Na een jarenlange strijd tegen anorexia maakte Dalisay, op dat moment 15 jaar oud, een einde aan haar leven. Moeder Patricia zet zich nu in om mensen met een eetstoornis én hun naasten te helpen.
“Een eetstoornis heb je niet alleen, die heb je met het hele gezin.”
Trigger warning: dit artikel gaat over depressie, eetstoornissen en suïcide.
Het is de zomer van 2014 als Dalisay, dan pas 12 jaar oud, wat vage lichamelijke klachten krijgt. Ze heeft last van haar buik, is regelmatig duizelig, valt zelfs een keer flauw tijdens het afwassen. De huisarts zegt dat dat ‘wel vaker gebeurt bij jonge meiden’. Maar het duurt niet lang tot Patricia en haar man ook andere dingen beginnen te merken. “Ze ging minder eten, moffelde dingen weg en haar brood zat nog in haar broodtrommel als ze thuis kwam. Ze kon altijd lekker eten, dus het viel nogal op. Zelfs de appel die ze na school altijd bij haar oma at, wilde ze op een gegeven moment niet meer.”
In een paar maanden blijkt Dalisay veel te zijn afgevallen, zonder dat haar omgeving het doorhad. De diagnose luidt al snel: Anorexia Nervosa. Er volgt een crisisopname en even lijkt het beter te gaan. “Maar rond de zomerperiode ging het weer mis. Er waren meerdere grote veranderingen en ze had ook nog eens een blessure waardoor ze niet kon dansen. Dat was juist altijd haar uitlaatklep geweest.”
Vivian (29) had eetstoornis en blowverslaving - nu staat ze 6 uur op een paal voor mentale gezondheid
Na die periode is het nooit meer echt goed gekomen, vertelt Patricia. “Ze was inmiddels beter op gewicht, wat onder meer betekende dat emoties en gevoelens weer naar boven kwamen. Maar ze had geen idee wat ze daarmee aan moest. Ze werd suïcidaal en deed aan zelfbeschadiging. Ze deed toen al meerdere pogingen om een einde te maken aan haar leven. ”
“De anorexia zorgde ook voor veel strijd in huis. Eerst zaten we erbovenop, wilden we dat ze elk hapje naar binnen werkte, maar dat werkte alleen maar averechts. Wij raakten er uitgeput van, zij stond daardoor nog verder van ons af. De situatie was zo erg dat wij het thuis gewoon niet echt meer trokken. Maar ook als ze in klinieken zat, was het heftig. Ze had lange tijd geen vertrouwen in therapeuten en liep vaak weg.”
Patricia ziet Dalisay langzaam wegglijden. “Er zat gewoon een monstertje in haar dat ik niet herkende. Zeker toen ze zo suïcidaal was – ze zei ook heel vaak tegen mij dat ze niet meer wilde overleven – zat ik de hele dag in angst. Ik sliep er bijna niet meer door. Als ik bepaalde nummers hoorde op de radio, ging het weleens door mijn hoofd: stel dat… dan moeten we dit nummer draaien. Meteen gevolgd door: nee, dit mag ik helemaal niet denken. Want natuurlijk wilde ik niet dat mijn dochter zou overlijden.”
Op dat moment bestaat niet alleen Dalisays leven, maar ook dat van haar ouders alleen nog maar uit eetstoornis. “Een eetstoornis heb je niet alleen, die heb je met het hele gezin. Ik heb ook een zoon, die zich in die periode steeds meer ging terugtrekken. En de band tussen mijn man en dochter werd steeds slechter. We probeerden wel goed voor onszelf te zorgen, maar dat was heel moeilijk. Op een gegeven moment ben je echt op. Zelfs als ik in de sportschool ging spinnen, wat me hielp om uit mijn hoofd te komen, lag mijn telefoon onder mijn fiets. Ik wilde 24/7 bereikbaar zijn.”
Toch is er vanuit de hulpverlening niet altijd voldoende aandacht voor de rest van het gezin, vindt Patricia. “Terwijl ik daar wel behoefte aan had. Dat iemand samen met mij een plan maakte voor zelfzorgmomenten, en voor een stevig sociaal netwerk dat je als naaste echt nodig hebt. Of gewoon dat ze alleen al vroegen: ‘Maar waar loop jij nu tegenaan?’ Ik miste ook het contact met andere naasten om ervaringen mee te delen.”
Rita's zoons hebben de eetstoornis ARFID: 'Drie keer per dag wit brood met hagelslag'
Uiteindelijk maakt Dalisay in mei 2017 een einde aan haar leven. “Onze grootste angst werd werkelijkheid. Ik vond het zo oneerlijk. Ik wilde geen afscheid nemen, wilde geen rouwkaarten sturen. Natuurlijk deed ik het wel, maar het was echt een rollercoaster. Ik was boos en verdrietig en alles tegelijk. Niet boos op haar, maar op de anorexia. Want potverdomme griet, we hadden nog zoveel mooie dingen kunnen doen.”
“Dalisay en ik waren twee handen op één buik, we konden zo goed praten en ze voelde me altijd heel goed aan. Ik mis die zielsconnectie. Ik mis het samen shoppen, maar ook dat ze gewoon tegen me aan kwam liggen op de bank. Het is vijf jaar geleden, maar het voelt als de dag van gisteren. Die lege plek blijft er altijd.”
Na het afscheid vallen Patricia en haar gezin in een ‘behoorlijk gat’. “Ik was zo gewend om 24/7 aan te staan, altijd te zorgen. Dat viel ineens weg. De leegte in huis was echt heel moeilijk.” Meteen na Dalisay’s overlijden weet het gezin echter wel dat dit niet voor niks geweest moet zijn. “Toen we op het laatste moment afscheid gingen nemen, zei mijn zoon: ‘We moeten zorgen dat ze niet vergeten wordt. We moeten haar dromen en doelen gaan gebruiken om hier sterker uit te komen.’ Die woorden staan in mijn geheugen gegrift. Ik vind het heel belangrijk om verdriet om te zetten in kracht.”
Op 30 oktober 2017, de dag dat Dalisay 16 jaar zou zijn geworden, wordt stichting Dalisay Recovery opgericht, gericht op het (onder)steunen van mensen met een eetstoornis en hun naasten. Want dat is wat ze altijd al wilde: haar ervaringen inzetten als ze hersteld zou zijn van de anorexia.
Bij het inloophuis van Dalisay Recovery in Medemblik ben je elke vrijdag tussen 12 en 5 uur welkom voor steun en een goed gesprek. Elke eerste en derde zaterdag van de maand wordt er bovendien een creatieve of licht actieve activiteit georganiseerd. Voor mensen met een eetstoornis, maar ook voor hun naasten.
Patricia: “Creatief bezig zijn hielp Dalisay altijd om even uit haar hoofd te komen. Op deze manier hopen we zoveel mogelijk mensen te helpen. Mijn dochter heeft het misschien niet gered, maar ik blijf in herstel geloven.”
Worstel je met suïcidale gedachten of maak je je zorgen om iemand anders? Praat er dan over. Bel 0800-0113 of ga naar www.113.nl. Stichting Zelfmoordpreventie is 24 uur per dag en zeven dagen per week bereikbaar.
Dit artikel verscheen eerder op LINDA.nl.
Tamara (22) heeft een eetstoornis: 'Het beeld dat we ervan hebben is niet realistisch'
