Lees hier het liveblog van donderdag 14 en vrijdag 15 april.

Liveblog zondag 17 april

21.10 | Oekraïne meldt nieuwe Russische raketaanvallen op Marioepol

De zuidoostelijke Oekraïense havenstad Marioepol is zondagavond opnieuw gebombardeerd door Russische raketten en bommen, meldt het Oekraïense leger. Vooral het havengebied en de staalfabriek Azovstal moesten het ontgelden. Het terrein van die fabriek zou het laatste bolwerk zijn van de Oekraïense strijdkrachten in Marioepol.

Het Russische leger kondigde zaterdag aan dat het Marioepol na een wekenlange belegering had ingenomen. Moskou stelde vervolgens een ultimatum: de verdedigers van Marioepol zouden zich om uiterlijk 13.00 uur (Nederlandse tijd) moeten overgeven, met de belofte dat hun levens zouden worden gespaard. Dat ultimatum is inmiddels verstreken.

De Oekraïense premier Denis Sjmihal ontkende zondag op de Amerikaanse nieuwszender ABC dat Marioepol in Russische handen was gevallen. Hij benadrukte ook dat de Oekraïense soldaten er “tot de laatste snik” zullen blijven vechten.

15.18 | Opnieuw doden in Charkov door beschietingen

Door Russische beschietingen op het centrum van de Oost-Oekraïense stad Charkov zijn zondag minstens vijf mensen gedood en dertien gewond geraakt, melden de lokale gezondheidsautoriteiten. Daken van sommige huizen werden weggeblazen door raketinslagen in de omgeving.

De op een na grootste stad van het land ligt al tijden onder Russisch vuur. Vrijdag eerder werd melding gemaakt van zeker tien doden, 35 gewonden en verwoeste gebouwen. Zaterdag werden twee doden gemeld.

Sinds de Russische troepen zich hebben teruggetrokken uit de buurt van de hoofdstad Kyiv, zijn de aanvallen in het oosten van het land intensiever geworden. Charkov ligt ongeveer 20 kilometer van de Russische grens.

14.59 | Lange file bij Pools-Belarussische grens door EU-sancties

Bij de Pools-Belarussische grens is een lange file ontstaan met voornamelijk Russische en Belarussische vrachtwagens die de Europese Unie proberen te verlaten, meldt de BBC. Als gevolg van sancties die werden afgekondigd vanwege de Russische invasie in Oekraïne hadden de vrachtwagenchauffeurs tot en met zaterdag de tijd om de EU te verlaten.

Vlak voor het verstrijken van de deadline bereikte de file zijn hoogtepunt. Doordat er een rij van 80 kilometer was ontstaan, moesten chauffeurs tot wel 33 uur wachten om de grens over te kunnen steken. In de loop van zondag was de wachttijd afgenomen tot ongeveer 12 uur.

De EU heeft vrijwel alle vrachtwagens uit Rusland en Belarus, een belangrijke Russische bondgenoot, verbannen. Vrachtwagens die medicijnen, post en producten van aardolie vervoeren zijn uitgezonderd van de maatregel.

Volgens de BBC zijn er echter nog steeds veel vrachtwagenchauffeurs uit de twee landen die de EU nog niet hebben verlaten. Het is onduidelijk wat de gevolgen zijn voor deze chauffeurs. Een mogelijkheid is dat hun voertuigen in beslag worden genomen. De vrees bestaat dat dit tot tegenmaatregelen van Rusland en Belarus zal leiden.

Hundreds of trucks are stuck at the border of #Poland and #Belarus because of the sanctions that came into force

Some drivers stay in the direction of the border for more than 30 hours.

The queue has already stretched for about 80 km. pic.twitter.com/MDakEoNBh3

— NEXTA (@nexta_tv) April 17, 2022

13.31 | Oekraïense troepen in Marioepol blijven zich verdedigen

Oekraïense troepen in Marioepol zullen de havenstad blijven verdedigen, ondanks het ultimatum dat Rusland ze zaterdag heeft gegeven. Dat zegt een adviseur van de burgemeester van Marioepol volgens CNN in een reactie op de oproep van het Russische ministerie van Defensie aan de laatste verdedigers van de stad om zich over te geven.

