Psycholoog Angela Koolmees ziet genoeg mensen met relatieproblemen – in welke sfeer dan ook – door deze discussies. “Corona blijft een dankbaar discussieonderwerp. Iedereen heeft ermee te maken, iedereen vindt er wel iets van. Ook de mensen met wie je normaal gesproken niet zo snel een verhitte discussie zou voeren, spreken zich uit.
Het wel of niet vaccineren voelt nog gevoeliger, het raakt ook een ethische snaar. Namelijk: het recht van zelfbeschikking versus het groepsbelang.”
Bakkeleien over de volksgezondheid is inderdaad niet te vergelijken met een woordenwisseling over voetbal waarbij alleen de liefhebber rood aanloopt. Of de kleur van je gordijnen. Dat blijkt ook wel uit een panelonderzoek van EenVandaag uit juli: driekwart van de ondervraagden kwam in een vaccinatiediscussie met familie of vrienden terecht. 11% kreeg zelfs ruzie.

Mijnenveld

Koolmees kan de felheid waarmee we bekvechten verder verklaren. “Na anderhalf jaar corona kampen we allemaal met frustraties en angsten. Die zoeken een uitweg, een doelwit. De overheid, Bill Gates of eigen partner. Het gaat vaak hard tegen hard, omdat beide partijen zich niet snel gewonnen geven. Juist in onzekere tijden hebben we de neiging ons extra vast te bijten in onze eigen overtuigingen. Zo voelt het alsof je een stukje controle op de verder onzekere situatie hebt.”

Psycholoog Angela Koolmees

Al gaat het gek genoeg in zo’n discussie niet hoofdzakelijk over het meningsverschil. “Het gaat vooral over gehoord willen worden, het gevoel hebben dat de ander je serieus neemt. Natuurlijk kan het lastig zijn je in de ander te verplaatsen als zijn waarheid voor jou een sprookje is of andersom, maar door de ander meteen weg te zetten als wappie of marionette creëer je alleen maar afstand. De ander voelt zich dan niet veilig genoeg meer te delen.Je krijgt dan een loopgravenoorlog waarin ieder van jullie zich steeds verder ingraaft en de afstand groter wordt. Is dat wat je echt wilt?”

Agree to disagree

“Als jullie geregeld ruziemaken over dit onderwerp, wordt het steeds een beetje lastiger die ander er los van te zien. Maar vergeet niet dat je met je partner/huisgenoot/moeder zoveel meer wél deelt dan dit meningsverschil. Kunnen jullie je echt niet bij dit verschil neerleggen? Of ervoor kiezen het het onderwerp niet meer samen te bespreken? Op een dag is deze pandemie voorbij, hoef je deze discussie niet meer te voeren. Ging je dan voor je gelijk of je geluk?”

Tips van de psycholoog

• Luister echt naar de ander, slik je eigen oordeel in en stel open vragen. Hoe oneens je het ook met elkaar bent, zorg dat je altijd respectvol blijft. Dus niet: Wat een idioot dat je er zo over denkt! Wel: Wat interessant, hoe kom je zo bij dit standpunt? Wees open en nieuwsgierig. Je zou er zo zelfs wat van kunnen leren.
• Laat je niet teveel meeslepen door je emoties, maar probeer je eigen argumenten feitelijk te houden. Zijn er cijfers en bewijzen of gaat het om onderbuikgevoelens en rookpluimpjes? Wees ook bereid om je mening te herzien.
• Je gelijk doordrukken of de ander dwingen is natuurlijk nooit een goed idee. Niemand wil een drammer in de buurt. Je kunt wel vragen: “Ik zou me veel veiliger voelen als jij je wel zou vaccineren, zou je er daarom eens over na willen denken?”
• Geef je grenzen op tijd aan, liefst voordat de ander overheen dendert. Daar heb je niet meer woorden voor nodig dan: “We verschillen op dit punt van mening en gaan het waarschijnlijk nooit eens met elkaar worden. Laten we het over iets anders hebben.”
• Snijdt die oom het verboden onderwerp weer aan? Wees transparant en benoem het: zullen we dat vandaag niet doen? Laten we het over – vul hier een willekeurig onderwerp in – hebben.
• Wees voorzichtig met discussies via social media. Blijf zoveel mogelijk face to face met elkaar in gesprek.
• Blijf de ander als mens zien. Verplaats je in die ander, besef dat diegene ook een geschiedenis, verlangens en dromen heeft. En bedenk vooral wat je zo waardeert in die ander.

Lees ookUitgepraat: Marthe breekt met moeder na coronadiscussies