Nederland maakt kennis met een zorgwekkende nieuwe realiteit: Russische inlichtingendiensten lijken zich te richten op minderjarige scholieren. Dat meldt De Telegraaf.
Onderzoekers spreken van “een unieke zaak”.
Russische spionage
Maandag werden twee 17-jarige jongens aangehouden die verdacht worden van het uitvoeren van hackopdrachten in Den Haag, mogelijk in opdracht van een buitenlandse mogendheid. De tieners zouden via Telegram zijn benaderd door een pro-Russische hacker, waarbij ook een leeftijdgenoot betrokken was.
Volgens een van de vaders van de jongens zouden zij met een zogenaamde ‘wifi-sniffer’ een route langs onder andere Europol, Eurojust en de Canadese ambassade hebben gelopen. Zo’n apparaat of app kan netwerken in de omgeving in kaart brengen en in sommige gevallen zelfs data onderscheppen.
Volslagen verrassing
De aanhoudingen volgden na een tip van de AIVD. Het tweetal is inmiddels voorgeleid aan de rechter-commissaris. Een van de jongens blijft veertien dagen langer vastzitten, de ander heeft huisarrest met een enkelband gekregen. Het Openbaar Ministerie wil vanwege hun jonge leeftijd en het onderzoeksbelang geen details delen.
De vader van een van de verdachten omschrijft zijn zoon als een gewone tiener: gamer, havoleerling, hockeyend en met een bijbaantje. “Hier in huis heersen rust, reinheid en regelmaat”, zegt hij. “Wie houdt hier nou rekening mee?” De inval kwam voor het gezin als een volslagen verrassing, en de gevoelens van machteloosheid en zorgen zijn groot.
Strengere wet
Sinds mei geldt in Nederland een strengere wet tegen statelijke inmenging. Samenwerken met een buitenlandse mogendheid kan tot acht jaar cel opleveren. Onderzoeker Bart Schuurman noemt de zaak bijzonder: “Als je kijkt naar situaties waarin Rusland ‘wegwerpagenten’ inzet, zie je meestal een handler achter een anoniem Telegram-account.”
In Duitsland zijn vergelijkbare gevallen bekend. De overheid startte zelfs een campagne op Instagram en TikTok: “Word geen wegwerpagent”. De boodschap: laat je niet inpalmen en besef wat de risico’s zijn. De vader van de Nederlandse scholier waarschuwt andere ouders: “Hou je kinderen goed in de gaten en vraag waar ze mee bezig zijn.”