Een bepaalde aandoening of 75-plusser? Dan heb je een medische keuring nodig voordat je je rijbewijs (B) mag verlengen. Lourens Hooisma (45) is hartpatiënt, en vindt de administratieve rompslomp én kosten onnodig.
Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) onderzoekt of er een andere opzet moet komen voor deze keuring. Nederlanders kunnen tot en met 5 augustus meedenken aan de invulling hiervan, via denkmeeoverkeuren.nl.

Zonder medische keuring geen verlenging rijbewijs? Onzin, vindt hartpatiënt Lourens
Stress
In 2012 heeft Lourens een zware baan als crisismanager, en ervaart hij daarnaast veel stress van zijn echtscheiding. Drie jaar lang ondergaat hij verschillende onderzoeken bij de huisarts, omdat hij veel pijn heeft bij zijn maag. De diagnose: een burn-out. Dus op naar Turkije, even twee weekjes eruit.
Maar eenmaal op de hotelkamer – eind 2015 – krijgt hij opnieuw erge pijnen. “Ik heb het weg gepuft, als een bevalling. Drie dagen later was ik weer thuis en heb ik bij de huisarts met mijn vuisten op tafel geslagen. Ik moest en zou nu uitsluiten dat er iets met mijn hart was.”
Hartstilstand
In januari 2016 wordt Lourens na het afnemen van een fietstest direct doorgestuurd naar de cardioloog. “In de hele maand december had ik blijkbaar elf keer een hartinfarct gehad. Mijn kransslagaders zaten potdicht, ik ben drie keer gedotterd en er zijn meerdere stents gezet. Een paar dagen later mocht ik naar huis, en lag ik op een bed in de woonkamer.”
Maar al snel moet hij terug naar het ziekenhuis, want hij voelt zich niet lekker. Uit de testen blijkt niks raars, misschien iets psychisch? “Mijn zus zou ons ophalen, maar was wat later. Dat is uiteindelijk mijn redding geweest. Want in de wachtkamer viel ik dood neer in de armen van mijn huidige vrouw: een hartstilstand.”
“Geen losse stents – zoals ze eerst dachten – maar een bloedophoping onderin het hart waardoor het hart ging fibrilleren. Ik heb een S-ICD gekregen: een kastje in mijn oksel, met een draad over mijn borst. De sensoren controleren mijn hartritme. Tijdens het plaatsen ervan – en nog een keer dotteren, heb ik opnieuw een hartstilstand gekregen.”
Medische keuring
Eenmaal thuis krijgt hij niet alleen te maken met revalidatie en traumaverwerking, maar ook met de administratieve rompslomp. “Ik moest van alles regelen, waaronder een nieuw rijbewijs. Met een S-ICD mag je niet autorijden voor een werkgever. Voor mijn baan was ik vaak onderweg. Ik ben medisch afgekeurd voor het werk, en moest een rijbewijs code 100 (privégebruik red.) aanvragen.”
Moet Lourens zijn ICD vervangen – dit gebeurt ongeveer om de vijf jaar tot zeven jaar – dan moet hij een maand van de weg blijven. Na een hartstilstand mag hij drie maanden lang niet rijden. Om de vijf jaar ondergaat hij een medische keuring via het CBR.
“De eerste keer hoefde dat niet, toen ging alles via het ziekenhuis. Maar ik moest wel de kosten betalen van een nieuw rijbewijs, dat ik vlak daarvoor net had vervangen. Dit jaar – vijf jaar later – moest het wél. In een kamertje in een oude sportschool heb ik mijn urine en bloeddruk laten controleren door een arts van het CBR.”
Kosten
Naast de keuring van het CBR, moet Lourens bij het ziekenhuis goedkeuring vragen aan de arts. Deze moet een formulier ondertekenen, waarmee hij of zij instemt met de verlenging van Lourens’ rijbewijs.
“Dat formulier heb ik weer doorgestuurd naar het CBR. Wordt alles goedgekeurd – en raakt er onderweg niks kwijt – dan kan ik een nieuw rijbewijs aanvragen. Alleen de test kost al zeventig euro. Tel daar het nieuwe rijbewijs, de postzegels en vervoerskosten nog maar eens bij op. Als je niet veel geld hebt, staat dat voor twee weken boodschappen. Ik heb het geluk dat mijn vrouw volledig werkt, maar dat heeft niet iedereen.”
Onnodig
Dat Lourens elke vijf jaar een medische keuring moet ondergaan – en hier zelf voor moet betalen – terwijl hij halfjaarlijks op controle gaat in het ziekenhuis, vindt hij onzin. “Ik snap dat je deelneemt in het verkeer, en dat de kans op een hartstilstand groot is. Maar feitelijk geldt dat voor iedereen die rijdt, ik wist ook niet dat ik ergens last van had.”
“Ik heb al een apparaat in mij, ik ben veilig. Het enige wat er zou kunnen gebeuren, is dat je draad knapt terwijl je een draai aan het stuur geeft. In het geval van een gewone ICD krijg je dan een schok en ga je plat. Maar die kans is zo klein. En je draad – of ICD – wordt helemaal niet getest tijdens de medische keuring.”
Lourens houdt zijn bloeddruk tweemaal per dag bij, heeft een thuismonitor om de staat van zijn S-ICD te testen en elk halfjaar wordt zijn bloed onderzocht en zijn medicijnen doorgenomen. “Ik denk niet dat een CBR-controle dan nog toegevoegde waarde heeft. Alleen de gegevens van je arts – of die je capabel acht of niet – zou genoeg moeten zijn. Een arts kent zijn patiënt toch vele malen beter?”
Reactie CBR
Het CBR is vóór het optimaliseren van het huidige stelsel, en niet voor een radicale verandering ervan. “Als iemand een hartaandoening heeft kan dit risico’s opleveren in het verkeer. Je kunt bijvoorbeeld moeite hebben met lichamelijke inspanning, vermoeidheid, duizeligheid of zelfs onwel worden. Gebeurt dit wanneer je achter het stuur zit, dan is dat levensgevaarlijk. Daarom gelden voor deze mensen extra regels.”
“In Nederland is bepaald dat je rijbewijs – wanneer je een ICD draagt – maximaal geldig is voor vijf jaar. Verloopt het, dan wordt er opnieuw onderzocht of je veilig kunt rijden. Tip: Nadat je de Gezondheidsverklaring hebt ingevuld, krijg je van het CBR een bericht dat je naar de cardioloog moet. Probeer dit te combineren met je reguliere controle, zo bespaar je kosten.”
Lees ook
Rianne (17) onderging vanwege autisme dure keuring rijbewijs: ‘Na kwartier weer buiten