Dat mensen verslaafd zijn aan roken, is de schuld van de tabaksindustrie, vindt het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis; het doet aangifte tegen tabaksproducenten. Heeft dat zin?

Vijf vragen en antwoorden over de strijd tegen tabaksfabrikanten.

Lees ook
Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis doet aangifte tegen tabaksproducenten

1. Waarom doet het AvL aangifte?
Het AvL, dat gespecialiseerd is in het behandelen van kanker, zegt dat tabaksproducenten mensen verslaafd maken aan sigaretten, “het meest kankerverwekkende product dat er is”. En dat terwijl het ziekenhuis er alles aan doet om mensen met kanker beter te maken. “Het is dweilen met de kraan open”, zegt de voorzitter van de Raad van Bestuur, René Medema. Er zouden in ons land dagelijks 55 mensen sterven door roken.

Het initiatief voor de aangifte komt van strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq. Zij deed in 2016 namens enkele organisaties en patiënten al aangifte tegen de vier grootste tabaksfabrikanten in Nederland. De aanklacht: zware mishandeling, opzettelijke benadeling van de gezondheid en valsheid in geschrifte.

2. Wat wil het AvL bereiken?
Het ziekenhuis wil dat het Openbaar Ministerie in een strafzaak stappen onderneemt tegen de tabaksindustrie. Die doet er volgens het AvL alles aan om de regels zoals die in de wet zijn vastgelegd, te omzeilen. Zo zou er gesjoemeld worden met de hoeveelheden schadelijke en verslavende stoffen in tabak.

3.  Wat is er zo bijzonder aan deze zaak?
Er zijn wel vaker rechtszaken tegen de tabaksindustrie geweest, maar dat waren altijd civiele procedures. De producent kon er dan met een schadevergoeding vanaf komen. Een strafzaak waarbij het OM de tabaksindustrie vervolgt voor moord, doodslag of mishandeling is er niet eerder geweest.

Het is voor het eerst dat een zorginstelling zich aansluit bij een strafzaak tegen de tabaksindustrie. Nu het AvL over de dam is, volgen er meer. Onder meer de MC Groep (het Slotervaart Ziekenhuis in Amsterdam en ziekenhuizen in Lelystad, Emmeloord en Dronten) en GGZ-kliniek Parnassia Groep willen meedoen.

https://twitter.com/hetAVL/status/959366210185039872

4. Heeft de actie een kans van slagen?
Het is nog helemaal niet zeker of het wel tot een strafzaak komt, want het OM moet nog beslissen of daar genoeg redenen voor zijn. Emeritus hoogleraar strafrecht Peter Tak denkt niet dat de zaak kansloos is, maar dat het wel een lange en moeizame weg zal worden. Het helpt volgens hem dat steeds meer partijen zich nu aanmelden in de strijd tegen de tabaksindustrie. “De druk op het OM om een strafrechtelijk onderzoek in te stellen, neemt toe”, zei hij in Nieuwsuur.

5. Moet de tabaksindustrie zich zorgen maken?
Directeur Jan Hein Sträter van de Vereniging Nederlandse Sigaretten- en Kerftabakfabrikanten (VSK) zegt in een verklaring dat de beslissing van het OM met vertrouwen tegemoet wordt gezien. De wetten en regels voor het produceren van tabak worden volgens hem nageleefd.

Hij is niet bang dat het OM besluit om tot vervolging over te gaan, nu zoveel ziekenhuizen en instellingen zich aansluiten bij de aangifte van Ficq. “Ik mag hopen dat in een normaal rechtssysteem het aantal aangevers niet uitmaakt voor de beoordeling. Er verandert voor ons niets doordat meer partijen zich aansluiten.”

Ben je er nog niet van overtuigd dat roken slecht voor je is, bekijk dan deze video: