In de zesdelige serie Dubbel Gestraft belicht documentairemaker Jessica Villerius de misstanden in Nederlandse gevangenissen. In deze aflevering staat het machtsmisbruik van een penitentiair inrichtingswerker centraal.
‘Fatima’, die in de Penitentiaire Inrichting Nieuwersluis zit, is slachtoffer van de eerste verdachte gevangenisbewaker die voor de rechter moet verschijnen.
“In 2022 heeft deze man mij aangeraakt bij mijn borsten en mijn kont. Ook wilde hij seks met mij en moest ik zijn geslachtsdeel beetpakken. Hij heeft me ook gekust, terwijl ik dit helemaal niet wilde.” Dit deed hij vaker bij de vrouw.
“Als ik niet wilde meewerken, zou hij ervoor zorgen dat ik langer vast zou blijven zitten. Ik vroeg of hij er alsjeblieft mee wilde stoppen. Ik was zo bang, en had veel last van spanning. Want ik wilde ook mijn baan niet kwijtraken.”
Een baan in de gevangenis is belangrijk, want dat bepaalt de hoogte van je inkomen. Fatima was doodsbang voor de bewaker die misbruik heeft gemaakt van zijn macht.
“Voor ons als vrije burger is het niet begrijpen hoe afhankelijk je bent van een bewaker in de gevangenis. Zo’n penitentiair inrichtingswerker (ook wel PIW’er genoemd) kan je maken of breken”, vertelt advocaat Hannah Hendriks, die verschillende slachtoffers bijstaat, in de documentaire.
Dat beaamt ook Veerle Hammerstein, de advocaat van Fatima.”Die man heeft vanuit zijn functie misbruik gemaakt van haar en dat is strafbaar. Vrouwen zijn in de gevangenis compleet afhankelijk van een bepaalde PIW’er. Die bepaalt op welk moment jouw deur opengaat en of je naar je werk mag en op welke manier. Hij bepaalt jouw dag.”
Ze vervolgt: “Dit zijn mannen die een hekel aan vrouwen lijken te hebben. Zij zijn niet in staat door wie ze zijn, maar ook door hun opleidingsniveau en de problematiek die ze misschien thuis hebben, om privé thuis te houden en met distantie met dit soort vrouwen om te gaan.”
De PIW’er in kwestie staat terecht, maar ontkent dat hij misbruik heeft gemaakt van zijn macht. “Ik had nooit gedacht dat iemand zo intens slecht kan zijn. Dat ze het gore lef heeft. Ik vind het onvoorstelbaar. Dit had ik nooit verwacht. Die schijnheiligheid van vind ik heel erg.”
Ook Sandra, die zwanger was toen ze vastzat, heeft te maken met een PIW’er die haar misbruikte. Ze vertelt over de keer dat ze tijdens haar zwangerschap wegens bloedingen naar het ziekenhuis moest en de bewaker die haar reed ‘zelf even wilde voelen hoe erg het was’. “Hij deed dingen die helemaal niet bij zijn rol of functie pasten.”
Bij de gynaecoloog deed hij zich vervolgens voor als haar partner en keek mee met inwendige onderzoeken. Omdat zij als gedetineerde afhankelijk van hem was, bevroor ze.
“Hij liet me geen seconde alleen, ook als ik inwendig werd onderzocht. Hij keek gewoon mee. Ik vroeg vaak waarom hij dat deed. Hij zei dan altijd dat ik gewoon moest meewerken, omdat hij zou bepalen of ik mijn kindje bij me mocht houden ja of nee. Anders moest ik mijn kindje inleveren, zo zei hij dat letterlijk.”
Er zijn door Jessica Villerius meerdere verzoeken om wederhoor bij de man in kwestie gevraagd; hij reageerde nergens op. De man is op dit moment niet meer werkzaam in de PI, maar wordt ook niet vervolgd.
Dubbel Gestraft is elke donderdag om 20.20 uur te zien op NPO 3.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Nieuwe docu van Jessica Villerius over misstanden gevangenissen: 'Er wordt nog steeds veel in doofpot gestopt'
