Liesbeth Rasker (34) runt een Instagram-café waar elke maandag duizenden vrouwen (en een handvol mannen) elkaar advies geven. Speciaal voor LINDA. licht de kroegbaas een gespreksonderwerp toe.
In aflevering 5: ‘Dealen met dominante, seksistische, racistische collega’s of bazen. Zeg je er wat van? En hoe?’
Het ergste is nog wel dat je er al bijna niet meer van opkijkt. Weer een verhaal over een mediaredactie waar mensen onveilig moeten werken, waar vrouwen en mensen van kleur haast systematisch worden gepest en gediscrimineerd en waar oudere mannen op machtige posities aanpappen met veel jongere ambitieuze vrouwen. Het verhaal dat de Volkskrant afgelopen weekend bracht over NOS Sport in het algemeen en Tom Egbers in het bijzonder, is om cynisch en somber van te worden.
Als freelancer (zonder vast, en in die zin veilig, contract) heb ik genoeg op redacties rondgelopen om ook te maken hebben gehad met schreeuwende opdrachtgevers, giftige roddelcircuits en seksistische opmerkingen die je maar te slikken hebt (want voor jou tien anderen). De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de incidenten die ik in mijn hoofd heb, en (nog) niet durf te delen, plaatsvonden in een tijd dat ik me nog helemaal niet realiseerde dat dit gedrag onacceptabel was. En een tijd waarin die personen zich onaantastbaar waanden – en ook waren.
Wat dat betreft zijn we wel degelijk een heel eind gekomen. Al was er onlangs nog een mannelijke opdrachtgever, met wie ik prima uit de voeten kan, die voor het hele team (vijf mannen) een broodje kroket bestelde als lunch, en voor mij (de enige vrouw) een salade. “Want jij wil vast dat goede figuurtje behouden ha-ha-ha.” Een verder ongevaarlijke opmerking, maar wel eentje die me wederom deed realiseren dat voor veel mannen de grens tussen een leuk grapje en een hardnekkig seksistisch patroon simpelweg totaal onduidelijk is. En dat veel mannen weinig originele humor hebben, dat ook.
Het nieuws dat op deze schaal de kranten haalt gaat vaak over mediaredacties, aangevoerd door klinkende namen die bij iedereen dagelijks of wekelijks de woonkamers in worden gezonden. Maar wat er op die grote beroemde mediaredacties gebeurt, gebeurt natuurlijk ook bij een kleine verzekeraar in Alblasserdam, om maar iets te noemen.
Elke Kroegpraat weer komen er verhalen van Kroeggenoten die moeten dealen met dominante, seksistische of racistische collega’s of bazen bij grote en kleine bedrijven die niets met de media te maken hebben. Zeg je er wat van? En wat dan? En hóe? Is dat niet gevaarlijk voor jouw positie? Is die ene opmerking niet gewoon een geintje, ben ik geen zeurpiet?
Het breekt m’n hart om keer op keer te lezen dat degenen die die berichten insturen vrezen voor hun baan en positie als ze er iets van zeggen, of zelfs aan zichzelf gaan twijfelen. En tegelijkertijd weet ik dat ik om exact die reden ook m’n mond houd over sommigen met wie ik heb gewerkt. Dus voor al die mensen die dit overkomt, dit zijn de adviezen van de Kroeg. Waarbij het belangrijkste is: het is in ieder geval nooit jouw schuld.
‘Ik had ook zo’n baas. Regelmatig vrouwonvriendelijke opmerkingen, een-op-een en ook waar collega’s bij waren. Ik heb hem aangesproken door te vragen of hij deze opmerkingen ook zou maken als ik een man was. Hij bond direct in en heeft duizend keer sorry gezegd. Nooit meer last van gehad. Het was wel heel spannend om het te zeggen, maar ik was er zó klaar mee.’
‘Ik werk in het onderwijs en mijn tip is om bij ongepaste opmerkingen echt heel letterlijk door te vragen. Mijn collega heeft een oude computer en het ding klinkt vaak alsof hij opstijgt. Onze andere collega maakt dan grapjes als ‘ooh heb je je triller weer in je tas zitten?’ Dan moet je even doen alsof je gek bent, zeg dingen als: “Een triller? Wat bedoel je? Een dildo? Ooh. Waarom zou ik een dildo meenemen naar school? Waarom denk je dat ik zoiets mee zou nemen? Zou best ongepast zijn hier toch?” En daar dan mee doorgaan. Niet loslaten.’
‘De tip van Claudia de Breij uit haar oudejaarsconference werkt heel goed: elk compliment dat je aan een vrouw geeft, zou je ook tegen je moeder moeten kunnen zeggen.’
‘Seksistische directeur bij een grote corporate. Krijg continu opmerkingen naar mijn hoofd geslingerd en hij raakte me ook al meerdere malen aan (en plein public). Vrouwelijke collega viel het op en heeft me achteraf gebeld of ik oké ben met de situatie (terwijl mijn vrouwelijke manager wegkeek op datzelfde moment). Lastige situatie, want ben ambitieus. Heb hem nodig om stappen te zetten. Ik probeer een-op-een contact te vermijden en ben blij dat ik iemand in vertrouwen heb genomen die het weet. Corrigeren is echt niet zo makkelijk als het lijkt in dit soort situaties waar macht een rol speelt. Dus vooral shout-out naar vrouwelijke collega die me zag en ziet, en als je iets opvalt bij een andere vrouwelijke collega, het zien en er zijn lost het probleem niet op, maar doet wel goed!’
‘Na herhaaldelijke incidenten met een leidinggevende heb ik een gesprek aangevraagd. Voorafgaand aan het gesprek heb ik wel gevraagd of hij mij eerst de ruimte wilde geven om mijn verhaal te doen. Heb gezegd dat ik hem daarna ruimte zou geven om te reageren. Afgesloten met: “Ik wil dat dit gedrag verandert, want op dit moment verandert het mij.” Na het gesprek heb ik even een rondje gelopen en kwam ik tot het besef dat ik er eigenlijk gewoon weg wilde, ondanks zijn belofte dat hij erop zou gaan letten. Maar ik hoefde het gesprek niet eens zelf aan te gaan, want toen ik terugkwam, heeft hij tegen me geschreeuwd. Dat het van de gekke was dat hij op z’n woorden en gedrag moest letten in z’n eigen kantoor. Ok. Goodbye. Was voor mij een bevestiging dat ik de juiste keuze maakte. Trots dat ik voor mezelf heb gekozen! Ik stuur iedereen die hetzelfde mee moet maken in gedachten liefde en kracht toe. Al weet ik zeker dat we met z’n allen verschil zullen maken.’
De volgende Kroegpraat is op maandag 13 maart om 17 uur, live op Liesbeth’s Instagram.
'Oók als je ouders op latere leeftijd gaan scheiden, mag je verdrietig zijn'
Liesbeth is schrijver en podcastmaker (van onder andere De Dienst en Dag voor Dag), en sinds een jaar digitale kroegbaas. Ze woont in Amsterdam met haar poes Disco, was in een vorig leven altijd op reis, en als ze later groot is hoopt ze de helft van het jaar op een Italiaanse heuveltop te wonen.
