Liveblog vrijdag 18 maart

21.43 | België houdt kerncentrales langer open, mede om oorlog Oekraïne

België houdt twee van de kerncentrales die in 2025 zouden sluiten toch langer open. De regering laat ze nog tien jaar draaien nu onder meer de oorlog in Oekraïne het alternatief aardgas peperduur en onzeker heeft gemaakt.

België ruziede lange tijd over de sluiting van de centrales in Doel en Tihange, niet ver van de Nederlandse grens. De huidige regeringscoalitie besloot de al jaren geleden voorgenomen ‘kernuitstap’, kroonjuweel van het Vlaamse Groen en het Waalse Ecolo, door te zetten en tijdelijk extra gascentrales in te zetten. Maar coalitiepartner na coalitiepartner en medestander na medestander bedacht zich. Daarop zwichtten ook de groene partijen.

De regeringspartijen hebben nu afgesproken dat ze gaan proberen de levensduur van de reactoren Doel 4 en Tihange 3 tot 2035 te verlengen, laat energieminister Tinne Van der Straeten (Groen) weten.

20.59 | Biden wijst Xi op ‘gevolgen’ als China Rusland steunt in oorlog

De Amerikaanse president Joe Biden heeft zijn Chinese ambtgenoot Xi Jinping gewezen op de “gevolgen” van elke steun aan Rusland in zijn oorlog tegen buurland Oekraïne, zei het Witte Huis vrijdag.

Dat deed Biden in een bijna twee uur durend videogesprek tussen de twee wereldleiders, waarin behalve Oekraïne ook Taiwan en de relatie tussen de VS en China aan bod kwamen.

Volgens Xi moeten de VS en China er alles aan doen om wereldvrede te bewerkstelligen. Volgens Chinese staatsmedia hield hij Biden voor dat de topprioriteiten nu het voortzetten van onderhandelingen zijn, het vermijden van slachtoffers, het voorkomen van een humanitaire crisis, het overeenkomen van een wapenstilstand en het “zo snel mogelijk eindigen” van de oorlog. Ook Biden onderstreepte zijn steun voor een “diplomatieke oplossing voor de crisis”, aldus het Witte Huis.

Daarin ziet Xi ook een rol voor de NAVO. Die moet volgens hem met Rusland in gesprek gaan om “de factoren achter de Oekraïne-crisis op te lossen”. Met dat laatste doelt Xi onder meer op een eventueel NAVO-lidmaatschap van Oekraïne, waartegen Rusland sterk gekant is.

Biden en Xi waren eensgezind over het belang van het handhaven van open communicatielijnen tussen beide landen. Ook gaven beide presidenten aan dat onderlinge concurrentie, zowel op geopolitiek als economisch vlak, niet de relatie mag domineren.

19.35 | Macron deelt zorgen over Marioepol in telefoongesprek met Poetin 

De Franse president Emmanuel Macron heeft vrijdag in een telefoongesprek met zijn Russische ambtsgenoot Vladimir Poetin zijn bezorgdheid geuit over de situatie in Marioepol. Die stad in het zuiden van Oekraïne wordt al weken door Russische troepen belegerd en beschoten.

Ook verzocht Macron de Russische president zich in te zetten voor een onmiddellijk staakt-het-vuren en om “concrete en verifieerbare” stappen om de belegering van de stad op te heffen en humanitaire hulp te faciliteren, aldus het Elysée. Daarnaast sprak Macron over de algehele situatie in Oekraïne, die volgens hem verslechtert door aanhoudende aanvallen op burgers en niet-naleving van de mensenrechten. Hij sprak ook over de tot dusver mislukte onderhandelingen tussen de delegaties van Rusland en Oekraïne.

Volgens het Kremlin kwam het initiatief voor het gesprek van Macron. De twee presidenten spraken de afgelopen tijd meerdere keren met elkaar. Poetin verzekerde Macron dat de Russische strijdkrachten er alles aan zouden doen “om de levens van burgers te redden”, aldus het Kremlin. Poetin zou in het gesprek ook de aandacht hebben gevestigd op door “nationalistische Oekraïners begane oorlogsmisdaden” in Oekraïne.

19.08 | Oekraïne meldt: geen doden bij beschieting theater Marioepol

Bij de beschieting woensdag van een theater in de havenstad Marioepol zijn geen doden gevallen volgens de plaatselijke Oekraïense autoriteiten. Eén persoon raakte voor zover bekend zwaargewond. De schuilkelder onder het pand was een verzamelplaats voor burgers die bescherming zochten tegen het oorlogsgeweld. Het is niet duidelijk wie het pand beschoot.

Marioepol ligt aan de Zee van Azov, tussen Rusland en schiereiland de Krim in. Het behoort volgens waarnemers daarom tot de voornaamste doelwitten van de Russische invasiemacht, die vooral in het zuiden van Oekraïne vanuit de Krim ver is opgetrokken.

17.25 | Rusland ziet vooruitgang in onderhandelingen Oekraïne over beëindigen oorlog

Rusland ziet vooruitgang in de onderhandelingen met Oekraïne over het beëindigen van de oorlog. Volgens de Russische hoofdonderhandelaar Vladimir Medinski zijn beide partijen “halverwege” een compromis over toekomstige demilitarisering van Oekraïne, een eis van Moskou.

Over het afzien van het NAVO-lidmaatschap door Kyiv en neutraliteit van Oekraïne zijn beide partijen elkaar dicht genaderd, zei hij. Vanuit het Westen en Oekraïne klinken geluiden dat Rusland vertragingstactieken toepast en niet echt uit is op een vergelijk, drie weken na de invasie die lijkt vast te lopen.

Vergelijkbare geluiden klinken echter ook uit Moskou. Oekraïne vertraagt de vredesonderhandelingen met Rusland door onrealistische voorstellen te doen, zei bijvoorbeeld president Vladimir Poetin vrijdag tijdens een gesprek met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz. Oekraïne zou niet even bereid zijn als Rusland om de onderhandelingen te versnellen.