Het ultimatum hield volgens het Russische staatspersbureau TASS in dat de verdedigers in de vroege ochtend de wapens moesten neerleggen. Ze zouden dan tot 13.00 uur (Nederlandse tijd) krijgen om zich over te geven met de belofte dat hun levens worden gespaard. Inmiddels is het ultimatum dus verlopen.

“Zaterdagavond hebben de bezetters aangekondigd dat ze de overgebleven troepen de kans geven zich over te geven”, aldus adviseur Petro Andrjoesjtsjenko op Telegram. “Maar vandaag blijven onze verdedigers volhouden”.

Zaterdagavond meldde het ministerie dat Marioepol grotendeels in Russische handen is. De laatste verdedigers zouden zich hebben verschanst in een enorme staalfabriek in het oosten van de stad, aan de Zee van Azov. Volgens Rusland gaat het om leden van het nationalistische Azovbataljon en om buitenlandse huurlingen.

Volgens Andrjoesjtsjenko klopt dat niet. Oekraïense verdedigers zouden zich ook nog elders in de stad bevinden. CNN kon dit niet onafhankelijk verifiëren.

10.42 | Kyiv: zondag geen evacuaties mogelijk in Oost-Oekraïne

In het oosten van Oekraïne en andere regio’s die zwaar zijn getroffen door de oorlog is het zondag niet mogelijk mensen te evacueren, meldt Kyiv. De evacuaties worden daarom de hele dag stilgelegd. Volgens de Oekraïense regering is het niet gelukt om een overeenkomst te sluiten met de Russische troepen over de vluchtroutes.

“Deze ochtend, 17 april, lukt het ons niet om met de bezetters een staakt-het-vuren bij de evacuatieroutes af te spreken. Daarom kunnen wij helaas de humanitaire corridors vandaag niet openen”, zei de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek in een verklaring op sociale media.

De Oekraïense autoriteiten hebben volgens Versjtsjoek onder meer gevraagd om een vluchtroute voor burgers en gewonden uit de belegerde havenstad Marioepol. Het Russische ministerie van Defensie meldde zaterdagavond dat de stad grotendeels in Russische handen is. De laatste verdedigers zouden zich hebben verschanst in een enorme staalfabriek in het oosten van de stad, aan de Zee van Azov. Volgens Rusland gaat het om leden van het nationalistische Azovbataljon en om buitenlandse huurlingen.

Het ministerie heeft volgens het Russische staatspersbureau TASS de laatste verdedigers opgeroepen zich over te geven. In ruil daarvoor zouden hun levens worden gespaard.

10.11 | EU trekt nog eens 50 miljoen euro uit voor hulp aan Oekraïne

De Europese Unie trekt nog eens 50 miljoen euro uit voor humanitaire hulp aan mensen die slachtoffer zijn geworden van de oorlog in Oekraïne. Dat meldt de EU zondag in een verklaring.

“Terwijl de hevige gevechten aanhouden en raketaanvallen doorgaan met het vernietigen van civiele infrastructuur, blijven de humanitaire benodigdheden in Oekraïne zeer groot. Ondanks dat de toegang en veiligheid belemmerd wordt, biedt de EU onze humanitaire partners hulp aan voor de kwetsbare mensen in verschillende regio’s in Oekraïne”, staat in de verklaring.

Van het bedrag gaat 5 miljoen euro naar Moldavië. In het land met 2,6 miljoen inwoners zijn sinds de Russische invasie in Oekraïne zo’n 420.000 vluchtelingen gearriveerd.

In totaal staat het budget van het fonds waaruit humanitaire hulp wordt bekostigd nu op 143 miljoen euro.

