De meeste moslims zijn op dit moment aan het vasten, maar voor Meltem Töre (28) is dat helaas geen optie. Door haar leverafwijking en diabetes is zij verplicht regelmatig te eten, ook tijdens de Ramadan.
Meltem vertelt aan LINDA.meiden hoe zij zich hierover voelt, wat anderen ervan vinden en hoe ze op haar eigen manier haar steentje bijdraagt tijdens de Ramadan.
Sinds haar geboorte heeft Meltem een stofwisselingsziekte. “Mijn lever werkte niet zoals het hoort. Regelmatig eten was daarom voor mij belangrijk. Ik moest voldoende voedingstoffen binnenkrijgen, dus vasten was geen mogelijkheid. In 2019 heb ik een levertransplantatie gehad. Naast mijn nieuwe lever kreeg ik er met de transplantatie helaas diabetes bij. Doordat mijn waardes goed moeten blijven en omdat ik veel medicatie slik, is het voor mij ondanks mijn transplantatie nog steeds niet mogelijk om te vasten.”
Meltem vertelt hoe ze wel graag mee had willen doen met het vasten: “Tijdens de Ramadan voel je echt de verbinding met elkaar en met Allah. Ik probeer dan ook aan alles mee te doen behalve het vasten. Ik ben getrouwd en mijn man vast ook, dus ik maak ’s avonds eten voor hem en probeer altijd samen met hem te eten. Ook staan we samen ‘s ochtends vroeg op om nog een theetje te drinken. Zo sta ik hem zoveel mogelijk bij. Ook tijdens het suikerfeest sla ik hapjes in en gaan we met de hele familie eten. Het gaat voor mij echt om het samenzijn en het steunen van elkaar.”
Naast dat ze haar man en familie zoveel mogelijk probeert te steunen, schenkt Meltem voor elke dag dat ze niet kan vasten tien euro aan een gezin dat het geld hard nodig heeft. “Als je niet mee kunt doen met vasten, wordt er van je verwacht dat je geld schenkt aan een goed doel of een gezin. Ik geef het direct aan een ander gezin dat het nodig heeft. Het bedrag wordt ieder jaar vastgesteld; meestal is dit rond de tien euro. De enige voorwaarde is wel dat je het jezelf moet kunnen veroorloven. Kun je het bedrag zelf echt niet missen, dan kun je dit natuurlijk niet schenken aan een ander.”
Fabiënne (22) bekeerde zich tot de islam: 'Het maakt me een beter persoon'
Meltem vertelt hoe haar ouders dit tot haar 21e hebben betaald. “Tot je 21e zijn je ouders verplicht om voor je te zorgen, dus mijn vader betaalde het geld voor mij. Ik vond het altijd lastig om te zien hoe mijn ouders wel meededen met vasten. Ik besefte nooit zo goed waarom ik niet mee kon doen en kwam dan altijd ’s avonds toch mijn bed uit, omdat ik nieuwsgierig was. Mijn moeder was dan eten aan het bereiden voor de rest van de familie. Iets wat ik nu van haar over heb genomen en doe voor mijn man.”
Niet meedoen met vasten is iets waar Meltem mee opgegroeid is. “Ik voel me er dan ook nooit schuldig over dat ik niet mee kan doen. Ik geloof dat alles wat wij meekrijgen of wat ons mankeert afkomstig is van Allah. Mijn ziektes zijn mijn beproevingen; iedereen krijgt van god een last mee op hun schouders en die moet we leren dragen. Je moet altijd dankbaar zijn voor wat je wel kunt doen. Ik ben tijdens de Ramadan dankbaar dat ik geld aan een ander kan schenken en met mijn familie kan zijn. Die mindset is iets wat mij positief houdt. Mezelf schuldig voelen tegenover mijn geloof doe ik dan ook nooit, want ik doe alles wat ik wel kan en mag doen.”
Om Meltem heen weet iedereen dat ze niet kan vasten. “Ik heb het mijn collega’s ook verteld, want die vasten zelf wel. Hun reactie was heel begripvol en positief, want ze weten dat er genoeg mensen zijn die niet mee kunnen doen. Ik heb het idee dat ik er zelf meer moeite mee heb dan dat zij hebben. Ik wil anderen namelijk geen trek geven of de neiging geven om toch te eten. Als ik de mogelijkheid heb om ergens anders te eten, zodat mijn collega’s het niet zien, dan doe ik dat. Ook al zeggen ze allemaal “Meltem doe niet zo raar, eet gewoon!”.
Janneke Niessen over meiden in de tech-industrie: ‘Wij hebben jullie nodig’
In het verleden heb ik ook weleens gehoord dat onbekenden dachten dat ik misbruik maakte van mijn ziektes. Dat ik ze als excuus gebruikte om niet te hoeven vasten. Die mensen weten vaak niet hoe het is om niét te vasten. Het is niet iets waar je trots op bent of waar mensen trots over vertellen, want je wilt kunnen meedoen met het eren van je geloof. Jonge meiden die het vasten een week moeten staken door hun menstruatie, delen dat bijvoorbeeld ook liever niet. Dat verzwijgen zorgt wel voor een taboe. Ik weet al mijn hele leven dat ik er sowieso niet aan kan meedoen, dus voor mij is het een belangrijk punt om erover te praten met anderen. Ook zodat andere moslims zich vrijer voelen om er zelf ook over te spreken.”
Praten over niet vasten gebeurt dus nog weinig, omdat mensen zich er mogelijk toch voor schamen of onzeker zijn over wat anderen ervan vinden. Meltem omschrijft hoe dat kan: “Ik heb het idee dat zeker onder jongeren, mensen elkaar continu controleren. Dat gaat heel makkelijk omdat iedereen tegenwoordig alles op social media deelt en ziet. Als je deelt dat je een uitje hebt, dan vragen anderen zich snel af waar je de energie vandaan haalt en of je wel aan het vasten bent. Doordat iedereen elkaar constant bekritiseert, worden mensen onzeker over wat anderen vinden. Terwijl het anderen eigenlijk helemaal niets aangaat.”
Daarom wilt Meltem een duidelijk punt meegeven: “Iedereen vast voor zichzelf en het geloof is iets wat tussen jou en je schepper staat. Op het moment dat iemand niet kan vasten staat dat tussen diegenes leven en Allah in. Andere mensen die hierover oordelen, hebben daar dus niets mee te maken. Niemand kan bepalen hoe jij je moet voelen in jouw leven en wat jij wel of niet goed doet. Trek je dus nooit iets aan van andermans oordeel op het moment dat jij alles voor het geloof doet wat in jouw macht staat. Er is niets mis met niet vasten als je dat niet kunt. Daar hoef je je nooit schuldig over te voelen, je voor te schamen of het te verzwijgen.”
Elnaz (29) begon op het vmbo-kader en is nu arts: 'Laat je nooit wijsmaken dat je iets niet kunt'