16.52 | Tientallen doden gemeld na raketaanval op kazerne Mykolajiv 

Bij een Russische raketaanval op een legerkazerne in de Zuid-Oekraïense stad Mykolajiv, die al weken onder vuur ligt, zouden vrijdag zeker 45 mensen zijn omgekomen. Dat meldt de BBC. Reddingspogingen zouden aan de gang zijn.

De lokale correspondent van de Britse zender zegt dat naar verluidt twee raketten de kazerne in de noordelijke buitenwijken van de stad hebben geraakt. De kazerne werd gebruikt om soldaten te trainen die een groot Russisch offensief langs de kust van de Zwarte Zee moeten tegenhouden.

Ook zei de correspondent tegen de BBC dat Mykolajiv al twee weken onder intense bombardementen lijdt nadat Russische troepen uit de stad waren verdreven. Veel burgers zijn dan ook al naar het westen gevlucht, voegde hij eraan toe.

16.15 | Chinese president Xi noemt oorlog in Oekraïne nadelig voor iedereen

De Chinese president Xi Jinping heeft in een telefoongesprek met Joe Biden gezegd dat een conflict zoals de oorlog in Oekraïne nadelig is voor alle betrokken partijen. Vrede en veiligheid zijn volgens de Chinese leider belangrijk voor de internationale gemeenschap. “De crisis in Oekraïne is iets wat we niet willen zien.”

Het telefoongesprek duurde bijna twee uur. Xi zei ook tegen Biden dat de onderlinge relatie niet kan uitmonden in een confrontatie en dat de landen er samen alles aan moeten doen om de verhoudingen weer op “het juiste pad” te krijgen.

15.33 | Poetin prijst strijdkrachten en verschijnt in Olympisch Stadion  

De Russische president Vladimir Poetin is in het Olympische Loezjniki Stadion in het zuidwesten van Moskou verschenen en heeft daar de strijdkrachten geprezen voor hun “speciale militaire operatie” in Oekraïne.

Hij verscheen tijdens een concert in het stadion voor de viering van de achtste verjaardag van wat de Russen de hereniging van de Krim met Rusland noemen.

De toespraak van Poetin werd in de uitzending van de staatstelevisie enige tijd onderbroken, volgens het Kremlin als gevolg van een technische storing. In plaats van Poetin waren er plotseling artiesten te zien. Even later verscheen Poetin weer in beeld en werd de hele speech uitgezonden. Het volle stadion juichte “voor Rusland, voor de overwinning”.

Poetin herhaalde zijn standpunt dat de Russische militaire operatie nodig is om volkerenmoord op etnische Russen te voorkomen. Hij hamerde erop dat de pro-Russische Oekraïners in de regio Donbas en andere delen van het zuidoosten van Oekraïne wreed werden vervolgd sinds de machtswisseling in 2014. Toen werd een pro-Russische president in de hoofdstad Kyiv afgezet tijdens massale betogingen. Volgens Poetin was het een vooral door de VS aangestuurde staatsgreep.

14.41 | Rusland eist dat YouTube stopt met bedreigingen tegen Russen 

Rusland eist dat Google-moederbedrijf Alphabet ervoor zorgt dat er geen bedreigingen tegen Russische burgers meer worden gedeeld via videoplatform YouTube.

Volgens de Russische mediatoezichthouder Roskomnadzor waren er namelijk advertenties op YouTube te vinden waarin werd opgeroepen om de communicatiesystemen van de spoorwegnetwerken van Rusland en Wit-Rusland plat te leggen.

De verspreiding van die berichten zou het bewijs zijn van de anti-Russische houding van het techconcern. Roskomnadzor spreekt zelfs van “acties van terroristische aard”. Die zouden het leven en de gezondheid van Russische burgers bedreigen.

Google heeft nog niet op het bericht gereageerd. Mogelijk is deze stap de opmaat naar een blokkade van YouTube op Russisch grondgebied. Eerder werden Facebook en Instagram al op zwart gezet in het land.

13.53 | Europees Parlement weert Russische diplomaten

Russische diplomaten en ander overheidspersoneel zijn niet langer welkom in het Europees Parlement. Hetzelfde geldt voor vertegenwoordigers van bondgenoot Belarus, dat Rusland helpt bij de oorlog in buurland Oekraïne. “In het huis van de democratie is geen plaats voor diegenen die de democratische orde vernietigen”, zegt voorzitter Roberta Metsola.

Het Europees Parlement stelt zich al langer uitgesproken kritisch op tegen Rusland. Felle reacties op onder andere de omgang van het Kremlin met oppositievoorman Aleksej Navalni kwam meerdere Europarlementariërs al op Russische sancties te staan.

Het EU-parlement ontvangt normaliter met regelmaat allerhande buitenlandse gasten, ook van landen waarmee de Europese Unie een moeizame verstandhouding heeft. Maar Russische en Belarussische vertegenwoordigers komen er wegens de oorlog tegen Oekraïne voorlopig niet in. Het verbod gaat onmiddellijk in en geldt voor alle vestigingen, in Brussel, Straatsburg en Luxemburg.

13.33 | Kinderwagens op plein in Lviv laten zien hoeveel kinderen al zijn omgekomen

Op een plein in Lviv zijn kinderwagens neergezet die laten zien hoeveel kinderen er nu al zijn omgekomen tijdens de oorlog met Rusland. Dat deelt The Kyiv Independent in een tweet. Hieronder zijn de kinderwagens te zien.

⚡️Strollers have been put in central Lviv on March 18, representing the number of children killed in Russia's war against Ukraine.

According to Prosecutor General’s Office, Russian forces have killed 109 children and injured more than 130 since Feb. 24.

📷 Asami Terajima pic.twitter.com/OGtrIsElHi

— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) March 18, 2022

13.13 | De Jonge over huisvesting Oekraïners: alle opties worden benut

Alle creativiteit moet worden aangewend om Oekraïners noodopvang en later huisvesting te bieden. “Alle opties die er zijn, worden benut.” Dat zei minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting voor aanvang van de ministerraad.