05.32 | Von der Leyen: nieuwe EU-sancties richten zich op banken

Het nieuwe sanctiepakket tegen Rusland dat de EU voorbereidt, richt zich vooral op de financiële sector. In een interview met de Duitse krant Bild am Sonntag zegt Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen dat de grote Russische bank Sberbank een belangrijk doelwit is. De EU werkt volgens haar ook aan “slimme mechanismen” om een olieboycot mogelijk te maken.

De EU heeft tot dusverre Sberbank buiten de sancties gehouden, omdat veel van de Europese betalingen voor olie en gas via deze bank lopen. Hetzelfde geldt voor de andere grote Russische bank, Gazprombank. Sberbank is volgens Von der Leyen goed voor 37 procent van de Russische bankensector.

In het vorige sanctiepakket, het vijfde, werden wel al maatregelen genomen tegen de bestuursvoorzitter van Sberbank, Herman Gref. Zijn tegoeden zijn bevroren en hij kreeg een inreisverbod voor de EU.

De commissievoorzitter zegt dat het doel van de sancties is om de inkomsten van de Russische president Poetin te verminderen. Daarom is het volgens haar zo moeilijk om de invoer van Russische olie en gas aan te pakken. “Wat niet moet gebeuren is dat Poetin op andere markten nog hogere prijzen kan krijgen voor voorraden die anders naar de EU zouden gaan”, aldus Von der Leyen.

04.06 | Rusland: vliegtuig vol westerse wapens neergeschoten

De Russische luchtafweer heeft zaterdag in de buurt van de Oekraïense stad Odessa een transportvliegtuig neergehaald dat wapens bracht uit het Westen. Een woordvoerder van het ministerie van Defensie zei tegen het Russische staatspersbureau TASS dat het om een grote zending ging. Hij gaf verder geen details, behalve dat het een vliegtuig van de Oekraïense luchtmacht was.

Het bericht kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Oekraïne heeft sinds de Russische inval begon op 24 februari massaal wapens toegestuurd gekregen van westerse bondgenoten. President Volodymyr Zelensky zei zaterdagavond nog dat er veel meer wapens nodig zijn om de oorlog te winnen.

01.01 | Rusland stelt verdedigers Marioepol ultimatum

Rusland roept de laatste verdedigers van de Oekraïense havenstad Marioepol op om zich over te geven. Als ze zondagochtend om 06.00 uur (Moskouse tijd) de wapens neerleggen, hebben ze tot 13.00 uur om zich over te geven en dan worden hun levens gespaard, meldt het Russische staatspersbureau TASS op basis van het Russische ministerie van Defensie.

Eerder op zaterdagavond meldde het ministerie dat Marioepol grotendeels in Russische handen is. De laatste verdedigers zouden zich hebben verschanst in een enorme staalfabriek in het oosten van de stad, aan de Zee van Azov. Volgens Rusland gaat het om leden van het nationalistische Azovbataljon en om buitenlandse huurlingen. De verdedigers zouden nauwelijks water en voedsel hebben en zich willen overgeven, maar daar wil de Oekraïense regering in Kyiv geen toestemming voor geven, aldus de Russen.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky omschreef de situatie in Marioepol zaterdagavond in zijn dagelijkse videoboodschap als “gewoon onmenselijk”. Hij ging niet in op de claims dat de stad zou zijn ingenomen.

Liveblog zaterdag 16 april

22.44 | Moskou claimt Marioepol te hebben ontdaan van Oekraïense troepen

Het Russische ministerie van Defensie claimt Marioepol “geheel te hebben schoongeveegd”. De staatspersbureaus TASS en RIA maakten zaterdagavond bekend dat er geen Oekraïense troepen meer actief zijn in het stedelijk gebied van de havenstad. Slechts enkele leden van het Azovbataljon, die zich hebben verschanst op een industrieel complex, houden nog stand maar zijn volledig afgesneden van de buitenwereld.

