Ongewenste zwangerschappen en uitvallende spiraaltjes. Dat de Ballerine veel klachten opleverde, zou volgens nieuw onderzoek te maken hebben met de onzorgvuldigheid waarmee zorgverleners deze hebben gezet. Verloskundige Alyke Deunk had deze uitkomst niet verwacht.
“Ik ben altijd heel zorgvuldig geweest”, zegt verloskundige Alyke Deunk tegen LINDA.nl.
“Een echo. In de beginfase direct na het zetten, gewoon, om zeker te weten dat-ie goed zit. Nog een tweede keer, zes weken later. Ter controle. Nee, verloskundige Alyke Deunk weet zeker dat ze heel nauwkeurig is geweest bij het zetten van de koperen Ballerine–spiraal. Net als haar collega’s bij Van ’t Hart Verloskunde in Raalte.
Daarom kan ze zich niet helemaal vinden in de uitkomst van het onderzoek door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Die stelt namelijk dat de vele klachten – lees: 33 meldingen bij het RIVM van ongewenste zwangerschappen in één jaar – rondom het nieuwe koperspiraaltje niet te maken zouden hebben met de spiraal zelf, maar met de (on)zorgvuldigheid van de zorgverlener tijdens het plaatsen.
“Zo wordt er gezegd dat er te weinig controle-echo’s zijn gemaakt, maar deze zijn helemaal niet verplicht. De richtlijnen van het NHG (Nederlands Huisarts Genootschap, red.) adviseren alleen een nacontrole om klachten uit te vragen en eventueel de draadjes te voelen. Daarbij maakten mijn collega’s en ik die controle-echo wél standaard: zelfs nog eentje extra in het eerste jaar.”
Toch gaat het mis. “Van de veertien gezette spiraaltjes vielen er drie uit. In twee gevallen raakten de vrouwen ongewenst zwanger, in een jaar en twee maanden tijd. Dat vonden mijn collega’s en ik opvallend, want in die frequentie hadden we dat niet eerder gezien zoals bij andere spiralen zoals de Mirena (met hormonen) of de T-Safe (ook koper).” En dat terwijl de plaatsing hetzelfde is. Alleen de vorm en grootte zijn anders: kleiner en rond in plaats van een T-vorm, waardoor buikklachten moeten afnemen. De betrouwbaarheid? 99 procent. In theorie.
In de praktijk ziet Deunk het verdriet en de onmacht bij de vrouwen die ongewenst zwanger zijn geraakt. “Zij hadden die spiraal natuurlijk niet voor niets laten plaatsen en stonden ineens voor een enorme levenskeuze, die ze helemaal (nog) niet wilden maken. 100 procent veilig is geen enkele vorm van anticonceptie, maar dit klopte gewoon niet. Daarom wilden we aandacht voor dit onderwerp en onderzoek naar de mogelijke oorzaak.”
Uit dat onderzoek blijkt dat de spiraal niet altijd volgens de aanwijzingen van de fabrikant is geplaatst. Zo luidt het advies om het spiraaltje niet binnen 36 weken na de bevalling te plaatsen of bij het geven van borstvoeding. Dat zou de kans op perforatie vergroten. Deunk: “De kans op perforatie is bij iedere spiraal groter wanneer je borstvoeding geeft en deze binnen 36 weken is gezet na de bevalling. Waar het mij om gaat is dat er nu dan op NU.nl staat dat de spiraal überhaupt beter niet voor die 36 weken geplaatst kan worden. Dit was ons niet bekend. Bij het op de markt brengen van deze spiraal is ons dit niet verteld, ook in de bijbehorende folders stond dit niet duidelijk aangegeven. De Ballerine ging gewoon mee in de flow van de andere spiralen, die je twaalf weken na de bevalling mag plaatsen. Er is ons ook niet verteld waarom dit bij de Ballerine anders zou zijn. ”
Hoe vaak dit in de praktijk bij Deunk is gebeurd durft ze niet te zeggen, maar met perforaties hebben zij en haar collega’s niet maken gehad.
Hoewel Deunk zich niet helemaal in het rapport herkent, is ze wel blij dat zij en haar collega’s aan de bel hebben getrokken. “Als dit de conclusie is, dan hoop ik maar dat deze ons verder brengt. Dat er een duidelijkere richtlijn komt voor spiraaltjes, zodat minder vrouwen hier de de dupe van worden.”
Inspectie heeft nieuwe vragen over spiraal Ballerine: 'Mag niet meer verkocht worden'