De Jonge denkt aan de transformatie van vastgoed van de Rijksvastgoeddienst, maar ook bijvoorbeeld aan het ombouwen van leegstaande kantoren en kazernes en flexwonen. Alles wat mogelijk is, moet met beide handen worden aangegrepen. “Het is niet of of, maar en en en”, benadrukte De Jonge.

Hij trekt hierin samen op met staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel). Nu wordt vooral ingezet op voldoende noodopvang voor Oekraïense vluchtelingen. “We hebben echt heel erg veel opvangplekken nodig. Het is heel indrukwekkend hoe gemeenten en Veiligheidsregio’s daarmee bezig zijn.”

De noodopvang kan niet te lang duren, beseft De Jonge. “Als mensen langer blijven, is die stretcher in de gymzaal natuurlijk niet genoeg.” Het kabinet moet in huisvesting voorzien. “Dat is heel hard werken, want de krapte op de woningmarkt is natuurlijk al heel erg groot”, aldus De Jonge. Hij sluit aanpassing van wet- en regelgeving niet uit als daarmee procedures kunnen worden versneld.

De huisvestingsopgave voor Oekraïense vluchtelingen doorkruist niet zo zeer zijn plannen om snel jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen. “Het maakt nog eens duidelijk hoe groot de urgentie is. De opdracht die toch al waanzinnig groot was, wordt hiermee nog veel groter. Het is onze taak om in die huisvesting te gaan voorzien. Samen met gemeenten, de Veiligheidsregio’s en woningcorporaties.”

12.03 | Rutte naar Litouwen en Polen voor overleg over Oekraïne

Minister-president Mark Rutte gaat maandag naar Litouwen en Polen voor overleg met onder anderen de regeringsleiders van beide landen. De oorlog in Oekraïne zal centraal staan in die gesprekken, meldt de Rijksvoorlichtingsdienst.

Rutte heeft in Litouwen een ontmoeting met president Gitanas Nauseda en premier Ingrida Šimonytė. Ook bezoekt hij de Nederlandse militairen die deel uitmaken van de NAVO-troepenmacht in het Baltische land, dat grenst aan Rusland.

In Polen spreekt Rutte met zijn ambtgenoot Mateusz Morawiecki. Ook bezoekt hij in de hoofdstad Warschau een opvanglocatie voor vluchtelingen uit buurland Oekraïne, samen met burgemeester Rafał Trzaskowski.

11.28 | Kabinet: 25.000 opvangplekken gaan we halen of nagenoeg halen

Staatssecretaris van Asiel Eric van der Burg denkt dat de eerste doelstelling voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen waarschijnlijk bereikt zal worden. Gemeenten moeten maandag 25.000 opvangplaatsen ingericht hebben. “Gisteravond zaten we boven de 23.000, dus dat gaan we halen of nagenoeg halen”, zei de bewindsman vrijdag voorafgaand aan de ministerraad.

Het ministerie van Justitie deelt dagelijks nieuwe cijfers over het aantal vluchtelingen dat wordt opgevangen en het aantal plekken dat daarvoor beschikbaar is. Deze vrijdag komen er volgens een woordvoerder geen nieuwe cijfers beschikbaar vanwege “een herinrichting van het systeem”. Donderdag was de beschikbare opvangcapaciteit ruim voldoende. Er werden 8.500 mensen opgevangen.

De 25 Nederlandse Veiligheidsregio’s moeten deze week ieder duizend opvangplekken realiseren, en de periode daarna nog eens hetzelfde aantal. Donderdag waarschuwde staatssecretaris van Asiel Eric van der Burg opnieuw dat die 50.000 plekken waarschijnlijk niet voldoende zullen blijken. Bovendien moet er nog van alles geregeld worden om deze mensen ook voor de langere termijn goed te huisvesten en zaken als sociale ondersteuning, leefgeld, zorg en onderwijs te bieden.

10.21 | Poolse grenswacht telt ruim 2 miljoen vluchtelingen uit Oekraïne

Polen heeft inmiddels 2 miljoen vluchtelingen uit Oekraïne het land zien binnenkomen. Drie weken na het begin van de oorlog steken volgens de Poolse grenswacht wel steeds minder Oekraïense burgers de grens naar Polen over.

De grenswacht meldt dat vrijdag omstreeks 09.00 uur het aantal vluchtelingen was opgelopen tot 2 miljoen. Het gaat vooral om vrouwen en kinderen. Mannen tot en met 60 jaar mogen Oekraïne niet uit. Zij moeten beschikbaar blijven om eventueel mee te vechten tegen het Russische leger.

Het is niet duidelijk hoeveel vluchtelingen in Polen zijn gebleven en hoeveel zijn doorgereisd naar andere landen. Binnen de Europese Unie zijn geen grenscontroles en bovendien mogen Oekraïners er vrij reizen. Voor zover bekend zijn honderdduizenden vluchtelingen vanuit de buurlanden van Oekraïne doorgereisd.

09.31 | Rusland: gevechten in centrum van Marioepol

Het Russische leger en de separatisten uit Donetsk vechten in het centrum van Marioepol tegen “nationalisten”, meldt het Russische ministerie van Defensie. De strategisch belangrijke havenstad is al langere tijd omsingeld.

Marioepol is een van de zwaarst getroffen steden tijdens de nu drie weken durende oorlog in Oekraïne. Ongeveer 90 procent van de stad is volgens de Oekraïense regering vernietigd en inwoners zitten al lange tijd zonder elektriciteit, gas en water. Ook is er een tekort aan voedsel.

De afgelopen dagen zijn tienduizenden inwoners van Marioepol via humanitaire corridors geëvacueerd naar Zaporizja, een stad die iets westelijker ligt in Oekraïne. De Oekraïense autoriteiten proberen ook vrijdag burgers te evacueren uit steden aan de frontlinie van de gevechten.