In totaal zouden nu 23.367 Oekraïense soldaten en huurlingen zijn geëlimineerd sinds het begin van de oorlog. Volgens de Russische Defensiewoordvoerder Igor Konasjenkov zijn er alleen al in Marioepol, dat grotendeels in puin ligt, 4000 gesneuveld. Bijna 1500 militairen zouden zich tot dusver hebben overgegeven. Bewijzen daarvoor leverde hij niet.

Kyiv had eerder al laten weten dat de situatie in Marioepol “erg moeilijk” was en de humanitaire crisis onverminderd groot. President Volodymyr Zelensky dreigde zaterdagavond laat op een Oekraïense nieuwssite met terugtrekking uit het vredesoverleg met Rusland als de strijders die nog vastzitten in Marioepol maar met wie nog wel contact is, worden geëxecuteerd.

“Waar ze nu mee bezig zijn, dat kan een eind maken aan onderhandelingen in welke vorm dan ook. Er lopen daar manschappen rond die hen absoluut haten en ik denk niet dat ze hun levens zullen sparen”, aldus Zelensky. De Russen noemen de nationalistische commando’s van het Azovbataljon steevast nazi’s. Het Kremlin begon “de speciale militaire operatie”, zoals de invasie en oorlog wordt genoemd, onder meer om Oekraïne te denazificeren.

15.29 | Gouverneur Loehansk: tienduizenden Russische troepen in aantocht.
Rusland heeft tienduizenden soldaten verzameld voor een spoedig offensief in het oosten van Oekraïne, zegt de gouverneur van de oostelijke regio Loehansk, waar al weken zwaar strijd wordt geleverd. Serhij Hajdaj stelt dat al honderden Russische genietroepen naar het gebied zijn vervoerd.

“Ze hebben alles al klaar voor een doorbraak”, zegt de gouverneur in lijn met voorspellingen van westerse inlichtingenfunctionarissen. Hajdaj denkt dat de Russische troepen wachten op beter weer om tegelijkertijd aanvallen in de regio’s Loehansk en Donetsk uit te voeren. Volgens de weersverwachting houdt het daar halverwege komende week op met regenen.

Rusland begon eind maart troepen terug te trekken uit de omgeving van de hoofdstad Kiev om zich met extra vuurkracht te gaan richten op het oosten van het buurland. Oekraïne zegt al tijden klaar te zijn voor het verwachte offensief. Vrijdag maakte het leger melding van mislukte Russische pogingen om de plaatsen Popasna en Roebizjne in Loehansk te bezetten.

In de regio’s Donetsk en Loehansk, die samen de Donbas vormen, hebben pro-Russische separatisten twee republiekjes uitgeroepen. Rusland zou beide regio’s in hun geheel willen veroveren, maar stuit op zware tegenstand. Wel lijkt het een kwestie van tijd dat de belangrijke havenstad Marioepol onder Russische controle komt.

13.31 | Oekraïne: Rusland heeft ruim duizend burgers gevangengenomen.
Rusland heeft meer dan duizend Oekraïense burgers gevangengenomen, van wie meer dan de helft vrouw, zegt de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek. Zij eiste op televisie dat ze onmiddellijk worden vrijgelaten.

“We gaan geen militairen ruilen voor burgers, dat zou een schending zijn van de Conventies van Genève”, aldus de politica. Oekraïne heeft volgens Veresjtsjoek meer dan 700 Russische soldaten gevangengezet, en het Russische leger zou ongeveer hetzelfde aantal Oekraïense militairen in handen hebben. Een nieuwe uitwisseling van krijgsgevangenen is volgens haar mogelijk.

In zeven weken strijd zijn tussen de 2500 en 3000 Oekraïense militairen omgekomen en zijn er circa 10.000 gewond geraakt, zei president Volodimir Zelenski tegen CNN. Hij zette dat af tegen de ongeveer 20.000 militairen die de Russen volgens hem hebben verloren. Moskou zelf noemde eind vorige maand een aantal van 1351.

Lees ookLiveblog Oekraïne | Politie Oekraïne: meerderheid slachtoffers Boetsja doodgeschoten