Oud-turnsters over psychologische terreur tijdens gloriedagen in 'De gouden lichting': 'Menstrueren was not done''

Media | Fragment Gemist

29-06-2022 | Cintha Rood

Oud-topturnsters vertellen in ‘De gouden lichting’ over de trainingsperiode onder coaches Frank Louter en Gerrit Beltman, waar bodyshaming en vernedering van de zich ontwikkelende tienerlichamen de orde van de dag waren.

Een paar ons te zwaar in de ogen van de coaches staat garant voor een scheldpartij.

Oud-topturnsters Renske Endel, Suzanne Harmes, Gabriëlla Wammes en Verona van de Leur doen openhartig hun verhaal in het tweede deel van het drieluik. Ze vertellen over de vernederingen, psychologische spelletjes en verbale en fysieke mishandeling waar coaches Gerrit Beltman en Frank Louter ze aan onderwierpen.

‘De Gouden Lichting’

Het viertal wordt begin deze eeuw meermaals verkozen tot Sportploeg van het Jaar. Het publiek ziet dan vooral de successen. Maar de turnsters hebben tijdens die periode te maken met fysiek en psychologisch geweld. Schokkend is de manier waarop de coaches aan de turnsters – in die tijd nog kinderen – duidelijk maken dat ze vrouwelijke rondingen of vet op de botten helemaal niks vinden.

De vier krijgen in periodes dat ze afhankelijk zijn van hun coaches, systematisch weinig te eten. Iets wat de topsporters slecht trekken. “En dan ging het niet eens om dat je snoep of chocola moest scoren”, vertelt Wammes. “Je ging echt op zoek naar een pak crackers of brood of voorverpakte broodjes. Puur omdat je gewoon zó’n honger hebt.”

Thumbnail voor Turnster Verona van de Leur onthult aanranding door trainer

Turnster Verona van de Leur onthult aanranding door trainerLees ook

Scheldpartijen

De gymnasten worden gewogen door de coaches. Als de cijfers op de weegschaal hen niet bevallen, volgen er extra oefeningen of flinke scheldpartijen. “Dan schold hij me uit voor kutwijf”, legt Harmes uit. “Of trut of snol of slet, dat soort dingen.” Dat beaamt Wammes. “Ik was vooral een trut, een kutwijf, een dikke koe. Dat waren de voornaamste bewoordingen.”

Het eetpatroon van sommige turnsters neemt zorgwekkende vormen aan. “Ik kon niet meer genieten van de vakanties, ik had de angst dat ik niet goed terug zou komen en dat hij boos zou zijn of teleurgesteld”, aldus Endel over de obsessie met haar gewicht.

‘Voelde me vies’

De coaches zien het liefst dat de turnsters geen vrouwelijke vormen krijgen. “Frank had het liefst turnsters die pas op heel late leeftijd veranderden naar een vrouw”, vertelt Harmes. “Hij zei dat als je niet genoeg vet hebt, je niet ongesteld kunt worden. Hij wilde dat we slank bleven en niet genoeg vet hadden, dat zou betekenen dat we onze hele ontwikkeling zouden uitstellen.”

Volgens de coaches is menstrueren daarom not done en sommige van de jonge meiden raken geobsedeerd met de weegschaal. “Ik kon me dan letterlijk vies voelen of vet of slecht over mezelf als het twee ons meer was, en ik had het gevoel dat iedereen dat zag”, legt Endel uit.

Vanaf maandag 27 juni zijn de drie delen van De gouden lichting drie dagen achter elkaar rond 22.00 uur op NPO 3 en op NPO Plus te zien.