07.46 | Burgemeester Lviv: raketten vernielen gebouw, geen slachtoffers

Meerdere Russische raketten zijn vrijdagochtend neergekomen in de West-Oekraïense stad Lviv, zegt de burgemeester. Die laat ook weten dat een gebouw in de buurt van het vliegveld is vernietigd en dat er geen slachtoffers zijn gevallen.

In het gebouw werden vliegtuigen onderhouden. De televisiezender Oekraïne 24 maakte melding van zeker drie explosies in Lviv. In de stad, op tientallen kilometers van Polen, is het ten opzichte van andere grote steden relatief rustig sinds de oorlog drie weken geleden uitbrak.

06.22 | Explosies klinken in Oekraïense stad Lviv

Journalisten van CNN melden vrijdagochtend explosies in Lviv, een stad in het westen van Oekraïne. Het is onduidelijk wat er getroffen is. De explosies zouden enkele minuten nadat het luchtalarm afging geklonken hebben.

Op meerdere ongeverifieerde beelden op sociale media is een rookwolk in de buurt van de stad te zien. Een journalist van de BBC meldt op Twitter dat de rook uit de buurt van het vliegveld komt.

Large cloud of smoke to the west of the beautiful city of Lviv. Explosions reported about an hour ago.
It’s in the direction of the airport 6kms from city centre. pic.twitter.com/SBt23emudG

— Jonah Fisher (@JonahFisherBBC) March 18, 2022

05.24 | Zelensky waarschuwt Rusland: wij zijn nu anders dan in 2014

In zijn dagelijkse toespraak heeft Volodymyr Zelensky de Russische strijdkrachten gewaarschuwd. “Wij zijn nu anders dan in 2014”, zei de Oekraïense president in de nacht van donderdag op vrijdag in een video op Facebook over de annexatie van de Krim die destijds “zonder slag of stoot” verliep. Het Oekraïne van vandaag is volgens Zelensky “in staat om zich 22 dagen lang te verdedigen tegen een grootschalige inval”.

De Oekraïense president richtte zich, net als een dag eerder, opnieuw tot Russische strijders. Dit keer waarschuwde hij in het bijzonder huurlingen uit andere landen die hij wil behoeden voor “de slechtste beslissing van hun leven”. Zelensky zei dat “een lang leven beter is dan het geld dat wordt geboden voor een kort leven”.

Ook deed de president van het belaagde Oost-Europese land een direct beroep op Duitsland en Duitsers, wier opvattingen volgens hem aan het veranderen zijn. Niet langer is Duitsland volgens Zelensky, die donderdag de Bondsdag toesprak, “onbereikbaar achter een onzichtbare maar sterke muur”. Hij riep bondskanselier Olaf Scholz op voor “langdurige en eerlijke” vrede in Europa te zorgen.

Over de lopende onderhandelingen met Moskou wilde Zelensky weinig kwijt. “Het is beter om in stilte te werken in plaats van op televisie, radio en Facebook”, aldus de president.

00.50 | UNICEF: zeker 5.000 kinderen geboren tijdens oorlog in Oekraïne

In Oekraïne zijn sinds de Russische inval eind vorige maand al zeker 5.000 kinderen geboren. “Het leven van al deze kinderen is op zijn kop gezet”, zegt een woordvoerder van VN-kinderrechtenorganisatie UNICEF tegen Al Jazeera.

De woordvoerder zegt verder dat “families het contact met elkaar zijn verloren” en “de kinderen van Oekraïne dringend vrede nodig hebben”.

Eerder deze week meldde UNICEF dat zeker 1,5 miljoen kinderen Oekraïne ontvlucht zijn. Dat zijn 73.000 kinderen per dag of 55 per minuut. De Verenigde Naties vrezen dat nog veel meer mensen aan de oorlog in het land willen ontsnappen.

00.31 | Brits leger: Russische bevoorrading verstoord door tegenaanvallen

De bevoorrading van Russische troepen in Oekraïne verloopt moeizaam, omdat essentiële aanvoerlijnen onder vuur liggen. Zelfs essentiële basisbehoeften als voedsel en brandstof kunnen lastig naar het front worden gebracht. Het Britse ministerie van Defensie meldt dat in de nacht van donderdag op vrijdag in een update over de situatie in Oekraïne.

De Russische troepen kampen volgens Britse inlichtingendiensten met logistieke problemen. Zo heeft Rusland geen controle over het Oekraïense luchtruim en verloopt de opmars traag door onder meer opgeblazen bruggen.

Daarnaast wordt de bevoorrading van troepen aan het front bemoeilijkt door “onophoudelijke Oekraïense tegenaanvallen”. Als gevolg daarvan “verdedigen grote aantallen Russische troepen momenteel de eigen aanvoerlijn”, wat tot een verminderde slagkracht aan het front zorgt.

Liveblog donderdag 17 maart

22.36 | Oekraïners stellen via WhatsApp hulpvragen aan Rode Kruis

Op de WhatsApp-hulplijn van het Nederlandse Rode Kruis zijn op de eerste dag dertig berichten binnengekomen van mensen die Oekraïne vanwege de oorlog zijn ontvlucht. Dat laat de organisatie donderdagavond desgevraagd weten. Een telefoonlijn waar vragen in het Nederlands gesteld kunnen worden over Oekraïne werd 171 keer gebeld.

De hulporganisatie zette de berichtenlijn, te bereiken via het nummer 0648158053, donderdag op voor Oekraïners die naar Nederland zijn gevlucht vanwege de oorlog in eigen land. Vragen kunnen via WhatsApp in het Oekraïens en Engels worden gesteld. De onderwerpen liepen donderdag “sterk uiteen”, aldus het Rode Kruis. “Sommigen willen weten hoe ze aan luiers kunnen komen voor hun baby, anderen willen zelf graag helpen en vragen hoe ze vrijwilliger kunnen worden.”

Een woordvoerder noemt het aantal van dertig berichten “voor een eerste dag niet verkeerd”. Donderdag startte de organisatie de communicatie over de hulplijn. Zo werden Oekraïners bij de humanitaire servicepunten in Amsterdam en Utrecht op de hulp gewezen. “We hopen natuurlijk dat mensen zo goed mogelijk hun weg kunnen vinden en als ze vragen hebben dat wij ze verder kunnen helpen. Vandaag hebben we voor dertig mensen wat kunnen betekenen.”

