Presentator Philip Freriks praat met zijn familie nog altijd veel over zijn broer Jan, ondanks dat hij hem amper gekend heeft. Jan werd op negenjarige leeftijd vermoord tijdens de bevrijding van Nederland.
Dat vertelt hij tegenover De Telegraaf.
Philip Freriks over zijn broer
Philip Freriks is nog geen jaar oud als Jan wordt neergeschoten tijdens de bevrijding. In zijn boek Jantje reconstrueerde de presentator de gebeurtenissen rond de dood van zijn broer. “Op 19 mei zou hij 90 zijn geworden. Het is onderdeel van mijn geschiedenis.”
Het gesprek over zijn broer ontstaat naar aanleiding van Freriks’ nieuwste programma: voor Omroep MAX maakt hij Oorlogsalbums, waarin hij nabestaanden van soldaten opspoort aan de hand van oude foto’s uit de Tweede Wereldoorlog. Het maken van de serie raakt hem niet extra door zijn verlies.
“Nee. Daar heb ik die serie niet voor nodig. We praten in de familie nog altijd over hem. Maar het helpt me wel te begrijpen waarom sommige mensen liever zwijgen. Veel veteranen spraken pas decennia later, toen de erkenning kwam.”
Lezing
De presentator vertelde tijdens zijn 4 mei-voordracht dit jaar ook al over zijn broer. “Het is een alom bekende Talmoedische spreuk: ‘Wie één mens redt, redt de hele wereld.’ Als dat klopt, geldt ook het omgekeerde. Dan vergaat de hele wereld als één mens wordt gedood.”
“Dat is precies wat er bij mij thuis gebeurde toen mijn ouders na de bevrijding de mededeling kregen dat Jantje, al bijna een maand daarvoor, was omgekomen bij de strijd om Groningen. Gesneuveld, zei mijn moeder, opdat zijn dood niet betekenisloos zou zijn”, aldus Freriks tijdens zijn voordracht.
Immens verdriet
Door het verlies van Jan werden zijn ouders volgens Freriks “op de meest dramatische wijze geconfronteerd met de gevolgen van een falende democratie. Dat was wat ze op ons overbrachten.” Na de oorlog overwon zijn moeder uiteindelijk haar immense verdriet. “In de vaste overtuiging dat oorlog kon worden voorkomen met een samenleving die menselijk en daardoor vreedzaam zou zijn.”
Freriks sloot zijn lezing af met een oproep te herdenken om na te denken. “Goed na te denken. Zoals mijn ouders me dat hebben geleerd. Men zegt nog wel eens: kennis van het verleden is als lessen voor de toekomst. Ik hoop het van harte.”