Iedereen verdient een uitvaart die recht doet aan wie hij of zij was, vindt uitvaartverzorger Iede Hoorn. Want hoewel de dood verdrietig en schrijnend is, is er ook zoveel liefde.
Elke twee weken schrijft Iede over bijzondere mensen en hun uitvaart. Om de dood bespreekbaar te maken en te laten zien dat er veel meer is dan koffie en cake.
Soms ontmoet je iemand die je nooit meer loslaat, ook al is het contact maar kort geweest. Sylvia was zo iemand. Ik ontmoette haar een paar keer voordat ze groen licht kreeg voor euthanasie. Ze was al een aantal jaar ziek. Een slepend ziekteproces waarin ze steeds meer van zichzelf moest inleveren. Beweging deed pijn, licht was ondraaglijk en praten kon alleen door te fluisteren. Uit bed komen? Moeilijk. Een tijdschrift lezen? Vergeet het maar. Televisie kijken? Veel te fel licht. En zo werd haar wereld steeds kleiner en kleiner.
'Door mijn werk komt er voor anderen meer ruimte voor het allerbelangrijkste: afscheid nemen en rouwen'
De nacht werd haar domein. Luisteren lukte nog wel, dus luisterde ze ‘s nachts graag naar boeken. Zo kwam ze een nacht langs mijn (audio)boek. Na het luisteren nam ze contact met mij op om haar wensen met mij te bespreken. We maakten een afspraak. Laat op de dag, zodat het buiten al donker was. En daar, in die schemerwereld van stilte en pijn, werd ik begroet door iets wat ik niet had verwacht: een glimlach van oor tot oor, een sprankelende energie. Totaal niet alsof ik bij een doodzieke vrouw op bezoek was, maar eerder bij een oude vriendin.
Het huis was donker, ja, maar alles ademde kleur. Gekleurde ballonnen, felle bloemen. Een huis dat, ondanks alles, nog steeds vol leven zat. ‘Ik ben altijd een kleurrijk persoon geweest,’ zei ze. Kunstenares en ooit hoofdpersoon in het programma Het mooiste meisje van de klas. Het gesprek over haar uitvaart voelde meer als een gesprek met iemand die een bijzonder feest aan het plannen was.
“Als ik dood ben, kan ik eindelijk weer make-up op, mijn haar wassen, mijn favoriete outfit aan.” Haar ogen fonkelden. Doordat ze zo weinig kon verdragen, keek ze uit naar de dood; het moment dat ze weer zichzelf kon zijn. Ze zag de dood als verlossing, door de dood zou ze haar leven weer terugkrijgen. Dat klinkt misschien gek. Maar ze was ervan overtuigd dat ze naar een betere plek zou gaan, zonder pijn en ellende.
Bij haar uitvaart had ze ook een helder beeld. Een opbaring thuis, omringd door kaarsen, maar eindelijk ook weer met de gordijnen open en zonlicht in huis. Daarna met iedereen die haar lief had in een uitvaartbus naar Amsterdam, de plek waar ze gelukkig en gezond was geweest en zo had genoten van al het moois van de wereld. Dat wilde ze nu nog één keer doen met een boottocht door de grachten. En zo geschiedde. Ze straalde op die boot. Op een rieten schelp gewikkeld in een prachtig, uniek doek dat ze zelf had ontworpen, kleurrijke bloemen om haar heen. We genoten van Amsterdam met goede hapjes en drankjes. Bij aankomst bij Zorgvlied liepen we met muziek, kaarsjes en lampionnen naar de koepel van de begraafplaats.
Bij ons tweede gesprek zei Sylvia luchtig: “Volgens mij is alles geregeld. Maar als je nog iets geks wil doen op mijn uitvaart — voel je vrij. Denk er maar eens over na.” Op dat moment schoot er niets te binnen, maar op de ochtend van de uitvaart, in haar huis, kreeg ik dan toch een idee. Ze was gek op maffe jasjes en nepbont. Daar hield ze zó van. Ze had dan ook heel wat van die jasjes. Dus dook ik samen met haar vriendinnen haar kast in en trokken we allemaal een jasje aan.
En zo liepen we daar, een bonte stoet over Zorgvlied. Geen rouw in het zwart, maar kleur, leven en licht. Sylvia wilde dat haar dood haar leven weerspiegelde. Geen afscheid in mineur, maar een kleurrijk slotakkoord. En ik hoop dat we haar dat hebben kunnen geven. Tot slot schreven we boodschappen voor haar op vlinders die we bij haar neerlegden.
Fijne reis, Sylvia. Het was een eer om je te ontmoeten. Je was een prachtmens en ik hoop dat je het heerlijk hebt waar je nu bent.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
'Er is geen vaste route voor rouw – maar wat je voelt bij het overlijden van een geliefde, hoef je niet weg te drukken'
