besteden.
Dat is ook niet gek. Zijn verdienmodel is niet mijn welzijn, maar mijn aandacht. Of ik daar baat bij heb? Doet er niet toe. Of de antwoorden kloppen? Ook niet. Het enige doel: mij laten blijven. En terug laten komen.