De algemene hulplijn van het Rode Kruis die nog bereikbaar is voor vragen met betrekking tot corona, is uitgebreid voor vragen over Oekraïne. In het Nederlands kunnen mensen hulp vragen of aanbieden. Op het nummer 070-4455888 kwamen dagelijks nog zo’n twintig tot dertig vragen over corona binnen, “relatief beperkt”. De woordvoerder noemt de 171 telefoontjes van donderdag dan ook “substantieel meer”. “Veruit de meeste belletjes waren van mensen die huisvesting willen aanbieden”, aldus de organisatie over de Oekraïne-gerelateerde telefoontjes.

22.12 | Rusland schrapt stemming VN-Veiligheidsraad over Oekraïne

Rusland heeft een stemming in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties over Oekraïne geannuleerd. De stemming over een door Moskou opgestelde “humanitaire” resolutie over hulp aan Oekraïne zou vrijdag plaatsvinden, maar gaat volgens diplomaten niet door vanwege gebrek aan steun van bondgenoten.

Rusland is momenteel voorzitter van het machtige orgaan waarin vijftien landen zijn vertegenwoordigd. Moskou kreeg de handtekening van China en India vooraf niet onder de tekst, een indicatie dat die landen zouden tegenstemmen, zei een VN-ambassadeur. De Russische VN-ambassadeur Vasili Nebenzia bevestigde “in dit stadium” niet om een stemming te vragen. Hij beschuldigde westerse landen ervan ongekende druk uit te oefenen op andere leden van de raad.

Het is westerse landen tot nu toe niet gelukt de Russische invasie veroordeeld te krijgen in de Veiligheidsraad, omdat Rusland zijn vetorecht heeft gebruikt. Ook pogingen op te roepen tot het beëindigen van de vijandigheden, ongehinderde humanitaire hulp en het beschermen van burgers zijn vooralsnog gestrand.

21.49 | Bijna 4000 mensen vertrekken uit belegerde steden in Oekraïne

De Oekraïense autoriteiten hebben donderdag nieuwe pogingen gedaan om burgers te evacueren uit een aantal belegerde steden. Vicepremier Irina Veresjtsjoek liet weten dat 3810 mensen op die manier konden vertrekken, aanzienlijk minder dan de ruim 60.000 een dag eerder. Zij had eerder op de dag gemeld dat met Rusland afspraken waren gemaakt over negen humanitaire corridors.

De vluchtroutes werden onder meer geopend in de regio’s Kyiv en Charkov. Ook is geprobeerd inwoners van Marioepol te evacueren. Er gingen bussen en een tankwagen met brandstof voor auto’s die kant op. Ongeveer 2000 mensen slaagden erin uit de havenstad te vertrekken, aldus Veresjtsjoek.

President Volodymyr Zelensky zei dat de evacuatie van burgers uit Marioepol woensdag moeizaam verliep omdat Russische troepen zich niet aan het staakt-het-vuren hielden. Meer dan 6000 inwoners konden toen de door Russische troepen omsingelde stad verlaten.

19.47 | Biden noemt Poetin ‘moorddadige dictator’

De Amerikaanse president Joe Biden heeft zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin afgeschilderd als een “moorddadige dictator” en een “echte crimineel die een immorele oorlog voert tegen het Oekraïense volk”. Een dag eerder had hij hem al een oorlogsmisdadiger genoemd.

“Poetin betaalt een hoge prijs voor zijn agressie”, zei Biden donderdag. Volgens hem is de Russische aanval op Oekraïne een keerpunt in de geschiedenis. “Ik denk dat we in een echte strijd verwikkeld zijn tussen autocratieën en democratieën.”

Biden spreekt vrijdag met de Chinese president Xi Jinping, die de invasie niet heeft veroordeeld. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zal Biden hem duidelijk maken dat China verantwoordelijkheid draagt voor elke steun die het geeft aan de Russische agressie. De VS zijn bezorgd dat China overweegt wapens te leveren aan Moskou.

18.07 | Oekraïne: ruim 30.000 evacuaties uit verwoest Marioepol

De Oekraïense havenstad Marioepol is naar schatting van de burgemeester voor 80 procent verwoest. In een bericht op Telegram schrijft hij dat de situatie in zijn stad ‘kritiek’ is en dat de bombardementen onophoudelijk doorgaan. Zo’n 350.000 mensen zouden vastzitten in de stad, die door het Russische leger is omsingeld.

De evacuatie van burgers verliep de afgelopen dagen moeizaam, volgens de Oekraïners omdat Russische troepen zich niet aan een staakt-het-vuren hielden en evacuatieroutes blokkeerden. Toch slaagden de afgelopen 24 uur meer dan 6000 mensen erin om de stad te verlaten, aldus de regering in Kyiv. Onder hen zouden 2000 kinderen zijn. In totaal wisten deze week circa 30.000 mensen uit Marioepol te ontsnappen.

Volgens de autoriteiten zit de stad zonder water, verwarming en elektriciteit. Vluchtelingen uit Marioepol bevestigen dat en vertelden journalisten dat ze sneeuw smolten of rivierwater kookten om aan drinkwater te komen. Konvooien met hulpgoederen moesten de afgelopen dagen herhaaldelijk omkeren omdat ze door de felle gevechten de stad niet konden bereiken. Sinds het begin van de belegering zouden volgens het stadsbestuur 2358 burgers zijn omgekomen, maar dat aantal kan niet onafhankelijk bevestigd worden.

Volgens het gemeentebestuur zijn reddingswerkers nog altijd bezig om mensen uit de schuilkelder onder het theater te krijgen dat woensdag werd verwoest, mogelijk door een Russisch bombardement. In de kelder zouden zo’n 1200 mensen een veilig heenkomen hebben gezocht. Of en hoeveel slachtoffers er zijn, is niet bekend. Volgens onbevestigde berichten zouden zeker 130 mensen zijn gered.

