Dag en nacht klaarstaan, alles regelen, de boel in goede banen leiden en alle ballen hoog houden. In de rubriek ‘Met de mantel der liefde’ vertellen mantelzorgers hoe het écht is om te doen wat ze doen.
Marga (59) is de mantelzorger van haar dochter (36) en kleindochters (13 en 3).
“Mijn dochter is op haar zestiende gediagnosticeerd met een vorm van psychische kwetsbaarheid. In de jaren erna is ze veel in de problemen gekomen”, vertelt Marga. “Ze heeft veel meegemaakt en al vroeg trauma’s opgelopen. Mijn relatie was niet goed. Na 23 jaar vond ik de kracht om er een punt achter te zetten, maar toen was de schade bij de kinderen en bij mezelf al aangericht.”
Naarmate Marga’s dochter ouder wordt gaat het steeds slechter met haar gezondheid. “Rond haar twintigste is ze heel psychotisch geworden. Ze vertrouwde mij niet meer en moest opgenomen worden op een crisisafdeling.” Het is een zware tijd. Marga gaat elke dag langs, maar ze heeft op dat moment een moeilijke relatie met haar dochter. Ondertussen probeert ze het huishouden draaiende te houden en is ze ook nog bezig met het afronden van een opleiding. “Ik kreeg burn-outklachten. Er was niemand op wie ik echt kon rekenen, dus probeerde ik met man en macht de ballen hoog te houden.”
Louisa (78) zorgt voor haar zoon met schizofrenie: 'Ze moesten door hem een noodlanding maken'
Tijdens de opname raakt de dochter van Marga onverwacht zwanger. “Ik ben een regelneef en controlfreak, dus ik schoot meteen in de actiemodus.” Marga zorgt ervoor dat zowel haar dochter als de vader van het kindje samen kunnen wonen in een begeleidouderproject. Uiteindelijk loopt de relatie na een aantal jaar stuk.
Het gaat dan snel bergafwaarts met de gezondheid van Marga’s dochter. “Mijn kleindochter was een jaar of drie toen jeugdzorg haar bij haar moeder heeft weggehaald. Ze was daar op dat moment niet veilig. Ik heb haar uiteindelijk in huis genomen.” Marga’s kleindochter is dan vier jaar oud, inmiddels is ze dertien jaar en woont ze nog steeds bij Marga.
“Mijn dochter heeft wisselend begeleid en zelfstandig gewoond en dat is jaren zo gegaan. Ik ben altijd haar eerste contact, sta haar bij voor advies en begeleiding en regel de zaken die geregeld moeten worden. De mantelzorg is nog steeds intensief.”
Drie jaar geleden raakt de dochter van Marga opnieuw zwanger. “Ik werk vier dagen per week en mijn oudste kleindochter woont al bij mij, dus ik zag niet hoe ik haar in huis zou kunnen nemen.” Door het verleden is jeugdzorg vanaf het begin betrokken bij de zwangerschap en Marga’s tweede kleindochter wordt als ze drie weken oud is ondergebracht bij een pleeggezin. “Dat was een kortetermijnoplossing, er werd gezocht naar een perspectiefpleeggezin.”
Marga wordt betrokken bij die zoektocht en mag de pleegouders ook ontmoeten. “Ik voelde toen al dat het hem niet zou gaan worden. Mijn kleindochter werd daar wel geplaatst en ze woonde er een korte periode, maar tijdens de evaluatie bleek dat het pleeggezin ermee wilde stoppen. Ik ben opgestaan en weggelopen. Ik ben Rotterdams en kan temperamentvol zijn, dus het was beter dat ik de kamer verliet.”
