'Break-ups in vriendschappen zijn vaak verwarrender en pijnlijker dan relaties die uitgaan'

15-11-2024 | Wieke Veenboer

Grote kans dat ik voor iedereen spreek als ik zeg dat break-ups echt verschrikkelijk zijn. Klote met een hoofdletter K. Bij mijn laatste break-up was het voor het eerst dat ik ontdekte dat het écht kan voelen alsof je hartpijn hebt. Maar wat ik minstens net zo pijnlijk vind, en misschien nog wel verwarrender, zijn break-ups in vriendschappen.

Die gaan vaak namelijk niet ineens over, of worden niet duidelijk afgesloten omdat iemand het uitmaakt. Nee, vriendschappen die uitgaan sterven vaak een eenzame, verdrietige dood.

Break-ups

En dat vind ik minstens net zo pijnlijk en kwetsend als een break-up. Vooral de verwarring en onbegrip die er vaak mee gepaard gaat. Want waarom houdt deze vriendschap op met te bestaan? Hoezo is die doodgebloed? Of je het nu eens bent met je relatie die eindigt of niet; je weet vaak wel de reden. Het gevoel is weg. Iemand is vreemdgegaan. Je hebt verschillende toekomstbeelden. Dat soort dingen.

Al die dingen kunnen ook voorkomen in een vriendschap; verraad, het gevoel hebben dat je uit elkaar bent gegroeid of te erg bent vervreemd van elkaar. En toch wordt dat in vriendschappen lang niet zo vaak uitgesproken als in een relatie. Terwijl je dit vaak vóór een break-up al aankaart, om te kijken of er nog iets te redden valt. Waarom doen we dat in vriendschappen niet, en vechten we doorgaans meer voor onze romantische relaties?

Thumbnail voor 'Daten zou leuk moeten zijn, maar in werkelijkheid is het een mijnenveld: Bam, ontploft, je bent af'

'Daten zou leuk moeten zijn, maar in werkelijkheid is het een mijnenveld: Bam, ontploft, je bent af'Lees ook

Doodbloedende vriendschap

Ik heb gemerkt dat zo’n doodbloedende vriendschap mij best onzeker kan maken. Een vriendin (al weet ik niet of ik haar nog steeds zo kan noemen) waar ik twee jaar geleden heel close mee was, is eigenlijk redelijk plots verdwenen uit mijn leven. Nu weet ik dat zij qua contact onderhouden nooit de allerbeste is geweest, maar toch ga je aan jezelf twijfelen. Was ik ineens niet leuk genoeg meer? Is er iets dat ik verkeerd heb gedaan, of gezegd? En je volgt elkaar nog wel gewoon op social media, wat dan af en toe best eens kan steken. Maar je hebt geen ruzie, dus ontvolgen voelt dan ook weer niet goed (wat een waanzinnige uitvinding is dat ‘dempen’ dan toch).

Want een ex ontvolg je, block je, verban je uit je leven (tenzij je een van the special few bent die een clean break-up heeft en erna daadwerkelijk vrienden kan blijven). Maar een vriend(in) die verdwenen is uit je leven, daar word je dan nog vaak mee geconfronteerd. Ik merkte dat elke keer als ik weer iets voorbij zag komen, ik toch weer een stemmetje in mijn hoofd kreeg dat zich weer ging afvragen waarom deze vriendschap inmiddels drie meter onder de grond op het kerkhof was begraven. Alleen de uitvaart had ik even gemist, want daar was ik niet voor uitgenodigd.

Onzekerheid

Nu moet ik er wel bij vermelden dat ik een chronische overthinker ben, dus als er ook maar iets van onduidelijkheid of onzekerheid is, kun je er vanuit gaan dat ik er ongeveer een werkweek over aan het malen ben. En ja, ik weet dat dat helemaal aan mezelf ligt, maar ik kan dan honderden scenario’s bedenken waarom deze voormalige vriend(in) me niet meer in hun leven wil. Het voelt toch als een afwijzing; je was het duidelijk niet waard om meer in te investeren, ook als ik in dit geval weet dat de vriendin in kwestie contact onderhouden heel moeilijk vindt.

Overigens heb ik dat nog vaak geprobeerd hoor, om dat contact te onderhouden. Maar net zoals in relaties, is ook in vriendschappen aan een dood paard trekken niet erg fijn. En het heeft me oprecht wel iets gebracht, namelijk het voornemen dat ik dit zelf andersom nooit meer zou doen. Want ja, ook ik ben wel eens de doodbloeder geweest — en achteraf is dat denk ik geweest omdat ik de confrontatie niet aandurfde. Heel laf, en ook heel egoïstisch.

Uitmaken

Dus bij dezen een pleidooi voor het uitmaken van vriendschappen. En het liefst daarvoor nog er samen proberen uit te komen, als je het idee hebt dat het nog te redden valt. Maar dan is er daarna in ieder geval duidelijkheid voor allebei, en wie weet leer je er nog iets van in je volgende vriendschappen. Want zo werkt het wel met relaties; eigenlijk is het toch zo raar dat we vriendschappen anders behandelen, terwijl je die het liefst ook aangaat voor het leven?

Relatietherapie voor vriendschappen — ik voorspel dat dit een ding gaat worden. Let maar op. Misschien ga ik er nu alvast patent op aanvragen.