17.59 | G7: oorlogsmisdadigers zullen zich moeten verantwoorden

Daders van oorlogsmisdaden in Oekraïne zullen zich moeten verantwoorden en aansprakelijk worden gesteld, waarschuwen de ministers van Buitenlandse Zaken van de rijke G7-landen na digitaal overleg. Zij veroordelen de lukrake aanvallen van Russische troepen op burgers sinds het begin van de invasie in het buurland drie weken geleden.

De bewindslieden hekelen de “schandelijke” oorlog die president Vladimir Poetin is begonnen, waardoor miljoenen mensen zich gedwongen voelen hun land te ontvluchten. Zij wijzen op de doorgaande vernietiging van infrastructuur, scholen, ziekenhuizen en theaters.

Rusland moet onmiddellijk gehoor geven aan het besluit van het Internationaal Gerechtshof om de aanvallen te staken en zijn strijdkrachten terugtrekken, zeggen de ministers in een verklaring. Zij noemen de weigering van Moskou om humanitaire hulp door te laten naar met name de belegerde stad Marioepol onaanvaardbaar. De zeven geïndustrialiseerde landen beloven de steun op te schroeven, ook aan de buurlanden van Oekraïne die vluchtelingen opvangen.

De leden van de G7 zijn de VS, Duitsland, Canada, Frankrijk, Italië, Japan en het Verenigd Koninkrijk. De EU is ook altijd vertegenwoordigd.

17.14 | UNESCO geeft helmen en vesten aan journalisten in Oekraïne

UNESCO, het culturele agentschap van de Verenigde Naties, stelt helmen en kogelwerende vesten ter beschikking aan Oekraïense journalisten. Ook wil de organisatie in de Oekraïense stad Lviv journalisten trainen voor werken in oorlogsgebied, heeft UNESCO donderdag bekendgemaakt.

“Journalisten en medewerkers van media riskeren hun levens in Oekraïne om de bevolking levensreddende informatie te geven en de wereld te informeren over de realiteit van deze oorlog”, zei UNESCO-directeur Audrey Azoulay. Veel Oekraïense journalisten zijn volgens haar echter onvoorbereid in de rol van oorlogsverslaggever beland.

Volgende week moeten de eerste 125 helmen en vesten worden uitgedeeld via journalistenorganisaties in Lviv. Veel Oekraïense media hebben hun redacties naar deze relatief veilige stad in het westen van Oekraïne verplaatst. De trainingen zullen in eerste instantie online worden gegeven en daarna ook ter plaatse.

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne op 24 februari zijn zeker vier journalisten omgekomen, onder wie twee Amerikanen. Meer dan dertig zijn gewond geraakt.

16.02 | Erdogan nodigt Poetin uit voor overleg in Turkije

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft donderdag zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin uitgenodigd voor vredesbesprekingen in Turkije met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. In een telefoongesprek met Poetin zei Erdogan dat een blijvend staakt-het-vuren tot een oplossing voor de langere termijn kan leiden.

Dat meldde het kantoor van Erdogan donderdag. De Turkse president sprak eerder met Poetin en stelde toen al voor om de strijd te staken en onderhandelingen op hoog niveau te beginnen. Die moesten onder meer gaan over een blijvende wapenstilstand en over evacuaties van burgers.

De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu ontmoette donderdag in Lviv in West-Oekraïne zijn Oekraïense collega Dmitro Koeleba. Cavusoglu zei te hopen op een wapenstilstand bij de door de Russen zwaar belegerde havenstad Marioepol. Daar bevinden zich volgens de minister ook nog ruim honderd Turken.

14.51 | Opnieuw vluchtroutes voor vertrek uit belegerde steden Oekraïne

De Oekraïense autoriteiten doen donderdag nieuwe pogingen om burgers te evacueren uit een aantal belegerde steden. Vicepremier Irina Veresjtsjoek meldt dat met Rusland afspraken zijn gemaakt voor negen humanitaire corridors.

De vluchtroutes worden geopend in de regio’s Kyiv en Charkov. Ook wordt geprobeerd inwoners van Marioepol te evacueren naar de stad Zaporizja. Er gaan bussen en een tankwagen met brandstof voor auto’s die kant op. Eerder verlieten duizenden auto’s via corridors de zwaar getroffen havenstad.

President Volodymyr Zelensky zei dat de evacuatie van burgers uit Marioepol woensdag moeizaam verliep omdat Russische troepen zich niet aan het staakt-het-vuren hielden. Meer dan zesduizend inwoners konden de door Russische troepen omsingelde stad verlaten.

14.02 | Tsjechië heeft bijna maximumaantal vluchtelingen bereikt

De Tsjechische premier Petr Fiala heeft opgeroepen tot hulp aan de circa 270.000 Oekraïense vluchtelingen in het land, maar hij zei daarbij dat Tsjechië er niet veel meer kan opnemen. “We moeten ons realiseren dat we de grens bereiken van wat we zonder enorme problemen kunnen opnemen”, zei Fiala, doelend op de stroom vluchtelingen.

Het Tsjechische parlement heeft een wet aangenomen waarmee armlastige vluchtelingen 200 euro per maand krijgen. Mensen die Oekraïense vluchtelingen in huis nemen krijgen 120 euro per vluchteling per maand.

13.57 | Loco-burgemeester Marioepol: ‘Stad bijna in puin’

Serhiy Orlov, de loco-burgemeester van Marioepol, zegt dat bijna de hele stad Marioepol verwoest of beschadigd is. Volgens hem is zo’n 80 procent gebombardeerd. “Geen gebouw is onbeschadigd. Ofwel verwoest, ofwel beschadigd.”

13.42 | UNHCR: ‘In één dag ruim 100.000 Oekraïense vluchtelingen’

Meer dan 100.000 mensen zijn in de afgelopen 24 uur uit Oekraïne gevlucht. In totaal hebben sinds de Russische inval op 24 februari 3.169.897 Oekraïners hun thuisland verlaten, aldus de UNHCR donderdag.

