Brexit is een tough cookie, maar dit moet je er echt over weten

Nieuws | Nieuws

16-11-2018 | Tim van Rodijnen

In het voorlopige brexit-akkoord, dat 585 pagina’s telt en er eindelijk is na maanden onderhandelen, zijn tientallen afspraken gemaakt. Die brengen een boel teweeg in Groot-Brittannië en de Europese Unie.

We lichten er een paar highlights uit, zodat je het belangrijkste weet.

Referendum over exit uit EU

Nog even over brexit. Op 23 juni 2016 (ja, het is écht al meer dan twee jaar geleden) stemden de Britten in een referendum voor een vertrek uit de EU met 51,9 procent van de stemmen. Een nipte overwinning dus. Daarna begonnen de ellenlange onderhandelingen tussen de Britse overheid en de Europese Unie. Voorafgaand aan dit akkoord moesten alweer akkoorden worden gesloten. Ministers traden af en traden toe tot het Britse parlement. Maar nu, na al die tijd, is er dan het voorlopige brexit-akkoord. En dit staat er onder andere in.

Overgangsperiode

Hier vroeg Theresa May, de Britse premier om: een overgangsperiode van ongeveer twee jaar, na de brexit (29 maart 2019). In die tijd blijft het Verenigd Koninkrijk virtueel lid van de EU, met álles erop en eraan. Het grote verschil is dat de Britten niet meer meebeslissen in Brussel en de Britse bevolking volgend jaar niet meedoet aan de Europese verkiezingen. De 73 Britse zetels verdwijnen uit het Europese parlement. Dat de overgangsperiode verlengd moet worden, lijkt nu al onvermijdelijk; het handelsakkoord kan nooit zo snel klaar zijn. Het voorlopige brexit-akkoord staat een verlenging van de overgangsperiode één keer toe.

Grens met Ierland

Deze kwestie is al maanden het moeilijkste punt in de brexit-onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Als Engeland de EU verlaat, ontstaat er een harde grens op het Ierse Eiland. En dat willen beide partijen voorkomen na jaren van onrust en geweld. Daarom zijn er afspraken gemaakt over de overgangsperiode. Mocht men het niet eens worden over de Ierse grens, dan treedt de ‘backstop‘ in werking en blijft het Verenigd Koninkrijk in een douane-unie met de EU. Die unie geldt voor alle producten, behalve die uit de visserij. Het VK kan niet zelfstandig uit de backstop stappen.

Handelsrelatie

Over een handelsakkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie kan pas gepraat worden als het VK geen lid meer is van de EU. Vanaf 30 maart kunnen de partijen om de tafel gaan zitten. De douane-unie (in het geval van de Ierse kwestie) ziet Brussel als blauwdruk, maar de weg naar een handelsakkoord is nog langer dan de afstand tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk.

Lees ook
Theresa May kan opgelucht ademhalen: Brits kabinet staat achter brexit-akkoord

Euroburgers

Voor de burgers van de EU die nu in het Verenigd Koninkrijk wonen, werken of studeren, verandert er precies niks. Dat geldt ook voor Britse burgers binnen de Europese Unie. Britten kunnen dus voor de rest van hun leven in de EU blijven wonen en werken.

Cyprus

Cyprus viel ooit onder het Brits bestuur en kent nog twee Britse militaire bases, met eromheen een flink gebied. In het voorlopige brexit-akkoord worden de rechten van de ongeveer elfduizend Cyprioten die daar wonen beschermd. Zij blijven vallen onder de rechtsmacht van het Europees Hof van Justitie.

Misdaad

Het vertrek van de Britten uit de EU zorgt ervoor dat de samenwerking op het gebied van politie en justitie ook moet veranderen. Dat moet zo geleidelijk mogelijk gaan om rare toestanden te voorkomen rond het einde van de overgangsperiode. Internationale arrestatiebevelen mogen bijvoorbeeld niet hun geldigheid verliezen waardoor criminelen eventueel vrijuit kunnen gaan.

Lees ook
EU en Verenigd Koninkrijk bereiken voorlopig akkoord over brexit

Afscheidsrekening

De Britten betalen tot en met 2020 gewoon mee aan de Europese begroting. In het voorlopige akkoord zijn deze afspraken omtrent deze ‘afscheidsrekening’ vastgelegd. De afscheidsrekening bedraagt onderaan de streep een kleine 45 miljard euro. Een deel van dit bedrag gaat naar de pensioenen van Europese ambtenaren.