De Gezondheidsraad adviseert alle baby’s te vaccineren tegen het RS-virus. In het advies staat dat of de zwangere vrouw of de baby hiervoor moet worden ingeënt. In dat laatste geval krijgt het kind rechtstreeks antistoffen toegediend.
Jaarlijks liggen 2.000 kinderen met het RS-virus in het ziekenhuis; het is de belangrijkste reden voor ziekenhuisopname in Europa. Jeanne-Marie Hament van het RIVM praat ons bij over de nieuwe vaccinaties.
Waar zit het verschil: wanneer krijgt de baby het middel en hoe werkt dat bij zwangere vrouwen?
Hament: “Het vaccineren van de moeder tijdens de zwangerschap resulteert in de productie van antistoffen die via de navelstreng aan de baby worden doorgegeven. De moeder moet tussen de 24 en 36 weken zwanger zijn. Bij de prik voor het kind krijgt de baby direct antistoffen toegediend.”
Hament verduidelijkt: “Het kind ontvangt dus niet het vaccin zelf, maar krijgt rechtstreeks de antistoffen toegediend. In een standaardvaccin zit doorgaans een verzwakte vorm van de ziekteverwekker, wat het lichaam aanzet tot de productie van antistoffen. Dat is een wezenlijk verschil. De moeder ontvangt wel het vaccin, waarmee ze antistoffen aanmaakt die vervolgens via haar bloed naar haar baby worden overgedragen. Het zijn dus twee verschillende producten.”
De Gezondheidsraad adviseert dat kinderen die vlak voor of tijdens het RS-seizoen worden geboren het middel direct na de geboorte krijgen – of in elk geval binnen twee weken erna. Voor kinderen die na het RS-seizoen worden geboren, wordt aanbevolen het middel vlak voor de start van hun eerste RS-seizoen toe te dienen. In de praktijk valt dit vaak in oktober.
De Gezondheidsraad geeft de voorkeur aan inenten van de baby in plaats van de moeder, wat is jullie visie hierop?
“Volgens de Gezondheidsraad is een prik voor de baby effectiever in de strijd tegen het RS-virus en kan het ziekenhuisopnames voorkomen. Aangezien het RS-virus een seizoensgebonden ziekte is, met een piek vooral in januari en februari, starten we al in oktober met het vaccineren van kinderen. Maar, voor zwangere vrouwen kan dit tot onnauwkeurigheden leiden.
In gevallen van vroeggeboorte, waarbij men wil voorkomen dat het kind alsnog het RS-virus krijgt, moet het kind een extra prik krijgen en dat is dubbelop. Het RIVM geeft ook de voorkeur aan de prik voor de baby. We volgen hierbij het medisch goed onderbouwde advies van de Gezondheidsraad.”
De Gezondheidsraad meldt ook dat de bescherming van het vaccin niet lang aanhoudt. Kinderen die buiten het RS-seizoen worden geboren, zoals in mei, zijn mogelijk minder goed beschermd tegen de tijd dat het RS-seizoen begint, omdat de antistoffen dan niet meer voldoende bescherming bieden. Bij vroeggeboorte kan het vaccin ook minder effectief zijn doordat niet voldoende antistoffen de foetus hebben kunnen bereiken.
Gezondheidsraad adviseert om kinderen in eerste levensjaar tegen RS-virus te vaccineren
Een pasgeboren baby al vaccineren, hoe verantwoord is dat? Zijn er bijwerkingen of risico’s?
“Nee, er zijn geen of nauwelijks risico’s verbonden aan het vaccineren van pasgeboren baby’s. De mogelijke bijwerkingen zijn doorgaans beperkt en mild.”
Volgens de Gezondheidsraad kunnen kort na de vaccinatie enkele reacties optreden, zoals roodheid of pijn op de injectieplaats, en in sommige gevallen koorts, vergelijkbaar met bijwerkingen die bij andere vaccinaties voorkomen. “Er is al veel ervaring mee opgedaan. In ziekenhuizen geven ze het vaccin al aan zeer kwetsbare baby’s om ziekte te voorkomen. Bij hen zijn er ook nauwelijks bijwerkingen.”
Denken jullie dat het vaccineren straks standaard in het rijksvaccinatieprogramma wordt aangeboden, net zoals bijvoorbeeld de hielprik?
Baby’s kunnen het middel direct bij de geboorte krijgen. Net als vitamine K. Maar het kan ook op dag vijf, zoals de hielprik. Het vaccin werkt zes maanden en dan is het grootste risico op ernstige ziekte ook voorbij.
Hament: “Als het vaccin wordt opgenomen in het rijksvaccinatieprogramma, zoals wordt verwacht, blijft het nog steeds de keuze van ouders of ze gebruik willen maken van het vaccin. Het kan alleen nog wel even duren voordat het vaccin daadwerkelijk wordt aangeboden. Er moeten daarvoor nog verschillende stappen worden doorlopen.
We moeten nagaan waar we het vaccin kunnen inkopen en of het beschikbaar is, gezien de interesse in het vaccin in heel Europa. Ook moeten we controleren of het veilig en goed geregistreerd kan worden voordat we het gebruiken. We wachten op akkoord van demissionair staatssecretaris Maarten van Ooijen van Volksgezondheid, dat er geld en de middelen zijn om het in te voeren. In de medische wereld gaat het niet om snelheid, maar of we het goed en kwalitatief kunnen doen. Zodra we een go hebben gaan we aan de slag.”
Wendy verloor haar zoontje (5 weken) aan het RS-virus: 'Er was enkel een buikgevoel'