Volgens de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties zijn nog eens twee miljoen mensen binnen Oekraïne op de vlucht voor het oorlogsgeweld. De UNHCR houdt er rekening mee dat een groot deel van hen eveneens zal proberen het land te verlaten. Volgens een voorzichtige schatting kan het aantal Oekraïense vluchtelingen oplopen tot meer dan vier miljoen.

12.48 | Rusland verwerpt vonnis van VN-hof over staken oorlog Oekraïne

Rusland verwerpt het vonnis van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag over de oorlog in Oekraïne. Het hoogste juridische orgaan van de Verenigde Naties oordeelde woensdag dat Rusland onmiddellijk alle militaire activiteiten in het buurland moet staken.

Hoewel de uitspraak bindend is, kan het hof landen niet dwingen zich eraan te houden. Volgens het Kremlin moet zowel Rusland als Oekraïne instemmen met de uitvoering van het vonnis. Rusland gaat daar in dit geval niet mee akkoord, aldus een woordvoerder.

11.17 | Gemeenten vangen 8500 Oekraïners op, nu plek voor 23.000

Nederland vangt momenteel 8500 vluchtelingen op en heeft capaciteit voor 23.000 mensen, blijkt uit de nieuwste cijfers die het ministerie van Justitie en Veiligheid donderdag heeft gepubliceerd. Het doel van 25.000 opvangplekken dat later deze week bereikt moet worden, komt daarmee weer iets dichterbij.

Ten opzichte van een dag eerder nam het aantal vluchtelingen dat opgevangen wordt op de locaties die de Veiligheidsregio’s hebben geregeld met 500 toe, en het aantal plekken met 1000. Nederland huisvest waarschijnlijk in de praktijk meer Oekraïners omdat mensen die zelf onderdak hebben geregeld, bijvoorbeeld bij vrienden of familie, niet zijn meegeteld.

11.04 | Zelensky vraagt Duitsland om hulp bij neerhalen ‘muur’ in Europa

De Oekraïense president Volodimir Zelensky heeft, verwijzend naar de Koude Oorlog, Duitsland om hulp gevraagd bij het neerhalen van een nieuwe “muur” van Rusland in Europa. Dat deed hij in zijn videoboodschap aan de Bondsdag.

Het gaat volgens Zelensky niet om “een Berlijnse muur”, doelend op de jarenlange fysieke scheiding tussen West- en Oost-Berlijn, maar een symbolische muur die vrijheid van mensen ontneemt. Hij stelde dat deze muur “met elk bombardement groter wordt”.

Verder vroeg de Oekraïense leider onder meer om steun voor de poging van zijn land om lid te worden van de Europese Unie.

10.34 | Rusland: ‘Onderhandelingen met Oekraïne gaan door’

Rusland meldt dat het online-overleg met Oekraïne verder zal gaan. Sinds maandag houden vertegenwoordigers van beide landen videobesprekingen om een oplossing te vinden voor de Russische invasie in Oekraïne.

Er worden militaire, politieke en humanitaire kwesties besproken, zo heeft een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken gezegd. De onderhandelingen hebben nog niet tot een doorbraak geleid, maar de partijen lijken ondanks moeizame gesprekken wel vooruitgang te boeken.

Kyiv eist een wapenstilstand en de terugtrekking van de Russische troepen. Moskou wil dat Oekraïne een neutraal land wordt en geen lid van de NAVO. Ook wil de Russische delegatie dat Kyiv erkent dat de Krim bij Rusland hoort en de afvallige regio’s Donetsk en Loehansk onafhankelijke staten zijn.

09.22 | Gouverneur Tsjernihiv meldt 53 burgerdoden op een dag

Russische aanvallen in de Oekraïense stad Tsjernihiv hebben woensdag 53 burgers het leven gekost, zegt de regionale gouverneur. Onder hen zijn ook enkele kinderen. De slachtoffers vielen onder meer toen een appartementengebouw werd gebombardeerd.

Ook zouden tien burgers zijn doodgeschoten toen ze in de rij stonden voor brood. Rusland heeft gezegd dat zijn militairen niet in de stad waren en beweert dat de aanval werd uitgevoerd door Oekraïense troepen of een list is van de Oekraïense inlichtingendienst.

“We lijden zware verliezen”, zegt gouverneur Vjatsjeslav Tsjaus. Russische troepen proberen Tsjernihiv in te nemen. De omsingelde stad heeft al dagen te maken met zware aanvallen. Veel inwoners zitten zonder elektriciteit. De informatie uit de stad is niet onafhankelijk geverifieerd.

08.17 | Britse inlichtingendienst: ‘Russische inval vastgelopen’

De Russische inval in Oekraïne is op de meeste fronten vastgelopen, zegt een Britse inlichtingendienst. De Russische troepen lijden zware verliezen en boeken nauwelijks terreinwinst. De Oekraïense verdediging blijft fel en goed gecoördineerd en alle belangrijke steden blijven in Oekraïense handen, aldus de dienst.

Rusland viel 24 februari Oekraïne binnen, naar eigen zeggen om de militaire infrastructuur uit te schakelen. Het land zegt geen steden te willen innemen en geen burgerdoelen aan te vallen.

08.04 | VS gaat ‘kamikaze-drones’ leveren aan Oekraïne

De regering-Biden levert volgens ingewijden honderd “kamikaze-drones” aan Oekraïne. Een bron meldt aan onder meer The New York Times dat het belaagde Oost-Europese land vooral behoefte heeft aan makkelijk te dragen en eenvoudig te gebruiken wapens. De zogenoemde Switchblade drones, die ontploffen bij het raken van een doelwit, voldoen aan deze voorwaarden.

De Amerikaanse president Joe Biden beloofde de Oekraïense regering woensdag voor 800 miljoen dollar aan militaire hulp, nadat er onlangs al 200 miljoen beschikbaar was gesteld. De Amerikaanse krant schrijft op basis van een bron binnen het ministerie van Defensie dat er met name druk is om de wapens snel naar Oekraïne te krijgen.