Irene (68) is mantelzorger voor haar kleindochter (6): 'Er is heel veel liefde'
De jongste kleindochter van Marga gaat terug naar het crisis pleeggezin waar ze als jonge baby ook al opgevangen werd. “Ze kan daar niet blijven tot haar achttiende. Daarom heb ik uiteindelijk, en dat was een proces, besloten dat ze toch bij mij kan gaan wonen. Ik heb inmiddels een PGB (persoonsgebonden budget) aangevraagd, zodat ik minder hoef te werken en voor de twee meiden kan zorgen. Ik werk in de psychiatrie, dus ik ben zowel thuis als op het werk altijd met mentale ziekte bezig. Bij hen speelt hechtingsproblematiek en trauma/PTSS. Dat maakt de opvoeding net wat intensiever en zwaarder, omdat ze een andere benadering nodig hebben.”
Marga streeft ernaar dat haar jongste kleindochter voor haar vierde bij haar kan gaan wonen. “Ik hoop dat dan alles geregeld is, de financiën, maar ook een andere woning. Het appartement op tien hoog waar ik nu in woon, is niet geschikt voor twee jonge kinderen.”
Ze loopt nu, maar ook in de afgelopen jaren, vaak tegen bureaucratische muren aan. “Je moet zo vaak opkomen voor jezelf en je dierbaren, dat maakt de zorg onnodig zwaarder. Als je zelf niet achter de zaken aangaat, gebeurt er weinig tot niets. Door strenge regels wordt er nooit eens out of the box gedacht of per persoon gekeken. Ik vind het heel vervelend, die afhankelijkheid van de instanties.”
De mantelzorger benadrukt dat haar situatie echt niet alleen maar “kommer en kwel” is. “Dit is blijkbaar mijn pad en het leven dat ik moet leven, het is wat het is.”
Om haar gevoelens van zich af te schrijven, is Marga begonnen met het maken van een autobiografie. “Ik wil de patronen doorbreken en voor mijn kinderen en kleinkinderen het hele verhaal van onze familie opschrijven. Dan weten ze alles uit eerste hand en hopelijk kunnen ze er later kracht uit putten.”
Inmiddels krijgt Marga ook therapie om alles wat ze heeft meegemaakt te verwerken. “Ik wil mijn mentale gezondheid op orde hebben als er nog een kleintje bijkomt. Ik heb ook trauma’s, vooral veel angst, door het verleden.”
Voor veel mantelzorgers is het moeilijk om zichzelf in het oog te houden, zo ook voor Marga. “Ik ben de casemanager van hun leven en de to do’s stoppen nooit. Er komt altijd weer wat nieuws bij. Ik heb een hoge draagkracht, maar ook een grote draaglast.” Ze hoopt dat ze door het vertellen van haar verhaal mensen aan het denken zet over hun (voor)oordelen. “Psychische problemen zie je vaak niet aan de buitenkant. Hoe vaak wij al tegen onbegrip zijn aangelopen… dat doet zeer.”
Andere mantelzorgers wil ze op het hart drukken echt hulp te vragen en te accepteren. “Ik heb dat jaren niet gedurfd uit schuldgevoel en schaamte. Het is juist krachtig en waardevol om wel te doen. Alles alleen dragen trek je op een gegeven moment niet meer.”
Ondanks alles blijft de trotse moeder en oma de lichtpuntjes zien. Marga vertelt liefdevol: “In juli kwam de kleinste voor het eerst bij mij logeren, mijn dochter was er ook. Als ik dan zie hoe blij ze zijn, dan weet ik: daar doe ik het voor.” Al is ze natuurlijk ook realistisch. “Het is zeker niet altijd makkelijk. Als het leven anders loopt dan je had voorgesteld, dan is dat een vorm van levend verlies. Dat is soms veel om te behappen, maar liefde voert altijd de boventoon.”
Mogen wij ook jouw mantelzorgverhaal opschrijven? Mail dan een korte beschrijving naar lezer@linda.nl met als onderwerp ‘Mantelzorg’ en vermeld je telefoonnummer. Mocht je liever anoniem je verhaal willen doen, dan kan dit uiteraard ook.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Mantelzorger Linda (37) heeft borstkanker: 'Ik hield altijd alle ballen in de lucht, nu zweven ze even'