06.48 | Rode Kruis opent hulplijnen voor vluchtelingen uit Oekraïne

Het Rode Kruis opent een WhatsApp-hulplijn voor mensen die vanuit Oekraïne naar Nederland gevlucht zijn. Via deze hulplijn kunnen mensen in het Oekraïens of Engels worden geholpen, zo meldt de noodhulporganisatie. Ook wordt er een Nederlandstalige telefonische informatielijn geopend voor mensen die bijvoorbeeld vragen hebben over hoe ze tijdelijke huisvesting kunnen aanbieden.

“De mensen die het geweld in Oekraïne zijn ontvlucht, hebben vaak een zware tijd achter de rug. Als Rode Kruis vinden we het belangrijk dat deze mensen in Nederland goed worden opgevangen en dat zij goede informatie krijgen over waar ze terechtkunnen voor hulp”, zo meldt algemeen directeur Marieke van Schaik.

06.42 | Een dode door neergehaalde Russische raket op flatgebouw Kyiv

Een persoon is om het leven gekomen nadat restanten van een Russische raket donderdagochtend op een flatgebouw in Kyiv terecht zijn gekomen, aldus lokale hulpdiensten. Drie mensen raakten daarbij gewond, er wordt nog gezocht naar bewoners.

De hulpdiensten in de Oekraïense hoofdstad melden dat er brand uitbrak op de zestiende etage van het complex. Op ongeverifieerde beelden is veel puin rondom het gebouw te zien. Hulpverleners hebben zeker dertig mensen geëvacueerd en het vuur geblust.

06.21 | President Joe Biden noemt Vladimir Poetin een oorlogsmisdadiger, Rusland woest

De Amerikaanse president Joe Biden heeft woensdag zijn Russische collega Vladimir Poetin voor het eerst een “oorlogsmisdadiger” genoemd na diens besluit om het buurland Oekraïne binnen te vallen.

Het Kremlin noemt de uitspraken “onaanvaardbaar” en “onvergeeflijk”. “En dat komende van een staatshoofd wiens bommen honderdduizenden mensen van over de hele wereld hebben gedood”, aldus een woordvoerder.

🚨This marks the first time the administration has referred to the Russian President as a war criminal – until now, officials have shied away from that language.

POTUS tells me “I think he is a war criminal”

(Thanks to @kwelkernbc for the camera work 🎥) pic.twitter.com/u4fLdkxMbt

— Jacqui Heinrich (@JacquiHeinrich) March 16, 2022

06.19 | Zelensky vergelijkt belegering Marioepol met Leningrad

De Oekraïense president Volodimir Zelensky heeft zich in zijn dagelijkse toespraak tot het Russische volk gericht. “Hoe verschilt de belegering van Marioepol met Leningrad?”, vroeg Zelensky, verwijzend naar de stad die nu bekend is als Sint-Petersburg en in de Tweede Wereldoorlog door nazi-Duitsland jarenlang werd geblokkeerd. Ook noemde hij Rusland “een terroristische staat”.

De opmerkingen van Zelensky kwamen in de nacht van woensdag op donderdag in zijn gebruikelijke videoboodschap, uren nadat een Russisch bombardement een theater in Marioepol zou hebben getroffen waar ook kinderen schuilden. “Het gebouw is verwoest, het dodental nog onbekend”, zei de Oekraïense president daarover.

05.58 | School verwoest nabij Charkov

Volgens Oekraïense media werd woensdagnacht een school in Merefa, vlakbij Charkov, verwoest door een Russisch projectiel.

https://twitter.com/seditionintel/status/1504306590748495877

02.21 | Brits leger: ‘Rusland gebruikt oudere en minder precieze wapens’

Rusland stapt over op het gebruik van oudere en minder precieze wapens in Oekraïne. Omdat de Russische invasie flinke vertraging oploopt heeft het land volgens inlichtingen van het Britse ministerie van Defensie “veel meer raketten gebruikt dan vooraf gepland”. De oudere wapens die het nu inzet, zouden kunnen leiden tot meer burgerdoden.

Het Britse ministerie meldt dagelijks hoe de situatie in Oekraïne zich ontwikkelt. Woensdagavond schrijft het in een update op Twitter dat de Russische opmars is vertraagd en “doelen niet zijn behaald”. Ook zijn de Russen er niet in geslaagd “het Oekraïense luchtruim te controleren”. Daardoor zijn extra veel langeafstandsraketten ingezet.

00.47 | ‘Ontvoerde burgemeester Melitopol bevrijd’

De opgepakte burgemeester van de Zuid-Oekraïense stad Melitopol is vrij. Dat meldt een woordvoerder van de Oekraïense president Zelensky op Telegram. Ivan Fedorov zou tijdens een speciale operatie van Oekraïense militairen zijn bevrijd.

00.31 | Getroffen theater Marioepol waarschuwde: ‘Hier zijn kinderen’

Het theater in de Oekraïense stad Marioepol dat woensdag het doelwit zou zijn geworden van een Russische luchtaanval, waarschuwde dat er binnen kinderen waren. Op satellietbeelden van het Amerikaanse bedrijf Maxar Technologies was volgens CNN te zien dat buiten het gebouw in de belegerde havenstad “kinderen” stond geschreven.

Er is nog veel onduidelijk over het bombardement dat het theater zou hebben getroffen. Het gemeentebestuur van Marioepol stelt dat Russische troepen “doelbewust” het gebouw in het centrum van de stad hebben vernietigd. “Een vreselijke en onmenselijke daad”, meldt het stadsbestuur via Telegram.

Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken beweert dat honderden mensen zich op het moment van het bombardement schuilhielden in het gebouw. Het beschuldigt Rusland van een oorlogsmisdaad.

Er zijn nog geen berichten over gewonden of doden.

Liveblog Oekraïne | NAVO stuurt flink meer troepen naar oosten om dreiging RuslandLees ook